Công nhận 37 bảo vật quốc gia

Lần công nhận bảo vật quốc gia đợt 2, số lượng hiện vật văn hóa Đông Sơn và Óc Eo nhiều hơn hẳn các hiện vật văn hóa khác.  

37 bảo vật quốc gia đã được công nhận đợt 2 vào ngày 30.12.2013 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Tại lần công nhận này, không có hiện vật nào của thời kỳ hiện đại. Trước đó, đã có 30 bảo vật quốc gia được công nhận đợt 1. Cả hai đợt công nhận đều không có hiện vật nào thuộc sở hữu tư nhân.

6 hiện vật văn hóa Đông Sơn

 Bộ tam thế bằng đá ở chùa Linh Ứng, Bắc Ninh

6 hiện vật văn hóa Đông Sơn được tôn vinh đợt này có thạp đồng Hợp Minh, trống đồng đền Hùng, trống đồng Cẩm Giang I, mộ thuyền Việt Khê, bộ khóa đai lưng bằng đồng và kiếm ngắn núi Nưa.

“Thạp đồng Hợp Minh là một trong những thạp đồ sộ nhất, trang trí hoàn mỹ nhất của văn hóa Đông Sơn. Trên đó có biểu tượng đôi nam nữ đang sinh sôi nảy nở”, PGS-TS Bùi Văn Liêm, Phó viện trưởng Viện Khảo cổ học, nói. Thạp đồng Hợp Minh hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Yên Bái.

Trống đồng đền Hùng đi cùng với quyền lực, với thủ lĩnh, gắn liền với không gian quần thể di tích Hùng Vương - biểu trưng của dân tộc, nhà nước đầu tiên - đang lưu giữ tại Khu di tích lịch sử đền Hùng (TP.Việt Trì, tỉnh Phú Thọ). Tại đây còn có bộ khóa đai lưng bằng đồng gắn hình rùa, cũng là một trong những hiện vật tiêu biểu của văn hóa Đông Sơn.

TS Vũ Quốc Hiền, nguyên Phó giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia nhận định mộ thuyền Việt Khê là hiện vật có niên đại loại sớm. Hiện vật của mộ cũng rất phong phú, đang giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Kiếm núi Nưa, theo ông Liêm, là tác phẩm vĩ đại nhất của Đông Sơn về loại hình vũ khí. Nó có cán hình rắn đỡ voi và hình tượng người. Kiếm núi Nưa gắn với quần thể Đông Sơn ở Thanh Hóa, hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa.

7 hiện vật văn hóa Óc Eo

Cũng có số lượng bảo vật nhiều tương đương với văn hóa Đông Sơn trong đợt này là văn hóa Óc Eo với 7 hiện vật, chủ yếu là tượng thần. Trong đó, các tượng Phật Bình Hòa, tượng Phật Sa Đéc, tượng Nữ thần Durga, tượng Avalokitesvara đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM; 2 tượng Thần Visnu, một lưu tại Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp, một tại Bảo tàng tỉnh Long An và bộ sưu tập hiện vật vàng Long An.

TS Vũ Quốc Hiền cho rằng văn hóa Óc Eo là sự khẳng định văn hóa bản địa khi giao lưu với văn hóa khu vực phía nam, cơ sở của nhà nước Phù Nam. Bộ sưu tập hiện vật vàng của Bảo tàng tỉnh Long An cho thấy sự cộng sinh văn hóa này. Bộ sưu tập gồm nhiều lá vàng mỏng, trong đó có những hoa sen được chạm trổ tinh xảo. Một vài hoa trong đó thậm chí còn hơi giống hoa sứ.

Tác phẩm mỹ thuật thành bảo vật quốc gia

Các tác phẩm mỹ thuật được công nhận đợt này bao gồm tranh sơn mài Vườn xuân Trung Nam Bắc của Nguyễn Gia Trí (Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh), bức sơn dầu Em Thúy của Trần Văn Cẩn cùng Hai thiếu nữ và em bé của Tô Ngọc Vân hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật VN, bức Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ của họa sĩ Nguyễn Sáng (lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam). Vườn xuân Trung Nam Bắc được vẽ trong 20 năm, từ 1969 - 1989 mà vẫn nguyên vẹn một cảm xúc thống nhất. Các bức tranh còn lại là những họa phẩm rất Việt, dù sử dụng chất liệu, lối vẽ Tây hóa.