Tân Long chưa có khu dân cư văn hóa

Năm 2011, xã Tân Long là đơn vị duy nhất trên địa bàn huyện Đồng Hỷ không có xóm nào được công nhận là khu dân cư (KDC) tiên tiến và KDC văn hóa.  

Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Thế Quyền, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Long, Trưởng Ban Chỉ đạo cuộc vận động “TDĐKXDĐSVHƠKDC” cho biết: Từ khi triển khai cuộc vận động (CVĐ) (năm 1995) đến nay, chỉ duy nhất năm 2008, xã có xóm Làng Mới đạt danh hiệu Làng văn hóa 3 năm liên tục (nay gọi là KDC văn hóa) nhưng đã không giữ vững được danh hiệu này. Còn từ 2009 tới nay, chưa năm nào các xóm được Ban Chỉ đạo CVĐ huyện công nhận đạt danh hiệu trên.

Nguyên nhân là các xóm có tỷ lệ hộ nghèo cao và nhiều trường hợp sinh con thứ ba. Hơn nữa, cũng thẳng thắn nhìn nhận là do sự phối hợp giữa Ban Chỉ đạo CVĐ với các tổ chức đoàn thể nhân dân từ xã tới KDC còn chưa chặt chẽ, mang tính hình thức. Bên cạnh đó, ở một số xóm, cấp ủy, Ban vận động chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm trong công tác chỉ đạo dẫn tới việc tổ chức thiếu chủ động, mang tính chất giao khoán cho cán bộ xóm, do vậy, việc triển khai ở KDC còn chưa hiệu quả dẫn tới kết quả thực hiện CVĐ của xã thấp.

Được biết, năm 2011, không có xóm nào trong xã Tân Long đăng ký các danh hiệu KDC tiên tiến và KDC văn hoá. Nhưng xã vẫn có kế hoạch xây dựng xóm Làng Mới và Lân Quan thành KDC văn hoá. Để thực hiện mục tiêu giảm nghèo, xã đã chú trọng từ khâu rà soát, đến phân chỉ tiêu về các xóm và quá trình bình xét.

Cấp ủy và chính quyền cũng đã triển khai có hiệu quả các dự án khuyến nông, khuyến ngư trên địa bàn. Đồng thời với việc tổ chức cho người dân tham gia các lớp tập huấn về khoa học, kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt, xã đã giải quyết nhanh chóng các thủ tục cho 226 lượt hộ nghèo tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư phát triển sản xuất với tổng số vốn gần 4,1 tỷ đồng. Nhờ đó, năm vừa qua, xã đã giảm được 135 hộ nghèo (kế hoạch huyện giao là giảm 73 hộ…). Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo ở các xóm vẫn cao (Lân Quan: 63/72 hộ; Mỏ Ba: 99/135 hộ). Và vẫn chưa có xóm nào đạt đủ các tiêu chí để được công nhận KDC văn hóa. Năm 2011, trừ xóm Hồng Phong, còn lại 8/9 xóm đều có trường hợp phụ nữ sinh con thứ ba.

Thực tế cho thấy, địa bàn xã Tân Long rộng (4.709ha) với 9 xóm bản (trên 1.290 hộ, hơn 5.600 nhân khẩu). Dân cư phân bố rải rác nên rất khó khăn cho các cộng tác viên dân số đi lại và tuyên truyền người dân thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Hiện, xã có 15 cộng tác viên dân số (có những xóm địa bàn rộng như Mỏ Ba có 3 cộng tác viên).

Ngoài nhận thức của người dân muốn sinh con trai nối dõi tông đường thì ở địa phương còn một số chị em người dân tộc không có quyền quyết định trong việc sinh con nên buộc phải sinh nhiều con theo ý chồng hoặc gia đình nhà chồng. Ngoài ra, Tân Long còn là xã duy nhất trên địa bàn huyện chưa có các câu lạc bộ văn nghệ, thể thao nào.

Bởi vậy mà vận động người dân không sinh con thứ ba vẫn là bài toán khó nhiều năm nay với xã miền núi này. Nên năm 2012, thực hiện CVĐ “TDĐKXDĐSVHƠKDC”, xã chỉ đăng ký các danh hiệu: gia đình văn hóa, KDC tiên tiến, cơ quan văn hóa chứ không đăng ký 1 xóm nào đạt KDC văn hóa.

Trước tình trạng nhiều năm Tân Long không có KDC văn hóa, ông Lục Văn Long, Trưởng Phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Hỷ cho hay: Điểm yếu khi thực hiện CVĐ này ở xã Tân Long một phần do cấp uỷ và chính quyền xã, cụ thể là các thành viên Ban Chỉ đạo CVĐ chưa thực sự vào cuộc, đi sâu, đi sát cơ sở nắm tình hình và đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân. Để thực hiện tốt CVĐ “TDĐKXDĐSVHƠKDC”, thời gian tới, cấp uỷ, chính quyền xã Tân Long cần đầu tư xây dựng mô hình điểm KDC văn hóa, quan tâm tới việc phát triển kinh tế, nâng cao mức thu nhập cho người dân, đồng thời có chế tài xử phạt riêng với các trường hợp sinh con thứ ba trên địa bàn. Cùng với đó là ra nghị quyết chuyên đề để thành lập các câu lạc bộ văn nghệ quần chúng và thể thao giúp việc tuyên truyền người dân thực hiện CVĐ này có hiệu quả hơn…