Bảo tồn, phát huy giá trị Nhà tưởng niệm Bác trong Khu di tích ATK

Vùng đất An toàn khu (ATK) Định Hóa, với địa thế “Tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ”, đồng bào các dân tộc có truyền thống đoàn kết đấu tranh chống giặc ngoại xâm, đã chở che, bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng, Chính phủ lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đi đến thắng lợi.

Vùng đất này đã đi vào sử sách, thơ ca, trở thành một trong những quần thể di tích quan trọng bậc nhất của đất nước trong thế kỷ XX. 10 năm qua, việc bảo tồn, phát huy giá trị Nhà tưởng niệm Bác trong Khu di tích Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa đã được chú trọng, thể hiện tấm lòng tôn kính đối với vị Cha già kính yêu của dân tộc, đồng thời góp phần quan trọng giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau…

Ghi nhận và phát huy giá trị di tích, ngày 17-5-1997, nhân dịp kỷ niệm 107 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt đã lên khảo sát quần thể Di tích Chiến khu Việt Bắc và khánh thành Nhà trưng bày ATK Định Hóa, đặt nền móng việc bảo tồn, phát huy giá trị Khu di tích.

Đầu năm 2003, khi về Thái Nguyên làm Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, đồng chí Nguyễn Bắc Son (nay là Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông) thấu hiểu nỗi lòng của đồng bào các dân tộc ATK năm xưa mong muốn có đền thờ Bác Hồ trên vùng đất này. Ý tưởng hợp lòng dân đó đã được Bí thư Tỉnh ủy Lương Đức Tính cùng Ban Thường vụ Tỉnh ủy tán đồng. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội (nay là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng) ủng hộ. Được lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm, chỉ đạo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND T.P Hà Nội Nguyễn Quốc Triệu (sau đó là Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND T.P Hà Nội, rồi làm Bộ trưởng Bộ Y tế) cùng đại diện một số cơ quan, ban, ngành của T.P Hà Nội và tỉnh Thái Nguyên đã lên ATK Định Hóa (năm 2004) khảo sát, chọn địa điểm xây dựng. Sau đó, Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - công trình do Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô Hà Nội xây tặng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên - đã được khởi công xây dựng ngày 15-11-2004, khánh thành đúng vào dịp kỷ niệm 115 năm Ngày sinh của Người (19-5-2005).

Nhà tưởng niệm Bác dựa vào đỉnh đèo De, núi Hồng, nhìn ra thác 7 tầng Khuôn Tát, lồng lộng giữa “Thủ đô gió ngàn” năm xưa, với diện tích 16.000m2, gồm các hạng mục: Nhà đón tiếp, Tứ trụ, Tam quan, khuôn viên, vườn cây “Đời đời nhớ ơn Bác Hồ”. Từ Tứ trụ đến Tam quan có 115 bậc, ghi nhớ công trình xây dựng vào dịp kỷ niệm 115 năm Ngày sinh của Bác. Từ Tam quan đến Nhà tưởng niệm là 79 bậc - tượng trưng 79 mùa Xuân của Người. Nhà tưởng niệm có 2 tầng 8 mái, với lối kiến trúc đền thờ truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Nhà tưởng niệm đón tiếp khách về dâng hương tưởng niệm Bác tất cả các ngày trong tuần (365 ngày/năm); đã vinh dự được đón nhiều đoàn lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước: Chủ tịch nước Trần Đức Lương, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng (nay là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng), Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (năm 2008, 2010), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng (năm 2009), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng (năm 2012)… cùng các đoàn khách quốc tế: Lào, Campuchia, Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Anh, Australia, Pháp, Tây Ban Nha, Cộng hòa Séc, Phần Lan… Trong 10 năm (2005-2015), có trên 20.180 đoàn và khách tự do (với trên 4.600.000 lượt khách) thăm Khu di tích, dâng hương tại Nhà tưởng niệm Bác.

