Năm 2017, 10 Luật sẽ chính thức có hiệu lực thi hành gồm: Bộ luật Dân sự, Luật Phí và Lệ phí, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Kế toán, Luật Báo chí, Luật Đấu giá tài sản, Luật Dược, Luật Trẻ em, Luật Hàng hải Việt Nam.
Phải bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng
Nghiêm cấm hành vi: Công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 7 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ;
Không cung cấp hoặc che giấu thông tin về trẻ em bị xâm hại hoặc có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực;
Bán cho trẻ em hoặc cho trẻ em sử dụng rượu, bia, thuốc lá và chất gây nghiện, chất kích thích khác, thực phẩm không bảo đảm an toàn, có hại cho trẻ em…
Trên môi trường mạng, cơ quan, tổ chức, cá nhân quản lý, cung cấp sản phẩm, dịch vụ trên môi trường mạng phải có các biện pháp bảo đảm an toàn và bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em; cha mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ em phải có trách nhiệm giáo dục kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để trẻ em tự biết bảo vệ mình khi tham gia môi trường mạng.
Luật Trẻ em số 102/2016/QH13 có hiệu lực từ ngày 1/6/2017.
Cho phép chuyển đổi giới tính
Bộ luật Dân sự 2015 cho phép chuyển đổi giới tính đối với những người đã định hình, hoàn thiện về giới tính.
Luật nêu rõ việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính theo quy định của bộ luật này và luật khác có liên quan. Vì BLDS 2015 quy định “việc chuyển đổi giới tính phải được thực hiện theo quy định của luật”, do đó cho đến khi có luật về chuyển đổi giới tính thì các cá nhân mới được thực hiện quyền này.
Bộ luật Dân sự số 91/2015/QH13 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
Nghiêm cấm các địa phương tự đặt và thu phí
Nghiêm cấm các cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức, cá nhân tự đặt và thu các loại phí, lệ phí trái với quy định của pháp luật. Đồng thời, phải niêm yết công khai tại địa điểm thu và trên trang thông tin điện tử về tên phí, lệ phí, mức thu, phương thức thu, đối tượng nộp, miễn, giảm phí, lệ phí…
Luật Phí và Lệ phí số 97/2015/QH13 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
Báo chí không được quy kết tội danh khi chưa có bản án
Nghiêm cấm báo chí thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân; Quy kết tội danh khi chưa có bản án của Tòa án; Tiết lộ thông tin thuộc bí mật đời tư của cá nhân, bí mật Nhà nước và các bí mật khác theo quy định; Thông tin về những chuyện thần bí gây hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội…
Báo điện tử phải thực hiện chế độ lưu trữ nguyên vẹn nội dung thông tin đăng, phát trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày đăng, phát để phục vụ công tác kiểm tra của cơ quan quản lý Nhà nước.
Luật Báo chí số 103/2016/QH13 của Quốc hội, có hiệu lực từ ngày 1-1-2017 quy định.
Tăng tiền đặt cọc đấu giá
Từ ngày 1-7-2017, người tham gia đấu giá phải nộp tiền đặt trước từ 5% đến 20% giá khởi điểm của tài sản đấu giá thay cho mức từ 1% - 15% như quy định cũ.
Luật sư, công chứng viên, thừa phát lại, quản tài viên và trọng tài viên đã có thời gian hành nghề từ 2 năm trở lên sẽ được miễn đào tạo nghề đấu giá tài sản.
Tổ chức đấu giá phải niêm yết việc đấu giá tài sản là bất động sản tại trụ sở của tổ chức mình, nơi tổ chức cuộc đấu giá và UBND cấp xã nơi có bất động sản đấu giá ít nhất là 15 ngày trước ngày mở cuộc đấu giá (quy định cũ là 30 ngày).
Luật Đấu giá tài sản số 01/2016/QH14 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 1-7-2017.
