Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”(gọi tắt là Phong trào) được triển khai trên địa bàn huyện Đồng Hỷ đã từng bước tạo dựng vững chắc hơn khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phong trào đã góp phần huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia cùng các cấp, ngành, chính quyền thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi diện mạo quê hương.
Một diện mạo mới được tạo nên từ sự đồng thuận, chung tay góp sức của mọi người dân. Các tuyến đường chính từ trung tâm huyện về xã Văn Hán; Cây Thị; Văn Lăng... được mở rộng, phong quang không còn những “ổ trâu”, “ổ gà” và đá dăm, đá cuội lổn nhổn. Các trục giao thông chính là đường nhánh xương cá về từng khu dân cư được trải bê tông. Bên các trục đường ấy là xóm làng trù phú, xen cùng những nương chè mơn mởn vào vụ mới; từng khu đồng xanh màu lúa, ngô. Tất cả như vừa trải qua cuộc “lột xác” ngoạn mục, khỏa lấp tất thảy những khó, khổ tạm bợ, chạy vạy, lam lũ của một thời. Ngay ở xóm Trung Sơn, một vùng đất khó khăn nhất của xã Quang Sơn cũng đã có đường bê tông nối từ Quốc lộ 1B vào, có nhà văn hóa, sân chơi thể thao và người Mông Trung Sơn đã hết cảnh thiếu lương thực.
Việc xây dựng hạ tầng cơ sở ở Trung Sơn là bài toán nan giải đối với chính quyền xã Quang Sơn. Nhưng Quang Sơn đã làm được do sự vào cuộc của đội ngũ cán bộ, thành viên Phong trào từ xã đến xóm. Ông Chu Đức Hậu, Chủ tịch UBND, Trưởng Ban Chỉ đạo Phong trào xã cho biết: Quan trọng là tuyên truyền như thế nào để người dân hiểu, đồng thuận tham gia. Điển hình như xóm Trung Sơn, bà con đã hiến hàng nghìn m2 đất, hàng trăm ngày công tham gia làm đường, xây dựng nhà văn hóa, sân chơi thể thao theo tiêu chí nông thôn mới và tích cực tham gia phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Hiện xã có 15 xóm, với 864 hộ, 3.343 nhân khẩu. Tại địa phương, Phong trào được triển khai sâu rộng tới mọi người dân. Hiện 100% số xóm của xã đều xây dựng được hương ước, quy ước. Nội dung hương ước, quy ước quy định rõ những việc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, như các khoản tiền thu, chi, đóng góp xây dựng hạ tầng cơ sở. Chính vì thế mà mọi người dân tin tưởng, hăng hái tham gia Phong trào. Kết quả năm 2019, xã có 761/786 hộ được công nhận đạt tiêu chí Gia đình văn hóa, đạt 96%.
Chuyện Phong trào, ông Nguyễn Anh Tuấn, quyền Chủ tịch xã Hóa Trung chia sẻ: Phong trào đã thực sự đi vào cuộc sống, tạo không khí thí đua sôi nổi trong từng gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư. Năm 2019 xã Hóa Trung có 1.179/1273 hộ được công nhận Gia đình văn hóa, đạt 93%; 7/7 xóm đạt danh hiệu Làng văn hóa. Qua tìm hiểu chúng tôi còn được biết, đến nay, toàn huyện Đồng Hỷ có 168/175 khu dân cư xây dựng được hương ước, quy ước phù hợp với quy định của pháp luật.
Các xã, thị trấn đã linh hoạt lồng ghép Phong trào với các cuộc vận động; khuyến khích người dân tham gia các câu lạc bộ cùng sở thích. Hiện trên địa bàn huyện đã thành lập, duy trì hiệu quả mô hình 187 tổ an ninh; 187 tổ hòa giải cơ sở; 25 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững; 3 mô hình phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; 22 tổ tự quản về trật tự an toàn giao thông; 6 mô hình “Tiếng kẻng an ninh”; 4 mô hình khu dân cư phòng chống tội phạm trên địa bàn; 58 mô hình điểm về Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Bà Trần Thị Phương Thảo, Phó Phòng Văn hóa - Thông tin huyện tâm đắc: Đó là các mô hình rất thiết thực trong cộng đồng dân cư. Qua đó nhiều vướng mắc được giải quyết ngay từ cơ sở, không để xảy ra “điểm nóng”.
Cũng thông qua Phong trào, người dân tin tưởng hơn vào các chủ trương của Đảng, Chính sách pháp luật Nhà nước, tích cực tham gia góp công, hiến của xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Như năm 2019, nhân dân huyện Đồng Hỷ đã hiến hơn 8ha đất, đóng góp 6.612 ngày công lao động để làm đường nông thôn mới và xây dựng nhà văn hóa. Về kết quả Phong trào, số gia đìnhvà khu dân cư đạt tiêu chí văn hóa năm sau luôn cao hơn năm trước. Nếu như năm 2015, toàn huyện có 18.804 hộ được công nhân Gia đình văn hóa, đạt 70,82%; 55 xóm, tổ dân phố được công nhận Khu dân cư văn hóa, đạt 25,5%, thì đến năm 2019 toàn huyện có 21.029 hộ được công nhân Gia đình văn hóa, đạt 89%; 148 xóm, tổ dân phố được công nhận Làng văn hóa, đạt 84,5%.
Để Phong trào có nền nếp, thẩm thấu sâu trong cộng đồng dân cư, ông Đàm Thế Nhàn, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin, Phó Ban Thường trực Phong trào huyện chia sẻ: Ban Chỉ đạo Phong trào các cấp tiếp tục tổ chức thông tin tuyên truyền đến mọi người dân về chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, trong đó có các tiêu chí về xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, đặc biệt là phát huy tinh thần dân chủ “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Đồng thời, không chạy theo “bệnh” thành tích, coi trọng chất lượng Phong trào, chỉ công nhận danh hiệu văn hóa đối với gia đình, khu dân cư, xã, thị trấn đạt tiêu chí Phong trào.