Ngày 12-4, tại Hà Nội, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước (Bộ Nội vụ Việt Nam) phối hợp Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm chuyến bay vào vũ trụ của Yu.A.Gagarin và Lễ ra mắt ấn phẩm lưu trữ “Chuyến du hành vũ trụ lịch sử”.
Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện chào mừng 70 năm ngày thiết lập mối quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam - Liên Xô / Liên bang Nga (1950-2020), 40 năm chuyến bay vào vũ trụ của phi hành đoàn Việt - Nga trên con tàu Liên hợp 37 (1980-2020) và 60 năm chuyến bay vào vũ trụ của nhà du hành Yu.A.Gagarin (12/4/1961 - 12/4/2021).
Cuốn sách “Chuyến du hành vũ trụ lịch sử” dày 130 trang, giới thiệu các tài liệu, hình ảnh tiêu biểu được lựa chọn từ các cơ quan lưu trữ và văn hóa của hai nước: Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Việt Nam), Viện Lưu trữ Lịch sử Chính trị Xã hội quốc gia Nga (Cơ quan Lưu trữ Liên bang Nga), Thông tấn xã Việt Nam và một số tài liệu, tư liệu do nhà du hành vũ trụ Phạm Tuân cung cấp.
Đặc biệt, trong sách có một số tài liệu vừa giải mật, lần đầu tiên được công bố giới thiệu tới bạn đọc. Cuốn sách gồm ba phần: Hợp tác nghiên cứu vũ trụ. Công tác chuẩn bị và quá trình huấn luyện trước chuyến bay năm 1980; Khởi hành và hoạt động; Trở về trái đất.
Chuyến bay trên con tàu “Liên hợp-37” do nhà du hành vũ trụ Liên Xô V.V. Gorbatko và nhà du hành vũ trụ Việt Nam Phạm Tuân thực hiện ngày 23/7/1980 đã thành công, trở về trái đất an toàn sau tám ngày. Sự tham gia của phi công Việt Nam trong chuyến bay ấy có ý nghĩa quan trọng, là sự kiện lịch sử tiêu biểu, ấn tượng và là niềm tự hào của nhân dân Việt Nam. Lần đầu tiên, Việt Nam có nhà du hành vũ trụ tham gia thực hiện chinh phục không gian ngoài trái đất. Việt Nam cũng là nước châu Á đầu tiên có nhà du hành vũ trụ đặt chân vào không gian vũ trụ bao la, là sự kiện đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử hàng không vũ trụ Việt Nam. Chuyến bay đầu tiên này không chỉ thể hiện ước mơ mà còn là cơ sở, triển vọng phát triển về khoa học – công nghệ trong lĩnh vực vũ trụ của các nhà khoa học Việt Nam, đánh dấu một giai đoạn mới trong việc ứng dụng thành tựu của khoa học kỹ thuật phục vụ công cuộc xây dựng đất nước.
Trong khuôn khổ chương trình, Ban tổ chức cũng giới thiệu tới công chúng bộ phim “Yuri Gagarin. Bảy năm đơn độc”, kể nhiều câu chuyện thú vị về cuộc đời của nhà du hành vũ trụ đầu tiên trên trái đất.
Bên cạnh đó, còn có triển lãm ảnh “60 năm chuyến bay vào vũ trụ của Yu.A. Gagarin”, giới thiệu hơn 20 bức ảnh về cuộc sống của Yuri Gagarin, do Cơ quan Lưu trữ Nhà nước Nga về Tài liệu Khoa học và Kỹ thuật, Trung tâm đào tạo phi hành gia Yuri Gagarin và Trung tâm vận hành các cơ sở hạ tầng không gian cung cấp.
