Bia đá 200 năm tuổi

10:58, 07/10/2008

 Đó là tấm bia tại nhà cụ Trịnh Văn Mạnh, 85 tuổi, ở thôn Xuân Vinh, xã Trung Thành, Phổ Yên .

Tấm bia có kích thước: rộng 80cm, cao 1,1m, dày 11cm. Bia đặt trên lưng con rùa lớn cao 25cm, đường kính mai 100cm; đầu rùa ngẩng cao, 4 chân nhỏ quặp phía dưới mai. Trên nóc bia có trụ cao, trang trí đẹp công phu. Trán bia mặt chính có 4 chữ lớn "lập hậu thần  bi" (bia ghi việc "hậu"). Xung quanh bia có gờ cao, trạm trổ công phu, hoa văn đẹp. Mặt trước bia có nhiều chữ Hán chạm sâu theo kiểu chữ chân phương khá rõ (tuy phía chân bia cũng có một số chữ đã mòn không đọc được).

 

Mở đầu, bia khắc rõ địa danh: Bắc Hà phủ, Thiên Phúc huyện, Thượng Giã xã, Triều Lai thôn (bia đặt lại thôn Triều Lai, xã Thượng Giã, huyện Thiên Phúc, phủ Bắc Hà). Tiếp sau là danh sách các quan viên, thôn trưởng những người đã đóng góp, cung tiến… như Nguyễn Công Tiến, Nguyễn Văn Bản…

 

Mặt sau bia cũng trang trí, trạm khắc đẹp. Trán bia khắc chữ "thọ" tròn, to bằng chiếc bát lớn, đè lên 1 con chim phượng đang ngậm 1 cuốn thư, 2 cánh xoè ra 2 bên; Hai góc trán bia là 2 con lân cách điệu thành 2 con "long mã" trông dữ tợn, đứng choãi chân như để bảo vệ bia. Tiếp dưới mặt bia sau cũng ghi tên những người công đức… Cuối bia mặt sau ghi rõ niên đại: Gia Long thất niên, thập nhất nguyệt, nhị thập nhật (ngày 20-11-1808) cuối cùng có 2 câu đối ngắn (đã mờ) và dòng chữ: Thôn trưởng Nguyễn Văn Tiến và mọi người cùng ký.

 

Như vậy, theo những gì thể hiện trên bia thì tấm bia này đã có 200 năm (1808-2008) tuổi.

 

Người trong gia đình cụ Trịnh cho biết: Đây là tấm bia của 1 nhánh họ Trịnh từ Thanh Hoá ra đây khai phá, dựng làng, lập bia… Sau do đình bị phá thời tiêu thổ kháng chiến (1947), thì những người trong họ Trịnh đem về để tại nhà trưởng họ. Đề nghị các cơ quan chức năng quan tâm nghiên cứu tiếp.