Chứng chỉ kế toán viên thay Chứng chỉ hành nghề
Từ 1-1-2017, người đăng ký hành nghề dịch vụ kế toán, ngoài việc phải có Chứng chỉ kế toán viên hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên; có năng lực hành vi dân sự; tham gia đầy đủ chương trình cập nhật kiến thức theo quy định, còn phải có thời gian công tác thực tế về tài chính, kế toán, kiểm toán từ 36 tháng trở lên kể từ thời điểm tốt nghiệp đại học. Sẽ cấp Chứng chỉ kế toán viên thay cho Chứng chỉ hành nghề kế toán. Chứng chỉ hành nghề cấp trước 2017 vẫn có giá trị.
Theo Luật Kế toán số 88/2015/QH13 của Quốc hội, từ năm 2017 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
Cấm bán thuốc kê đơn mà không có đơn
Từ ngày 1-1-2017, nghiêm cấm bán lẻ thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc; Bán lẻ vắc xin; Sản xuất, pha chế, bán thuốc cổ truyền có kết hợp với dược chất khi chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền…
Nhà thuốc phải ghi rõ tên thuốc, hàm lượng, hạn dùng cho người sử dụng trong trường hợp bán lẻ thuốc không đựng trong bao bì ngoài của thuốc; trường hợp không có đơn thuốc đi kèm, phải ghi thêm liều dùng, số lần dùng và cách dùng.
Luật Dược số 105/2016/QH13 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
Giảm bớt trường hợp tạm giữ tàu biển
Từ ngày 1-7-2017, bỏ quy định thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam hoạt động tuyến quốc tế phải có hộ chiếu thuyền viên để xuất cảnh hoặc nhập cảnh. Thuyền viên chỉ cần có hộ chiếu phổ thông là được.
Rút gọn các trường hợp tạm giữ tàu biển chỉ còn 3 trường hợp gồm: Đang trong quá trình điều tra tai nạn hàng hải mà việc tạm giữ là cần thiết để phục vụ công tác điều tra; Chưa nộp đủ tiền phạt vi phạm hành chính; Có hành vi vi phạm pháp luật (quy định cũ cho phép tạm giữ, tàu biểu trong trường hợp không có đủ các điều kiện về an toàn, an ninh hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường; hoặc chưa thanh toán xong các khoản phí, lệ phí hàng hải).
Thời hạn bắt giữ tàu biển để bảo đảm giải quyết khiếu nại hàng hải tối đa là 30 ngày (đây là quy định mới).
Bộ luật Hàng hải Việt Nam số 95/2015/QH13 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 1-7-2017.
Ngân sách Nhà nước phải được công khai, giám sát
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đại diện cho cộng đồng chủ trì tổ chức việc giám sát ngân sách Nhà nước. Nội dung giám sát bao gồm: Việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước; Tình hình thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm và việc thực hiện công khai ngân sách Nhà nước theo quy định.
Ngoài ra, mức dư nợ vay của Hà Nội và T.P Hồ Chí Minh không được vượt quá 60% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp. Đối với các địa phương còn lại, mức dư nợ vay tối đa bằng 30% hoặc 20%.
Luật Ngân sách Nhà nước số 83/2015/QH13 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
Cấm đầu tư, kinh doanh pháo nổ
Từ 1-1-2017, số lượng ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là 243 ngành, nghề (thay vì 267 ngành, nghề như quy định cũ). Các ngành nghề được loại bỏ ra khỏi danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện gồm dịch vụ tổ chức dạy thêm, học thêm; sản xuất phim; nhập khẩu hàng hóa thuộc diện quản lý chuyên ngành của Ngân hàng Nhà nước (cửa kho tiền); kinh doanh dịch vụ tổ chức lễ hội…
Bổ sung 2 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện mới là: sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe ô tô và kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị (áp dụng từ ngày 1-7-2017). Bổ sung hoạt động kinh doanh pháo nổ vào danh mục các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.
Luật Sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư số 03/2016/QH14 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017.
