Những người “phải lòng” lan rừng

Vài năm trở lại đây, bên cạnh thú chơi đào, quất, mai vào dịp Tết Nguyên đán, người dân Thái Nguyên còn tìm đến hoa lan - nữ hoàng của các loại hoa để trưng bày trong nhà bởi màu sắc tinh tế, hương thơm thanh khiết dịu dàng và thời gian nở hoa có thể kéo dài đến vài tháng.

Đến thăm vườn lan của anh Đỗ Thành Công, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Hoa lan Gió ngàn tại phường Phan Đình Phùng vào một ngày giáp Tết Ất Mùi, chúng tôi không khỏi không khỏi ngỡ ngàng bởi giữa tiết trời mùa đông giá rét lại có một vườn lan xanh tốt với trên 200 giò lan các loại đang khoe sắc dưới nắng xuân. Trò chuyện với chúng tôi, anh Công tâm sự: Cuộc sống hiện đại với bộn bề công việc nên tôi đã tự tạo cho riêng mình một không gian xanh yên tĩnh với hoa lan để có những phút giây thư thái tâm hồn. Vốn yêu thích hoa lan từ nhỏ, sau khi đi bộ đội, tôi thường vào rừng tìm những loại lan quý đem về nhà trồng. Ban đầu, do chưa có kinh nghiệm nên chỉ sau một vài ngày là hoa thường bị héo và lụi dần. Đến năm 2006, tôi bắt đầu trồng và sưu tầm hoa lan. Tôi đã tìm hiểu trên mạng Internet và học tập kinh nghiệm của các chủ vườn lan có tiếng về cách trồng, chăm sóc hoa lan. Đến nay, với diện tích 80m2, anh đã sưu tập được trên 200 giò lan các loại, trong đó có nhiều loại lan quý như: Nghinh xuân, Long tu, Kiều tím Thái Nguyên, Phi điệp, Vẩy rồng… Anh Công bảo, chơi phong lan là một thú chơi tao nhã và kỳ công. Cây phong lan luôn có sự nhạy cảm, thích được chăm sóc bằng những cử chỉ nhẹ nhàng, êm ái, vì thế người trồng lan cũng được dưỡng tâm, dưỡng tính, dưỡng thần. Lâu dần, người trồng phong lan sẽ có phong thái hòa nhã, trầm tĩnh, cư xử điềm tĩnh, nhẹ nhàng.

Hiện nay, thú chơi lan ở thành phố Thái Nguyên đang trở thành một trào lưu phát triển mạnh mẽ và thu hút đông đảo thành phần người chơi. Tháng 10-2014, Câu lạc bộ Hoa lan Gió ngàn được thành lập, gồm có 50 hội viên. CLB chính là điểm hẹn cho những thành viên của câu lạc bộ và những người yêu thích hoa lan cùng thưởng thức vẻ đẹp của lan cũng như chia sẻ kinh nghiệm, trồng, chăm sóc lan.

Tuy cùng chơi hoa lan, nhưng mỗi người có mục đích, cảm nhận khác nhau. Có người chơi hoa lan để tìm những phú giây thư thái tâm hồn, có người lại tìm đến hoa lan vì mê hương thơm thanh khiết, dịu dàng. Nằm ở tổ 22, phường Gia Sàng, vườn lan của gia đình anh Nguyễn Ngọc Linh được biết đến là một trong những cơ sở nuôi trồng phong lan có quy mô lớn trên địa bàn tỉnh. Từ chỗ say mê đến trồng và kinh doanh hoa lan, đến nay anh đã trở thành người chơi lan có tiếng. Gắn bó với phong lan gần 20 năm nên anh Linh lại có cách cảm nhận riêng về hoa lan. Anh cho hay, một cây lan đẹp không chỉ cho nhiều hoa mà thân cây phải cân đối, hài hòa, lá xanh tươi, rễ khỏe. Thời tiết cuối năm thường lạnh giá kèm theo khô hanh, vì thế lan hay bị trút lá. Vì vậy, để có được những giò lan nở đúng vào dịp Tết, trước hết cần phải chọn giống tốt, thường xuyên chăm sóc và thay đổi vị trí để tạo sự thông thoáng, duy trì độ ẩm tốt và tạo ánh sáng cần bằng để cho cây lan sinh trưởng, phát triển và cho hoa đúng thời điểm. Hiện nay, với diện tích 500 m2, vườn nhà anh Linh có khoảng trên 1.000 giò lan với trên 300 loại lan khác nhau. Nhờ đầu tư và ứng dụng tốt công nghệ khoa học kỹ thuật vào quá trình trồng và chăm sóc nên tỷ lệ các loài lan phát triển rất đồng đều. Hiện nay, gia đình anh đã chuẩn bị trên 2.000 chậu lan các loại để cung cấp cho người dân trong dịp Tết Nguyên đán Ất Mùi với giá dao động từ 100 nghìn đồng đến 50 triệu đồng, tùy loại. Anh chia sẻ: Trồng nhiều loại lan khác nhau như: Vẩy rồng, Hoàng thảo, Phi điệp, Nghinh xuân, Kiều tím Thái Nguyên… nhưng tôi thấy có 3 loại lan “khó tính” nhất, mất nhiều công chăm sóc nhất, đó là Ngọc điểm, Địa lan và Lan hài. Đối với loài Ngọc điểm, thời tiết lạnh sẽ dẫn tới cây bị trút lá, hoa ngắn và bị thui đầu, không đẹp. Vì thế, tôi phải quây xung quanh để hạn chế gió lùa, nhưng đồng thời cũng phải bảo đảm sự thông thoáng và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để cây khỏe mạnh. Loài hoa này cũng không ưa bị quấy nhiễu hay thay chậu nên cách trồng tốt nhất là cột vào miếng gỗ, miếng ngói hay vỏ cây hay trồng trong giỏ để phơi rễ ra ngoài. Đối với hoa Địa lan, đòi hỏi đất trồng phải là loại đất phù sa, phơi khô để ải 1 năm sau đó mới đem trồng. Còn loại Lan hài rất dễ bị côn trùng gây hại nếu không được bảo vệ, che chắn cẩn thận. Cây không cần nhiều ánh sáng nhưng quan trọng là  phải được giữ ẩm và không được đọng nước. Tuy cầu kỳ và mất nhiều công chăm sóc nhưng tôi thấy công việc của mình có ý nghĩa vì vừa thỏa mãn niềm đam mê vừa đem lại niềm vui cho người thưởng thức.

Có thể thấy, chơi lan thực sự đã trở thành một phong trào và thú chơi tao nhã, lãnh mạnh của người dân T.P Thái Nguyên, đặc biệt là vào mỗi dịp Tết đến, xuân về. Trong sự hòa quyện của hương sắc mùa xuân, sự hiện hữu và tô điểm của các loài lan càng làm lòng người thêm say đắm.