“Đến hẹn lại lên”, vào ngày 13 tháng Giêng, thị trấn Lim và các xã quanh vùng lại rộn ràng hội. Những "liền anh, liền chị" mớ ba mớ bảy từ các làng quan họ dựng lán lập trại đưa đẩy câu hát giao duyên với khách thập phương. Năm nay, Hội Lim đông ngay từ ngày 12 tháng Giêng, đến chính hội thì lượng người đã đông nghịt khiến sức chứa của đồi Lim tưởng chừng quá tải...
Năm nay, Hội Lim “rơi” vào những ngày nghỉ cuối tuần, lại thêm tiết trời ngày xuân khô ráo không như năm trước lạnh tê tái nên khách từ Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Lạng Sơn, Thái Bình, Hòa Bình, ... ùn ùn kéo về thị trấn Lim (huyện Tiên Du, Bắc Ninh) để dự lễ hội hay đẹp nức tiếng mỗi năm mới có một lần. Từ 8h sáng, từ trung tâm Hà Nội qua đến đầu quận Long Biên là đã thấy tíu tít người xe trực chỉ hướng Băc Ninh.
Thị trấn Lim chỉ cách Hà Nội hơn 20 km. Theo lối quốc lộ 1, có vòng vèo thì ngày thường cũng chỉ mất khoảng 45 phút xe máy là đến nơi. Nhưng sáng nay thì khác, đường đến Lim lúc ùn lúc tắc khắp nơi. Qua khỏi Nguyễn Văn Cừ, sang tới Ngô Gia Tự là đã thấy cảnh người xe níu chân nhau. Cứ đi theo lối cũ, theo hướng Yên Viên - Từ Sơn, vòng tránh giỏi thì nhanh cũng phải bỏ ra khỏang thời gian gấp đôi ngày thường mới tới được Lim.
Đến làng Lộ Bao, cách đồi Lim chừng non cây số đã nghe được tiếng trống tiếng loa, tiếng "í a" của các liền anh, liền chị đất quan họ. Người Tiên Du hát khắp nơi thì phải, từ Lộ Bao vào đến đầu đường Tiên Du, từ đồi Lim đến Lũng Giang, Nội Duệ…đâu cũng nghe già trẻ gái trai cùng hát. Điểm hát nhiều thế nên khách thập phương thỏa thích tìm điểm đến hợp ý mình, tràn ra cả đường quốc lộ cũ. Từ đầu Lộ Bao, đường xá bỗng như hẹp lại, xe máy song hành cùng bộ hành. Nhiều người lo xa, sợ càng vào sâu càng tắc nên đã chọn biện pháp an toàn là gửi xe, rồng rắn vã mồ hôi tiến vào đồi Lim. Lực lượng cảnh sát giao thông dựng barie, phân luồng cho dòng người đổ về mỗi lúc một đông.
Lim đông suốt sáng, đến quá trưa vẫn nghìn nghịt người. Đoàn khách này rời Tiên Du là đã có đoàn khác thế chân. Người rời hội gặp người mới tới, kìm chân nhau ngay gần ngã ba dẫn vào đồi Lim. Xe lớn xe bé ngược xuôi chẳng kể hàng lối, gặp chỗ tắc là trở ngược phóng vào đường làng, vòng vèo tìm lối ra. Nhiều người chọn lối thoát qua ngả Bắc Ninh rồi vòng sang Quốc lộ 1 mới. Những chiếc xe biển 29, 16, 22…chạy theo xe 99 "chủ nhà", thế nào rồi cũng tìm ra lối quang, bỏ lại những chiếc ô tô kềnh càng xếp hàng dài bên vệ đường.
Hội Lim năm nào cũng có từng đấy “món”. Mở đầu là phải có phần lễ trang trọng. 8h30, các làng quan họ làm lễ rước đến lăng cụ Nguyễn Đình Diễn, người đã bỏ tiền ra mua cả đồi Lim để mở hội Lim. Tuy nhiên, năm nay phần Lễ rước cũng có phần khí thế hơn, linh thiêng hơn, bởi theo lời ông Nguyễn Thừa Tiệp, Trưởng Đài Phát thanh huyện Tiên Du, thành viên Ban chỉ đạo hội Lim thì ngày 19 tháng Chạp vừa qua, các làng quan họ đã rước được linh hồn ông Nguyễn Đình Diễn về lăng. Sự kiện này khiến những người dân các làng quan họ thêm phần phấn chấn và lễ rước cũng có phần bài bản hơn mọi năm.
