Khu di tích cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc

Về thăm Đồng Tháp, một trong những di tích linh thiêng mọi người không thể bỏ qua là Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - vị thân sinh ra Chủ tịch Hồ Chí Minh yên nghỉ, tọa lạc ở số 123/1 Phạm Hữu Lầu, phường 4, T.P Cao Lãnh. Đây là quần thể kiến trúc văn hóa độc đáo, được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng di tích cấp Quốc gia năm 1992.

Cách đây 20 năm, tôi đã được đến thăm Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Thời điểm đó, Khu di tích chưa được tôn tạo khang trang, rộng rãi như bây giờ. Nay trở lại, tôi không khỏi xúc động bởi nơi đây đã được xây dựng khang trang, bề thế. Khu di tích mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được khởi công xây dựng vào tháng 5-1975 và khánh thành vào tháng 12-1977. Từ năm 2010, thực hiện Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích nên diện tích hiện nay được mở rộng trên 9 ha, được chia thành các khu vực: Khu lăng mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, Nhà sàn Bác Hồ và Ao sen; Nhà trưng bày, khu Đền thờ cụ Phó bảng. Ngoài ra, còn có hạng mục vườn cây lưu niệm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước về trồng; khu làng Hòa An xưa - nơi lần đầu tiên cụ Nguyễn Sinh Sắc đến hoạt động cách mạng được phục dựng lại; khu vui chơi giải trí, đường giao thông nội bộ. Khu lăng mộ cụ Phó bảng quay về hướng đông, có mái hình sen cách điệu giống hình bàn tay xòe úp xuống; trên mái đắp nổi tượng chín rồng, tượng trưng cho các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long luôn che chở và bảo vệ cho ngôi mộ. Mộ được ốp bằng đá hoa cương, nền mộ bằng đá mài hình lục giác không đều, mở rộng dần ra hai bên về phía trước. Trước bia mộ có một lư hương bằng đồng, ngày đêm khói hương thơm ngát. Trong khuôn viên lăng mộ có nhiều loại cây cảnh, hoa trái quý hiếm được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhiều tỉnh, thành trong cả nước đem về trồng lưu niệm; nhiều cây cổ thụ được bảo tồn tỏa bóng xum xuê. Đặc biệt, bên trái mộ có cây khế gần 300 tuổi, bên phải có cây sộp đã 350 tuổi. Phía trước mộ là ao sen hình ngôi sao 5 cánh, chính giữa có một đài sen trắng vươn cao cách điệu, tượng trưng cho sự thanh bạch, lương tâm trong sáng của cụ Phó bảng và biểu tượng của quê hương Đồng Tháp. 

Nhà truyền thống nằm phía bên trái từ cổng vào lưu giữ khá nhiều tài liệu, hiện vật hình ảnh về quê quán, cuộc đời, sự nghiệp của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, từ khi sinh thời cho đến ngày Cụ yên nghỉ tại làng Hòa An. Tại đây, điều gây ấn tượng nhất đối với chúng tôi là những hình ảnh của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc những ngày ở Cao Lãnh với các hoạt động xem mạch, kê toa trị bệnh cho bà con ở địa phương, đồng thời tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước cho nhân dân; những ngày cụ Phó Bảng bệnh nặng được bà con tận tình chăm sóc; hình ảnh người dân thường xuyên đến chăm sóc và kiên quyết bảo vệ mộ Cụ trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Khu nhà sàn được xây theo tỷ lệ 1/1 theo nguyên mẫu nhà sàn Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch Hà Nội. Phía trước là ao cá với những búp sen màu trắng, hồng đung đưa trong nắng, gió. 

Theo bà Phan Thị Vũ Quyên, Giám đốc Khu di tích: “Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc chứa đựng những giá trị vật chất, tinh thần to lớn; là nơi để mỗi du khách đến Đồng Tháp không quên dừng chân, trước tiên thắp một nén hương thơm tri ân tấm lòng đối với công lao, đạo đức của cụ Phó bảng, sau đó là tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của Cụ. Đồng thời, nơi đây còn là một địa chỉ đỏ để các đoàn thể tổ chức sinh hoạt truyền thống, các buổi sinh hoạt về nguồn nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ hiểu sâu sắc về giá trị đạo đức, nhân cách cao cả của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc”.  

Khu di tích cụ Phó bảng không chỉ là địa chỉ di tích lịch sử, văn hóa của người dân Đồng Tháp mà đã trở thành địa chỉ văn hóa độc đáo ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Chính vì vậy, nơi đây hàng năm, nhất là vào các ngày lễ, tết, hội hè, giỗ Cụ, ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có hàng chục nghìn lượt khách hành hương đến viếng thăm, thắp hương tại lăng mộ Cụ để tưởng nhớ ghi ơn Cụ, trong đó công lao vô cùng to lớn của Cụ đối với dân tộc Việt Nam đã sinh ra và nuôi dưỡng một lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh.