Khu di tích Quốc gia Đặc biệt ATK Định Hoá: Du xuân trảy hội Lồng Tồng

Chúng tôi có mặt trên đỉnh đèo De vào một sáng đầu xuân - mưa xuân giăng tỏ trên dãy Núi Hồng - Bức tường thành của rừng đại ngàn Chiến khu Việt Bắc năm xưa - Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh rực rỡ trong sắc đỏ hoa đào với dòng xe, người đông đúc lên dâng hương tưởng niệm Bác Hồ, cầu phúc, cầu lộc, cầu tài...

Ông Trần Doãn Khánh, Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Định Hóa cho biết: Kể từ khi được Tổng cục Du lịch đầu tư 100 triệu đồng phục dựng lại lễ hội Lồng tồng (Hội xuống đồng) của đồng bào Tày, Nùng ở Khu di tích lịch sử ATK Định Hoá (2001) đến nay đã 12 năm. Từ quy mô lễ hội trong một ngày với phần lễ: dâng hương tại Nhà trưng bày ATK Định Hoá, cầu mùa, lễ kỳ yên, cầu phúc, rồi đến phần hội: diễn ra trên mấy thửa ruộng cách đồng Tỉn Keo, bên suối Nà Lọm: múa sư tử, thi đi Cà khoeo địa hình (qua suối, sườn đồi, bãi soi), thi bắn nỏ, kéo co, thi cấy, bóng chuyền... thu hút 15.000 - 20.000 người tham dự. Sau khi khánh thành Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/2005) và mở rộng sân lễ hội Đèo De, huyện phối hợp với Ban quản lý Khu di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hoá, mở rộng quy mô lễ hội lên 2 ngày với màn khai hội vào buổi sáng mồng 9 Tết, đoàn UBND tỉnh, Huyện uỷ, UBND huyện Định Hoá, 24 xã, thị trấn và đồng bào các dân tộc làm lễ dâng hương tưởng niệm Bác Hồ, già làng đèo De gióng trống khai hội và màn trình diễn của dàn trống hội với 34 nghệ sĩ Nhà hát tuồng Trung ương, từ năm 2008 huyện đã sắm bộ 34 trống cái, trống quân cho Phòng Văn hóa đào tạo các hạt nhân văn nghệ địa phương đảm nhiệm trình diễn; lễ hội kéo dài 2 ngày mồng 9 và mồng 10 tháng giêng với các trò chơi dân gian truyền thống với việc phục dựng múa rối Tày của phường rối Thẩm Dộc, xã Bình Yên, đấu bóng chuyền, bóng bàn, triển lãm ảnh của khu di tích khiến cho lễ hội thêm đa dạng, phong phú và hấp dẫn.

Ông Ngô Nguyên Lạc, phụ trách Phòng Văn hoá, Thông tin và Thể thao huyện giới thiệu điểm nhấn của lễ hội Lồng Tồng năm nay là cuộc thi Người đẹp trong trang phục dân tộc truyền thống (Tày, Nùng, Dao, Sán chí, Kinh, Hoa,…), 29 người đẹp của 24 xã, thi trấn qua sơ tuyển lọt vào vòng chung khảo sẽ khoe sắc, đua tài với đàn tính, hát then, các tiết mục múa dân gian Việt Bắc trong ánh điện của bốn chục trại bằng vầu, cọ rực rỡ ánh điện như sao sa trên sân lễ hội. Lần đầu tiên du khách được chiêm ngưỡng Nhà tưởng niệm Bác Hồ, hội trại và 2,7 km đường trung tâm khu di tích hiện lung linh trong công trình chiếu sáng trị giá 3,8 tỷ đồng của đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thành phố Thái Nguyên hiến tặng nhân dịp 50 năm thành lập thành phố (1962 - 2012).