Hội Lim xuân Kỷ Sửu vẫn nghin nghít hàng lưu niệm, hàng ăn, đủ quà vặt như dứa dầm, cốm rang, bò bía đến hàng thủ công mỹ nghệ cao cấp hơn. Vẫn không thiếu chiếu cá mực, cá chỉ vàng nướng; vẫn có những quầy hàng chuyên ngành đặc sản chè lam, phu thê, bánh đa vừng... Đã mấy năm rồi, Lim vào hội là có quy họach hàng quán hẳn hoi, quầy nào quầy nấy gọn ghẽ hai bên đường. Các quán bia tươi, xúc xích Đức, bún phở ... được xếp ở vị trí dọc đường đi vào; hàng băng đĩa nhạc, đồ điện tử, trò chơi trúng thưởng được dành chỗ riêng, "ngành" nào chỗ nấy. Năm nay, tiếng nhạc điện tử xập xình vẫn còn, nhưng không đến nỗi quá ông ổng “cãi nhau” với các lán trại quan họ nữa.
Đồi Lim chia thành 3 khu, bên phải (tính từ cổng vào) vẫn là chỗ cho các trò chơi dân gian ngày xuân như đấu vật, đu tiên, bịt mắt đập niêu. Năm nào, những trò chơi dân dã này cũng hút người hăm hở đến thử cảm giác lạ. Giữa sáng chính hội, khu đu tiên bỗng náo nhiệt hẳn lên khi có sự xuất hiện của hai cụ bà dễ đã ngấp nghé thất thập đến từ huyện Hoài Đức (Hà Nội). Hai cụ hồn nhiên leo tót lên đu, nhún chừng 50 nhịp mới chịu bước xuống mà vẫn tươi tắn như không. Cụ bà tên Tám khoe: “Ngày trẻ tôi đánh giỏi lắm, không bao giờ dưới 100 nhịp, mà nhịp nào cũng mạnh, cây đu nằm ngang mới chịu. Giờ lên lão rồi, đánh không mạnh được, thấy con trẻ chơi bỗng nhớ lại ngày trẻ thì chơi lại thôi”. Theo lời cụ Tám, đây là lần đầu tiên cụ trảy hội Lim, trong một đoàn có tới 70 cụ.
Bên trái đồi Lim là nơi dành cho 4 trại quan họ: Trại làng Hoài Thị - Viên Xã, trại CLB quan họ người cao tuổi huyện Tiên Du, trại CLB văn hóa quan họ tỉnh Bắc Ninh và trại liền anh, liền chị tuyển từ các làng xã huyện Tiên Du. Dù hội Lim năm nay chỉ quy tụ các liền anh, liền chị quan họ ở thị trấn Lim, xã Nội Duệ, xã Liên Bão nhưng không vì thế mà không khí kém vui tý nào. Tại trại quan họ người cao tuổi huyện Tiên Du, các anh cả, anh hai, chị cả, chị hai, đầu đã lâm râm hai thứ tóc nhưng tiếng hát vẫn đượm tình quan họ. Liền anh ngồi một bên, áo the khăn đóng sẵn sàng tay mic hầu khách. Liền chị áo tứ thân, khăn mỏ quạ đưa tay têm trầu cánh phượng, mắt lúng liếng đưa duyên.
Khu vui nhất hội Lim có lẽ là nơi có những thuyền hát quan họ. Thuyền chèo đến đâu, khán giả vỗ tay hưởng ứng đến đấy. Những năm trước còn có tục “hát quan họ xin tiền”, người nghe thích thú thì thả tiền động viên công sức của người hát. Nhưng năm nay, tới xế trưa mà mặt nước vẫn quang. Có lẽ thấy tục này có thể làm ảnh hưởng đến tính chất của quan họ và làm mất vệ sinh hồ nước nên du khách cũng ý thức hơn việc thả tiền.
Hội Lim năm nào cũng một bài bản, có thêm bớt cũng không nhiều nhặn gì. Cách thức tổ chức không đổi, vẫn là các lán trại quan họ với lối hát cổ bên làn điệu cách tân hợp lý, vẫn đượm đà, hợp khách trẻ già mà không mất hồn cốt. Có lẽ bởi vậy mà du khách khi rời hội vẫn còn vương vấn câu hát giã bạn, tự nhắn nhủ năm sau 13 tháng Giêng “đến hẹn lại lên”.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
