Quy hoạch vùng ATK liên tỉnh: "Một mũi tên trúng nhiều đích"

Quy hoạch vùng chiến khu cách mạng ATK liên tỉnh (Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn) giống như một mũi tên bắn ra nhưng ngắm tới nhiều đích khác nhau. Từ đây sẽ giúp cả vùng có định hướng lâu dài về gắn kết phát triển kinh tế - xã hội; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa lịch sử, di tích cách mạng; phát triển du lịch sinh thái gắn với xây dựng các khu dân cư; tăng cường vai trò an ninh, quốc phòng… Đây vừa là mục tiêu nhưng cũng là mong mỏi bấy lâu của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các tỉnh trong vùng.

Liên kết cùng phát triển  

Tại Lễ công bố Quy hoạch xây dựng vùng ATK liên tỉnh đến năm 2030 do Bộ Xây dựng tổ chức ở Thái Nguyên vừa qua, đại diện lãnh đạo cả 3 tỉnh trong vùng quy hoạch đều khẳng định quyết tâm thực hiện, đồng thời thể hiện rõ vai trò chủ động liên kết của từng địa phương. Việc quy hoạch vùng được công bố đã gần như xóa nhòa ranh giới cả về vị trí địa lý lẫn quan điểm ứng xử giữa các tỉnh trong vùng bấy lâu nay.

Ông Trần Ngọc Thực, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: Quả thật trước đây giữa các tỉnh vẫn còn những khoảng cách nhất định. Có thời điểm tỉnh nào cũng tự nhận mình là trung tâm vùng, là Thủ đô kháng chiến. Bởi vậy, sự liên kết lâu nay khá lỏng lẻo, nhất là liên kết du lịch. Mạnh địa phương nào địa phương đấy làm mà không có sự kết nối dù vai trò lịch sử, văn hóa các tỉnh khá tương đồng.

Đại diện tỉnh ta có ý kiến về nội dung này, ông Đoàn Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, đây là sự liên kết quan trọng và cần thiết trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội vùng, nhưng đồng thời cũng là sự đoàn kết, thống nhất cùng phát triển của cả 3 tỉnh trong vùng.

Còn ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn cho rằng, sự liên kết của cả vùng sẽ giúp từng địa phương phát triển, nhất là ở những địa bàn nằm trong vùng lõi quy hoạch. Từ phát triển hạ tầng, dân cư, du lịch đến bảo tồn giá trị văn hóa, lịch sử của cả vùng đều có cơ hội được nâng tầm.

Bảo tồn, phát triển du lịch

Vùng ATK liên tỉnh được xem là khu vực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, di tích cách mạng gắn với giáo dục truyền thống đấu tranh, yêu nước của dân tộc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Đây còn là vùng trọng điểm du lịch gắn với phát triển các khu dân cư theo hướng bền vững và hướng tới một trung tâm du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử cấp Quốc gia. Do đó, bảo tồn các di tích lịch sử cách mạng trong vùng là mục tiêu quan trọng đầu tiên mà Quy hoạch vùng hướng tới. Toàn bộ cảnh quan, không gian vật thể có ảnh hưởng trực tiếp đến khung cảnh của các di tích như đồi núi, sông suối, ruộng vườn, địa hình, địa mạo tự nhiên và hệ sinh thái đều được bảo vệ và bảo tồn. Đối với các khu vực trọng tâm của ATK sẽ được bảo tồn toàn bộ từ địa thế, thế trận cách mạng trước đây, toàn bộ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, hệ thủy văn đến các nét văn hóa đặc trưng như lễ hội, hát, thơ ca, chuyện kể…

Du khách thăm Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa và thắp hương tại Nhà tương niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh

tại Đèo De (xã Phú Đình).

