17h ngày 26-8, tôi nhận được tin nhắn của diễn viên điện ảnh Nguyễn Tùng thông báo: “Bác Trần Phương mất lúc 16h30’, hưởng dương 90 tuổi. Tôi thông báo tin buồn này đến Nhà văn Hồ Thủy Giang, Đạo diễn Đặng Tiến Sơn là những người biết và từng hợp tác với bác Phương rồi ngồi vào bàn viết.
Tháng này 10 năm trước, công việc ở Đài Phát thanh – Truyền hình Thái Nguyên có chiều ổn định và phát triển. Hai kênh truyền hình TN1 và TN2 đã chuyên biệt và phát sóng liên tục cả ngày trên nền tảng số và vệ tinh. Phát thanh được củng cố và phát huy được hiệu quả vốn có. Đài tăng cường sản xuất chương trình và truyền hình trực tiếp, ngoài việc phục vụ nhu cầu hưởng thụ thông tin và đời sống văn hóa của nhân dân, còn là để cán bộ, phóng viên nâng cao tay nghề. Hàng trăm phim tài liệu được sản xuất mỗi năm ,hiệu quả rất tốt… Tôi mời đạo diễn Đặng Tiến Sơn (người duy nhất lúc đó được học đạo diễn chính quy) lên trao đổi. Tôi bảo Đài ta phải sản xuất phim truyện, dăm bảy tập một phim thôi, nếu không ,Thái Nguyên sẽ không bao giờ có phim truyện? Rằng: Vạn sự khởi đầu nan nên cần hợp tác của những người có khả năng, mình học hỏi…
Trong tay có kịch bản phim truyện 4 tập “Dưới cờ phục quốc’’, cốt truyện là cuộc khởi nghĩa của binh lính người Việt chống lại Pháp năm 1917 của Nhà văn Hồ Thủy Giang, chúng tôi quyết định tổ chức sản xuất. NSND Trần Phương, người con của Thái Nguyên tình nguyện cố vấn đạo diễn cho chúng tôi…
NSND Trần Phương.
Không chỉ biết Trần Phương nổi tiếng trong vai A Phủ trong phim Vợ chồng A Phủ của Nhà văn Tô Hoài, mà còn biết ông qua vài chục bộ phim nổi tiếng khác do ông sắm vai hoặc đạo diễn mà tôi còn biết ông là người Thái Nguyên nên niềm vui nhân đôi. Ông kể: Cha ông làm thợ may, mẹ ông buôn bán ở chợ Thái. Ông được sinh ra ngày 10-4-1930. Thời trai trẻ vào bộ đội, công tác gần gũi với các văn nghệ sĩ tên tuổi như Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi,Thế Lữ… Cơ duyên đến với điện ảnh khi ông được chọn sắm vai A Phủ và ông nổi tiếng và cống hiến cả đời cho điện ảnh từ đó…
Từng trải, am tường cuộc sống thời Pháp thuộc, khi làm cố vấn đạo diễn phim "Dưới cờ phục quốc" cho Đài chúng tôi, NSND Trần Phương cũng đã ở tuổi 80 nhưng có thể nói phim rất ổn. Nhờ ông, phim truyện đầu tay của chúng tôi chững chạc và thực sự cũng hấp dẫn. Thành công đó tạo tự tin để chúng tôi sản xuất tiếp các phim truyện “Lửa thiêng Tràng Xá”, “Tể tướng Lưu Nhân Chú” sau này… Hôm nay ông về với tiên tổ, nghĩ lại khi đó, thấy thương nghệ sĩ. Ai đời đi chỉ huy quay phim, hò hét, chạy ngược chạy xuôi cả ngày, trưa, tối về nhà khách ăn xuất cơm 15.000 đồng! Mấy chị nhà khách Tỉnh ủy bảo tôi: Anh ơi, Đoàn làm phim ăn uống đạm bạc quá… Biết làm sao, chúng tôi làm phim bằng tình yêu quê hương mà.
NSND Trần Phương bảo tôi: Thấy khán giả Đài Thái Nguyên thích xem phim truyện Việt Nam, bác biếu những phim bác có tham gia sản xuất. Chúng tôi xuống nhà và nhận về, từ năm 2011, tháng 6 trong khung giờ phim tối là tháng phim truyện Việt Nam. Khán giả được gặp lại: "Chung một dòng sông; Con chim vành khuyên; Chị Tư Hậu; Vĩ tuyến 17 ngày và đêm…” là như vậy.
NSND Trần Phương mất đi để lại niềm thương, nỗi nhớ cho bao thế hệ học trò, đồng nghiệp, khán thính giả, quê hương và cả chúng tôi nữa, những người được ông ưu ái, giúp đỡ nhiệt thành./.