Công tác tuyên truyền, quảng bá về Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quần thể Khu di tích ATK Định Hóa được đẩy mạnh, thu hút đông đảo du khách. Nhà tưởng niệm có trên 250 ấn phẩm, mặt hàng lưu niệm về Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Di tích ATK Định Hóa… phục vụ du khách. Các sự kiện sống động tại Khu di tích - tâm điểm là Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - không chỉ tạo động lực để Khu di tích phát triển, mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên và cả vùng Việt Bắc. Hàng năm, Ban Quản lý Khu di tích phối hợp với huyện Định Hóa tổ chức Lễ hội Lồng Tồng ATK vào các ngày mùng 9, 10, 11 Tết Nguyên đán, thu hút trên 300 nghìn lượt khách. Các hoạt động: Tổ chức lễ báo công, kết nạp đảng viên, đoàn viên của các cơ quan, đơn vị, trường học trong và ngoài tỉnh tại Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày một tăng lên qua các năm.

Nhà tưởng niệm Bác cũng là nơi hội tụ hàng loạt triển lãm, như: Triển lãm tranh khắc đá về Chủ tịch Hồ Chí Minh; Triển lãm ảnh và tư liệu “Hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà cách mạng Việt Nam tại Long Châu, Quảng Tây, Trung Quốc”; triển lãm “Từ ATK Thái Nguyên đến Chiến thắng Điện Biên Phủ”; triển lãm “Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp giải phóng phụ nữ - Phụ nữ Thái Nguyên với Bác Hồ”…

10 năm qua, việc xây dựng, bảo tồn, phát huy giá trị Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và Khu di tích ATK Định Hóa đã được các bộ, ban, ngành Trung ương và các doanh nghiệp ủng hộ tích cực. Cụ thể như: Quả chuông nặng 1,2 tấn do Công ty TNHH Hòa Bình (Hà Nội) cung tiến; lầu chuông do Công ty Bia, rượu, nước giải khát Sài Gòn SaBeCo cung tiến; khánh và lầu khánh do vợ chồng ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Nhiệt điện An Khánh cung tiến xây dựng. Hệ thống điện chiếu sáng khuôn viên Nhà tưởng niệm và 3km đèn chiếu sáng từ cầu Tỉn Keo lên Nhà tưởng niệm do Đảng bộ, chính quyền và nhân dân T.P Thái Nguyên tặng. Bộ lư hương đồng tại Nhà tưởng niệm Bác và Nhà bia di tích Đồi phong tướng do cựu chiến binh Lê Văn Kiểm, Anh hùng Lao động, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Golf Long Thành và Tổng Công ty Viễn thông Quân đội (Viettel) cung tiến.

Nhà đón tiếp được xây dựng từ nguồn ủng hộ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân T.P Thái Nguyên, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, Doanh nghiệp tư nhân Anh Thắng, Công ty cổ phần Luyện kim đen Thái Nguyên, Công ty cổ phần Kim loại màu Thái Nguyên - VIMICO, Công ty TNHH Xây dựng và phát triển nông thôn miền núi, Công ty cổ phần Cơ khí 3-2… Sinh thái, cảnh quan Nhà tưởng niệm Bác và Khu di tích ATK gợi về chiến khu xanh ở “Thủ đô gió ngàn”.

10 năm - một chặng đường bảo tồn, phát huy giá trị Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Khu di tích Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, đã góp phần quan trọng giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Thời gian tới, Khu di tích Lịch sử - Sinh thái ATK Định Hóa hướng tới việc xây dựng Trung tâm lưu trữ về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Căn cứ địa và ATK Việt Bắc (giai đoạn 1940-1954); quy hoạch, mở rộng quỹ đất Đồi cây lưu niệm “Đời đời nhớ ơn Bác Hồ”; tu bổ các hạng mục khuôn viên, ao cá Bác Hồ; tôn tạo Di tích đồi Pụ Tung, nơi Bác Hồ trồng ngô (năm 1948); tiếp tục phát triển du lịch, dịch vụ, đặc biệt là các ấn phẩm văn hóa, hàng lưu niệm về Bác Hồ, ATK Việt Bắc… Việc tu bổ, tôn tạo quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa gắn với bảo tồn, phát huy giá trị Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện tấm lòng tôn kính của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đối với vị Cha già kính yêu của dân tộc.