Ngan ngát mùa sen

Sớm nay ra chợ Thái, chợt bắt gặp bốn năm hàng hoa sen nơi cổng chợ gọi mời, những bó sen hồng tươi rói ngan ngát một mùi thơm thanh tao.

Thái Nguyên không hề có một đầm sen nào, nhưng đến mùa hoa ở những khu vực bán hoa thế nào cũng thấp thoáng những bó sen hồng, sen trắng tinh khôi. Mười bông gói trong một lá sen to thành một bó, mươi, mười năm bó là thành một hàng hoa sen. Có người quanh năm bán hoa, đến mùa hè lấy thêm sen về bán, nhưng cũng có người chỉ đến mùa hè mới mua sen và chỉ bán riêng một loại hoa ấy. Không chỉ dừng nơi cổng chợ, chị hàng hoa bán sen theo mùa chở một xe hoa len lỏi  khắp các trục đường lớn của thành phố Thái Nguyên. Khách quen cứ đến mùa là có người  mang hoa tận nhà.

Hoa sen có sức sống âm thầm nhưng mãnh liệt trong tâm khảm người Việt. Thanh tịnh và trong sáng là những đặc trưng riêng biệt của sen, dường như loài hoa này mang nhiều tinh túy của đất trời nên gần đây hoa sen được nhiều người đề cử là quốc hoa – đặc trưng của người Việt. Hoa sen không kén người thưởng, không cầu kỳ trong không gian cắm, nhưng lại cần sự đồng điệu và lắng đọng của tâm hồn. Nhẹ nhàng thanh thoát trong một chiếc bình gốm dăm bảy bông sen cũng làm cho không gian trở lên thanh tịnh. Ba bông sen kết hợp với một số loại hoa khác trong một bó cũng làm bó hoa trở lên sang trọng và lộng lẫy hơn.

Nhưng hình như thưởng sen và mua sen cũng phải có duyên. Ngay cả người bán hoa cũng có chút gì tĩnh tại khi bán loại hoa này. Từng bó sen cẩn thận, nâng nui từng chút một, chị hàng hoa trước cổng Trung tâm dịch vụ thể thao tỉnh xếp hoa vào thùng khẽ khàng: Bán hoa cũng phải biết quý hoa, đặc biệt như với loại hoa sen này phải trân trọng từng cành. Nhìn cái cảnh chị xếp hoa và trao hàng cho khách có thể thấy cả tâm của người bán hoa trong từng động tác. Chị bảo: Trừ những ai biết hàng, biết mối chứ cứ như lần đầu lóng ngóng ra chợ, khó mà tìm cho được sen tươi, dù là lá sen, hạt sen hay hoa sen đi chăng nữa.

Hiếm có loại hoa nào đắc dụng như sen, từ lá, cọng, đài nhụy cho đến hạt đều dùng được và lại thuộc loại những món ngon công phu... Ngày Tết, mâm cơm cúng tổ tiên của miền Trung hay Bắc cũng có ít cơm gói lá sen, và mứt hạt sen cũng không thể thiếu trong mâm cỗ bánh cả 3 miền.

Mặc dù chỉ là một loài hoa, nhưng sen có nhiều huyền thoại nói về nguồn gốc của nó. Người ta kể rằng ngày xưa có một thời các vị thần thánh và quỷ dữ đã đạt được thỏa thuận là họ có thể cùng nhau khuấy đảo đại dương để lấy rượu tiên ẩn giấu dưới lòng đại dương. Khi họ đang khuấy tung đại dương lên thì biển cả đã để lộ ra 14 vật báu và bông hoa sen với Lakshmi ngồi trên đó là một trong số 14 vật báu này.

Cảm nhận được vẻ đẹp tinh tuý và ý nghĩa thanh cao của hoa sen nên từ cánh đồng nơi thôn dã, từ trong đời sống dân gian, ẩn sâu trong tiềm thức của người dân Việt, hoa sen đã trở thành hình ảnh Việt Nam trên bầu trời cao. Hãng hàng không Việt Nam (Vietnam Airline) cũng chính thức chọn biểu tượng bông sen vàng sáu cánh để kết nối Việt Nam với các nước khác trong thiên niên kỷ mới.

Một mùa sen lại đang về, dù không có đầm sen để thưởng ngoạn nhưng ai đó yêu mến sen vẫn có thể tìm được những đóa sen tươi  giữa thành phố thép nếu có sự lắng đọng trong tâm với loại hoa này.