Hình tượng con trâu trong nghệ thuật tạo hình

10:23, 03/01/2009

Nước ta là nước nông nghiệp, đời sống nhà nông gắn liền với canh tác lúa nước từ bao đời và con trâu là người bạn đường không thể thiếu.

Yêu mến con trâu đã cùng người nông dân làm ra những hạt gạo nuôi sống con người, các nghệ sĩ dân gian đã đưa hình tượng con trâu vào tranh Đông Hồ thật là trữ tình trong bức "Mục đồng chăn trâu thổi sáo" được cách điệu rất đẹp, em bé khỏe mạnh ngồi trên lưng trâu đang thổi sáo, dáng vẻ lạc quan, yêu đời. Chú trâu được đặc tả với các nét chắc khỏe, những xoáy lông ở đầu, lưng được cách điệu như một bông hoa thật đẹp và duyên dáng.

 

Nhà nông chăm sóc và coi trọng con trâu nên ca dao, tục ngữ có câu:

"Con trâu là đầu cơ nghiệp"

 

Nghệ nhân làng gốm Bát Tràng lấy ý tưởng từ bức "Mục đồng chăn trâu thổi sáo" đã sáng tác những tượng gốm với hình tượng này gắn với các đồ gia dụng như gạt tàn thuốc lá, chân đèn… cũng rất sống động và phong phú cả về khối lẫn màu.

 

Trâu trở thành người bạn tâm tình của nhà nông:

"Trâu ơi ta bảo trâu này,

Trâu ăn no cỏ trâu cày với ta".

 

 Họa sỹ Thành Chương là người vẽ nhiều bức tranh về trâu, cách tạo hình giản đơn với nhiều hình kỷ hà bằng nét gợi và hòa sắc mạnh đã tạo cho người xem một lối đi riêng của anh rất mỹ cảm, như trong bức "Ký ức tuổi thơ".

 

Bức "Sương sớm Ba Vì" của Lưu Công Nhân lại cho người xem được hưởng thụ một vẻ đẹp thanh bình, một không gian rộng mở trong buổi bình minh, sự hạnh phúc tràn đầy khi người nông dân là người chủ của ruộng đồng.

 

Ở bức ký họa thuốc nước "Chọi trâu" của danh họa Nguyễn Tiến Chung lại cho ta thấy sự khỏe đẹp và sức mạnh của con trâu qua cách tạo hình của ông. Vẽ cảnh hai chú trâu đang húc diễn, thường được tổ chức trong các lễ hội mừng ngày mùa bội thu của nhà nông.

 

Nhà điêu khắc, họa sỹ Trần Vĩnh cũng có nhiều duyên nợ với hình tượng con trâu Việt. Anh vẽ trâu với nhiều kỷ niệm thời ấu thơ, được sống cùng với gia đình nông dân trong thời kỳ sơ tán chiến tranh.

 

Những đứa trẻ vừa chăn trâu vừa vui vẻ chơi đùa, được Trần Vĩnh tạo hình hồn nhiên, cánh đồng với các hòa sắc bổ túc rất đẹp như những rừng hoa.

 

Vũ Thạch Phước với chất liệu sơn mài ở bức "Chăn trâu" vẽ cách điệu, ước lệ về màu sắc cho ta vẻ đẹp giàu tính trang trí do cách tạo hình mảng lớn, mạch lạc.

 

Năm 2003, Việt Nam đăng cai tổ chức Đại hội Thể thao Đông Nam Á. Các nghệ sĩ tạo hình Việt Nam cũng đã chọn hình tượng con trâu để làm linh vật cho thế vận hội.

 

Năm Kỷ Sửu, những tấm thiệp chúc mừng và lịch có hình con trâu, mọi người Việt Nam lại được chiêm ngưỡng chú trâu trong nghệ thuật tạo hình của các nghệ sỹ.