Thái Nguyên có thể phát triển công nghiệp văn hoá?

Thuật ngữ Công nghiệp văn hóa (CNVH) được sử dụng cho các ngành công nghiệp kết hợp sự sáng tạo, sản xuất và thương mại hóa các nội dung sáng tạo. CNVH thể hiện rõ xu thế kinh tế và văn hóa thấm sâu vào nhau, là kết hợp của các yếu tố chính: Sáng tạo, cơ sở hạ tầng và công nghệ sản xuất hiện đại, từ đó có thể sản sinh ra các sản phẩm văn hóa đem lại lợi ích kinh tế. Trên thực tế, tại Thái Nguyên cũng như nhiều địa phương đã hình thành CNVH hoặc tiền CNVH từ lâu. Còn việc nắm bắt lợi thế về chính sách hiện nay như thế nào lại là việc khác…

Hoạt động của Câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ xóm Bản Tèn, xã Văn Lăng (Đồng Hỷ). Ảnh: T.L

CNVH có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, phát triển lĩnh vực này trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Ngày 6/5/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020, trong đó có đề cập đến chủ trương “Phát triển nhanh chóng CNVH", gợi mở cho nhiều chính sách văn hóa quan trọng. Còn tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ 3 họp vào cuối năm 2021, sau khi phân tích thực tế, đã đề ra mục tiêu đến năm 2030, doanh thu từ 12 ngành thuộc CNVH  đạt 7% GDP. Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ 3 với 2 văn bản chiến lược phát triển các ngành CNVH đã được thông qua... 

Trở lại câu chuyện Thái Nguyên có thể phát triển CNVH mạnh mẽ, căn bản được không? Nếu xét về lợi thế hiện nay thì không nhiều nhưng nếu có một chiến lược đúng, dài hơi, có đầu tư của ngân sách Nhà nước, khuyến khích thành phần kinh tế tư nhân cùng đầu tư thì cũng có thể phát triển tốt.

Bây giờ xin dành đôi dòng điểm lại: CNVH được Chính phủ xác định gồm 12 lĩnh vực. Lĩnh vực quảng cáo Thái Nguyên đã có, nhưng chưa mạnh. Hoạt động quảng còn tự phát, nhỏ, lẻ, manh mún. Quảng cáo trên nền tảng số, truyền hình, báo chí, quảng cáo tấm lớn, ngoài trời còn rất ít.

Về kiến trúc và thiết kế, rất may Thái Nguyên đã hình thành một cách có tổ chức. Hàng chục đơn vị đã tham gia hoạt động trong lĩnh vực này. Theo Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Văn Cường thì để đáp ứng nhu cầu phát triển hiện nay, lĩnh vực kiến trúc phải được quan tâm và đầu tư. Lĩnh vực kiến trúc là một chuyên ngành, họ sẽ tạo dựng những đô thị mang trong mình cả ký ức, đương đại và tương lai.

Về sản xuất phần mềm và các trò chơi giải trí, Thái Nguyên hoàn toàn có thể thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài, hiện tại còn chưa có nhưng là tương lai gần.

Thủ công mỹ nghệ là một hoạt động sản xuất hàng hoá có tính truyền thống và đặc thù, Thái Nguyên hoàn toàn có thể khôi phục và làm mới từ nguyên liệu sẵn có như từ cây cọ, cây chè, tre, gỗ để có sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Điện ảnh và xuất bản là 2 lĩnh vực đòi hỏi yêu cầu trên nhiều mặt, Thái Nguyên hiện chưa dám nghĩ nhiều về các lĩnh vực nay. Tuy vậy cũng cần nêu rõ: Trong những năm 2010, Đài Phát thanh - Truyền hình Thái Nguyên đã liên tiếp sản xuất các phim truyện: Dưới cờ phục quốc (4 tập); Tể tướng Lưu Nhân Chú (5 tập); Lửa thiêng Tràng Xá (4 tập)... Có nghĩa rằng Thái Nguyên đã có tiền đề về công nghiệp điện ảnh.

Triển lãm là lĩnh vực Thái Nguyên hầu như chưa có, chưa đầu tư. Chí ít tỉnh cũng cần có một trung tâm triển lãm kết hợp hội chợ quy mô lớn cấp tỉnh; quy mô nhỏ hơn ở cấp các thành phố vệ tinh. Có như vậy, lĩnh vực này mới trở thành ngành công nghiệp thực sự.

Thời trang và du lịch văn hoá đã phát triển khá tốt, chừng mực nào đó đã song hành được với đòi hỏi của cuộc sống. Theo Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Đỗ Trọng Hiệp thì phải có sự chỉ đạo chung, thường xuyên của tỉnh. Các doanh nghiệp làm du lịch nhỏ, lẻ, không được khâu nối khó tạo ra những đột phá, khó tạo ra chuỗi các dịch vụ để hoạt động như một ngành công nghiệp thực sự và hiệu quả.

Văn hoá là một trụ cột của một quốc gia, địa phương. Văn hoá lại được hoạt động công nghiệp, kinh tế. Đây là điều kiện quan trọng cho phát triển CNVH ngày nay không còn chỉ là việc của ngành Văn hoá mà của tất cả các ngành kinh tế tổng hợp, của Đảng, chính quyền và doanh nghiệp.

Nếu tư duy như vậy thì Thái Nguyên hoàn toàn có thể phát triển CNVH bởi thực tế cho thấy điều kiện cần và đủ đã có.