Chuyển biến tích cực trong sử dụng biểu tượng, sản phẩm linh vật phù hợp với văn hoá Việt Nam

Ngày 20/12, tại Hà Nội, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch sơ kết 3 năm thực hiện Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL ngày 8/8/2014 của Bộ về việc không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong, mỹ tục Việt Nam.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Đặng Thị Bích Liên cho biết: Sau khi ban hành Công văn 2662, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã nhận được sự đồng thuận của đại bộ phận quần chúng nhân dân. Nhiều công sở, nhà dân đã tự động di dời các biểu tượng, linh vật ngoại lai, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Nhiều người đã tự trang bị kiến thức về lịch sử, thẩm mỹ truyền thống để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và hưởng thụ văn hoá theo xu hướng tìm về bản sắc dân tộc. Các làng nghề mỹ nghệ đã chuyển sang sản xuất sản phẩm truyền thống. Hiện tượng cung tiến tràn lan vào di tích đã không còn, đặc biệt chấm dứt hiện tượng cung tiến mới tượng sư tử đá ngoại lại vào các di tích đã được xếp hạng. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện Công văn 2662 vẫn còn nhiều vấn đề bất cập chưa giải quyết được.

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên mong muốn các đại biểu tập trung chia sẻ khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp để thực hiện tốt hơn nữa Công văn 2662, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá dân tộc trong giai đoạn giao lưu và hội nhập quốc tế.

Sơ kết ba năm thực hiện Công văn số 2662, bà Trần Thị Thu Đông, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm chia sẻ: Sau ba năm triển khai, xã hội đã có những chuyển biến tích cực trong sử dụng biểu tượng, sản phẩm trang trí. Nhiều nhà nghiên cứu đã có bài viết, trao đổi trên các diễn đàn, phân tích rõ sự cần thiết phải bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, loại bỏ yếu tố lai căng không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Việc sử dụng, trưng bày, sản xuất, cung tiến các biểu tượng, linh vật đã được người dân nhìn nhận lại một cách cẩn trọng, nghiêm túc, khoa học.

Tại các địa phương, nhiều di tích đã tự di dời, gỡ bỏ sư tử đá kiểu Trung Quốc, đèn đá kiểu Nhật Bản, lư hương đá, các đồ thờ, đồ trang trí không nằm trong danh mục hồ sơ xếp hạng di tích. Hà Nội, Ninh Bình, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nam, Vĩnh Phúc là những địa điểm nóng về việc bày, đặt biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp trong di tích nhưng sau 3 năm, tại các địa phương này, việc di dời đã cơ bản được làm tốt.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về văn hoá chưa biết, không phân biệt được biểu tượng, sản phẩm, linh vật có nguồn gốc xuất xứ từ nước ngoài. Các sản phẩm bày trong di tích, nơi thờ tự, công sở theo quan niệm mang ý nghĩa tâm linh nên việc loại bỏ, di dời hết sức phức tạp. Một số địa phương, bộ, ngành chưa thực sự vào cuộc tuyên truyền, vận động người dân di dời các biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp.Việc xuất bản các sách giới thiệu về hoa văn, tượng, sản phẩm thủ công truyền thống Việt Nam còn thiếu, giá thành cao, chủ yếu đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, chưa đến được các làng nghề, nghệ nhân. Hiện tại, một số di tích được xếp hạng còn bày đặt đồ thờ, tượng sư tử đá, đèn chùm, đèn lồng, bình lọ… không phù hợp, vi phạm Luật Di sản văn hoá nhưng chưa bị xử lý.

Tại hội nghị, các đại biểu đề xuất thúc đẩy hơn nữa việc tuyên truyền, giáo dục về di sản, lịch sử văn hoá; cần sớm xuất bản sách giới thiệu về nghệ thuật điêu khắc, trang trí truyền thống của Việt Nam dưới dạng sách cẩm nang hình ảnh, bản vẽ. Các loại sách cần được xuất bản với số lượng lớn, phát hành rộng rãi tới nhân dân, các làng nghề. Bên cạnh đó, cần tăng cường tổ chức các hình thức triển lãm, trưng bày, hội thảo liên quan tới biểu tượng, linh vật truyền thống Việt Nam. Đối với các di tích đình, đền, chùa, các cơ sở thờ tự, cần nâng cao nhận thức cho các nhà sư trụ trì, thủ từ, thủ đình để họ tuyên truyền hiệu quả nhất tới Phật tử và người dân trong việc loại bỏ sản phẩm, linh vật không phù hợp.

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cần phối hợp với các tỉnh, thành, bộ, ngành tìm biện pháp vận động, cưỡng chế di dời biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam hiện còn bày đặt ở các cơ quan công sở nhà nước, các di tích và nơi công cộng./.