Chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi

Bệnh tật ở người cao tuổi chủ yếu là bệnh không lây nhiễm và mạn tính nên chi phí chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng cao. Bên cạnh đó, người cao tuổi còn có những yêu cầu khác biệt, đặc thù về chăm sóc sức khỏe so với các nhóm tuổi khác.

Theo phân tích của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các can thiệp tác động vào quá trình già hóa, nâng cao năng lực nội tại và khả năng hoạt động nhằm mục tiêu già hóa khỏe mạnh có thể chia thành 3 nhóm, trải suốt vòng đời. Trong đó, nhóm thứ nhất là can thiệp về dịch vụ y tế (bao gồm các can thiệp cung cấp dịch vụ y tế dự phòng, chẩn đoán sớm và kiểm soát bệnh mạn tính ở giai đoạn 1 của quá trình già hóa, quản lý các bệnh mạn tính đã tiến triển ở giai đoạn cuối); tiếp đó là can thiệp chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi từ giữa giai đoạn 2 - giai đoạn suy giảm năng lực sống. Thứ ba là can thiệp vào môi trường văn hóa, xã hội (hỗ trợ người cao tuổi loại bỏ những rào cản trong tham gia hoạt động kinh tế, xã hội, bù đắp sự mất mát về năng lực sống ở giai đoạn cuối).

Hiện nay, cả nước có 106 khoa Lão đã được thành lập tại bệnh viện đa khoa tỉnh, thành phố và bệnh viện Trung ương; hơn 900 khoa khám bệnh có buồng riêng cho người cao tuổi; trên 10.000 giường điều trị nội trú ưu tiên cho người cao tuổi và có 1.791 nhân viên y tế  được đào tạo về lão khoa. Bên cạnh đó, số người cao tuổi được phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng là trên 213.000 lượt; được khám chữa bệnh tại nhà là gần 80.000 lượt; người cao tuổi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế là gần 8 triệu lượt. Qua khám chữa bệnh phát hiện trên 1 triệu lượt người cao tuổi có bệnh mạn tính không lây nhiễm…

Đặc điểm bệnh lý của người cao tuổi khác với các lứa tuổi khác như lão hóa các cơ quan, tính chất đa bệnh lý, các hội chứng đặc trưng ở người cao tuổi; sử dụng nhiều thuốc, tình trạng phụ thuộc; tăng nguy cơ tai biến. Đặc biệt, bệnh nhân cao tuổi (thường là từ 80 tuổi trở lên) thường có các hội chứng lão khoa đặc trưng (hội chứng dễ bị tổn thương, sa sút trí tuệ, rối loạn đi và ngã, suy dinh dưỡng, giảm hoạt động chức năng, lú lẫn, trầm cảm, loét, mất nước) có nguy cơ tai biến điều trị cao… Đồng thời, sau khi được điều trị nội, ngoại khoa tại các cơ sở y tế khác, các bệnh nhân này có nguy cơ cao dẫn đến tình trạng phụ thuộc hoàn toàn về thể chất và tâm thần, rất khó hồi phục. Chính vì vậy, việc thành lập mô hình khoa lão trong bệnh viện sẽ giúp người cao tuổi được chăm sóc một cách toàn diện và liên tục.

Để giải quyết những thách thức, khó khăn trong chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi hiện nay, thiết nghĩ, ngành y tế cần tổ chức có hệ thống mạng lưới chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe ban đầu để dự phòng các bệnh không lây nhiễm; chú trọng nâng cao năng lực của tuyến cơ sở trong quản lý các bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi; phối hợp y học cổ truyền và y học hiện đại trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chăm sóc sức khỏe tâm thần; quan tâm đến chính sách bảo hiểm y tế, chi phí chăm sóc sức khỏe đối với người cao tuổi; phân bổ nhân lực thực hiện cung ứng dịch vụ dự phòng các bệnh mạn tính ở tuyến y tế cơ sở, trong cộng đồng và nhân lực đáp ứng nhu cầu quản lý bệnh không lây nhiễm ở giai đoạn bệnh tiến triển…