Đề nghị công nhận ví, dặm Nghệ Tĩnh là di sản thế giới

Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm các thủ tục cần thiết gửi hồ sơ “Dân ca ví, dặm Nghệ Tĩnh” trình Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) xem xét đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.  

Theo đó, Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam làm các thủ tục cần thiết để gửi Hồ sơ tới UNESCO trước ngày 2/4/2013. Trước đó, năm 2012, Dân ca ví, dặm - loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là "Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia".

Ví và dặm là hai thể hát dân ca không có nhạc đệm, được sáng tạo ra trong quá trình sinh hoạt và lao động. Dân ca ví, dặm mang đậm bản sắc địa phương về điệu hát, ca từ, giọng điệu cũng như âm điệu.

Ví là ví von, còn dặm là dặm lúa, điền nam… Ví, dặm hoàn toàn không đơn thuần là một thể loại âm nhạc dân gian như chèo, tuồng, hay quan họ bởi những loại hình âm nhạc dân gian đó có người viết sẵn lời. Đối với ví, dặm, diễn viên không những phải hát hay những làn điệu mà còn phải tự sáng tác lời. Bởi là lối hát ra đời từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của người nông dân nên những lời hát ví dặm cũng rất gần gũi, mộc mạc, đa số đều miêu tả lại đời sống hàng ngày, thân phận con người cũng như cách thức sản xuất, lao động và các nghề truyền thống.

Không gian diễn xướng của loại hình này cũng đa dạng, không chỉ phục vụ các lễ hội, những sự kiện của làng mà xưa kia hát ví, dặm diễn ra tại khắp mọi nơi như khi đang làm đồng, khi chèo thuyền đánh cá, khi dệt vải…Những năm gần đây, ví dặm mới được đưa lên sân khấu biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp để biểu diễn trong các chương trình nghệ thuật lớn của đất nước.

Khi mới xuất hiện, dân ca ví dặm xứ Nghệ còn thô sơ, mộc mạc, giản dị nhưng sau đó theo thời gian loại hình này đã phát triển lên tầm cao mới với bố cục chặt chẽ, câu từ trau chuốt, vần điệu chắt lọc để hấp dẫn và làm say đắm lòng người nghe.

Dân ca ví, dặm Nghệ - Tĩnh được lưu truyền rộng rãi  ở các làng, thôn, xóm, khu dân cư của Nghệ An và Hà Tĩnh. Đa số người Nghệ - Tĩnh biết hát ví, dặm vì loại hình dân ca này chiếm vị trí quan trọng trong văn hóa, cuộc sống của họ.