Mục tiêu tiếp theo mà quy hoạch vùng đề cập đó chính là phát triển du lịch, văn hóa. Các loại hình du lịch sẽ được phát triển trong vùng là du lịch tham quan, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, du lịch nghiên cứu và du lịch tín ngưỡng, giáo dục truyền thống cách mạng. Theo ông Vũ Ngọc Tuấn, Giám đốc Trung tâm Quy hoạch 1 - Viện Quy hoạch (Bộ Xây dựng) thì du lịch vùng ATK sẽ được liên kết với các khu du lịch quốc gia nổi tiếng lân cận như: Đền Hùng, Pác Bó, Hồ Núi Cốc, Hồ Ba Bể, Tam Đảo, Na Hang, Thác Bà… Và hoạt động du lịch sẽ được khai thác xung quanh 3 trung tâm dịch vụ lớn của cả vùng là Tân Trào - Sơn Dương (Tuyên Quang), Phú Đình - Định Hóa (Thái Nguyên), Nghĩa Tá - Chợ Đồn (Bắc Kạn). Quy mô của 3 trung tâm này được quy hoạch khoảng từ 50 đến 100ha. Tại đây sẽ xây dựng đồng bộ cơ sở vật chất phục vụ du lịch, trong đó đáng chú ý là quảng trường, khu trưng bày giới thiệu, biểu diễn ngoài trời và trong nhà, khu lưu trú, nhà hàng ăn uống, khu vui chơi, trung tâm mua sắm, khu bán đồ lưu niệm, sản vật địa phương. Bên cạnh đó, để đảm bảo phục vụ tốt du khách từ xa, tại 3 cửa ngõ vào khu ATK liên tỉnh (Trung Sơn - Tuyên Quang, Quán Vuông - Thái Nguyên và Kim Bình - Bắc Kạn) sẽ bố trí các trung tâm giới thiệu, thông tin cần thiết, đồng thời sắp xếp các dịch vụ hỗ trợ như bưu điện, khu lưu trú ngắn ngày, bến bãi đỗ chuyển tiếp, nơi ăn uống… với quy mô mỗi khu vực khoảng từ 20 đến 40ha.

Nâng tầm kinh tế vùng

Hiện tại kinh tế của cả vùng ATK liên tỉnh còn nhiều khó khăn, hạn chế. Ngành nông nghiệp, công nghiệp mới phát triển ở mức độ thấp, lạc hậu, trong khi nguồn lực đầu tư có hạn. Đây là vùng chủ yếu làm nông, lâm nghiệp nên lâu nay chính quyền và người dân địa phương vẫn loay hoay không biết làm thế nào để tạo mức tăng trưởng cao. Trước bài toán khó, Quy hoạch vùng đã chỉ ra lời giản khi định hướng: Gắn phát triển nông, lâm nghiệp với khai thác du lịch sinh thái, bảo vệ môi trường. Trong đó, yêu cầu hạn chế tối đa chuyển đổi diện tích đất nông nghiệp, vẫn tập trung phát triển vùng sản xuất nguyên liệu chè, mía và các loại cây trồng đặc sản. Tăng cường cơ sở chế biến, ứng dụng khoa học để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Với lâm nghiệp, tiếp tục bảo vệ diện tích rừng hiện có, phá rừng tạp, trồng mới rừng nguyên liệu công nghiệp có giá trị cao, phấn đấu vừa đạt độ che phủ 60% vừa tăng doanh thu trên một đơn vị diện tích.

Di tích lịch sử Đình Hồng Thái (Tuyên Quang).

Ngành công nghiệp cả vùng cũng được định hướng phát triển với tổng diện tích đất quy hoạch đến năm 2020 là khoảng 770ha, trong đó có 260ha đất quy hoạch khu công nghiệp, còn lại dành cho xây dựng 16 cụm công nghiệp nhỏ. Với tốc độ phát triển đó, dự kiến 10 năm sau đất dành cho công nghiệp của cả vùng sẽ là trên 1.600ha, trong đó có gần 1.000ha mở rộng 2 khu công nghiệp trọng điểm và trên 700ha phát triển cụm công nghiệp. Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn thì phát triển công nghiệp vùng dù quy mô lớn thế nào, hiện đại ra sao vẫn không thể xem nhẹ việc bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề truyền thống tại các địa phương. Trong đó, gắn phát triển không gian làng nghề với không gian du lịch vùng, gắn sản phẩm làng nghề với các sản phẩm du lịch…

Trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề quy hoạch vùng ATK liên tỉnh, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng: Tầm quan trọng của quy hoạch vùng là ngoài giải quyết các vấn đề về liên kết, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, đã tính đến các phương án phát triển kinh tế, nâng cao mức sống người dân trong vùng. Hiện tại, Quy hoạch đã có, nhưng rất cần sự chủ động đề xuất phương án, cơ chế ưu tiên phát triển vùng và tổ chức quy hoạch phân khu của chính quyền các địa phương để quy hoạch sớm thành hiện thực.