Anh Bùi Việt Điệp, Bí thư Đoàn Thanh niên Ban quản lý Khu di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hoá cho biết: Cái mới của hội là vào 10 giờ sáng mùng 9 tết, Ban quản lý khu di tích phối hợp với Liên đoàn bóng bàn tỉnh khai mạc giải bóng bàn Mùa xuân Lồng tồng ATK Định Hóa với sự tham gia của 120 vận động viên thuộc 14 câu lạc bộ trong tỉnh và 3 câu lạc bộ của tỉnh Tuyên Quang, Bắc Kạn và Hà Nội, thi đấu ở 6 nội dung: Đơn nam, đơn nữ, đồng đội nam, đôi nam, đôi nữ… Giải đấu được áo các báo: Quân đội nhân dân, Tiền phong, Quân khu I, Thái Nguyên, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đưa tin và nhiều doanh nghiệp quảng cáo ủng hộ, thi đấu 2 ngày đêm phục vụ bà con các dân tộc vùng ATK Việt Bắc năm. Vào 10 giờ sáng mùng 10 Tết (19/2/2013), trong trương trình truyền hình trực tiếp sẽ khai trương triển lãm ảnh Bác Hồ với sự nghiệp giải phóng phụ nữ - Bác Hồ với phụ nữ ATK Việt Bắc Thái Nguyên - Phụ nữ Thái Nguyên với Bác Hồ với 225 ảnh và tư liệu do Ban quản lý  khu di tích, Bảo tàng phụ nữ Việt Nam và Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh thực hiện.

Sau khi được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa năm 2012 đã có trên 2.280 đoàn khách và nhiều khách du lịch tự do với 648.000 lượt thăm khu di tích, dâng hương tưởng niệm Bác Hồ. Mùa lễ hội Lồng Tồng xuân Quý Tỵ 2013, cùng với hệ thống chiếu sáng khu trung tâm, Ban còn đưa nhà đa năng diện tích 220m vào triển lãm ảnh và thi đấu bóng bàn, chỉnh trang sân vườn, biển cổng, biển chỉ dẫn di tích, tôn tạo di tích Tỉn Keo, nhà trưng bày ATK Định Hóa,… Nâng cao chất lượng phòng nghỉ, phục vụ ăn uống của trung tâm dịch vụ du lịch và bảo tồn di tích ATK. Phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền và quảng bá về khu di tích vào dịp đầu xuân, phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh ra số chuyên đề đặc san thông tin tư liệu về ATK Định Hóa - Khởi đầu chuỗi kỷ niệm 60 năm tại Tỉn Keo, xã Phú Đình, ATK Định Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì Hội nghị Bộ chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ (6/12/1953 - 6/12/2013)

Trưa mùng 7 Tết, nắng xuân rực rỡ rừng cọ, đồi chè tiết trời ấm áp chúng tôi đón đoàn du xuân của đồng chí Nguyễn Hữu Lục, Phó Chủ nhiệm văn phòng Chủ tịch nước cùng ông Đỗ Đức Trọng, Chủ tịch Hội luật gia Thái Nguyên lên dâng hương tưởng niệm Bác Hồ. Hướng dẫn viên Bùi Thị Thương đưa đoàn thăm di tích cây đa và lán Khuôn Tát nơi Bác Hồ cùng anh em bảo vệ giúp việc ăn Tết trong rừng kháng chiến mùa xuân 1948 cùng đồng bảo Tày, Nùng, Dao bản Khuôn Tát… Rồi theo tuyến du lịch đưa đoàn vào khám phá rừng cọ, thác 7 tầng, xuôi dọc suối Khuôn Tát về nhà trưng bày ATK thăm di tích Bác Hồ ở Tỉn Keo và thưởng thức các món ăn ngày tết: cá suối dán, xôi ngũ sắc, hoa chuối rừng, măng đắng, rượu men lá của bà con các dân tộc nơi đây đang đón du khách chơi xuân, trảy hội Lồng Tồng ATK Định Hóa.