Tăng huyết áp (THA) là bệnh lý tim mạch phổ biến nhất trong cộng đồng. Người ta ước tính có 1,5 tỷ người trên thế giới bị THA.
Vấn đề đáng quan tâm hơn là chỉ có 46,4% số người THA biết là mình có bị bệnh lý này và trong số đó chỉ có 40,6% số bệnh nhân được điều trị. Cần đặc biệt lưu ý là chỉ có 13,1% số bệnh nhân được điều trị đạt được số huyết áp mục tiêu (< 140/90mm Hg) mà thôi.
Theo điều tra của Viện Tim mạch Việt Nam ở 8 tỉnh, thành phố của nước ta từ năm 2009 thì tỷ lệ THA của người từ 25 tuổi trở lên đã là 25,1%, tức là cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người bị THA. Một vài điều tra dịch tễ khác gần đây còn thấy tỷ lệ THA đã tăng tới khoảng 30 - 40% ở những người trưởng thành. Cũng theo kết quả điều tra của viện tim mạch Việt Nam thì có 51,6% những người THA còn chưa biết là họ bị THA, số bệnh nhân bị THA được điều trị cũng chỉ chiếm 38,9% và số bệnh nhân được điều trị đạt huyết áp mục tiêu cũng chỉ chiếm có 36,3% mà thôi.
Người ta thường gọi Tăng huyết áp là “Kẻ giết người thầm lặng” vì chỉ có một số ít bệnh nhân THA là có vài triệu chứng cơ năng như đau đầu, chóng mặt, mờ mắt, ù tai v.v… còn rất nhiều bệnh nhân THA khác lại không hề có triệu chứng đặc biệt nào, trong khi các biến chứng do bệnh lý này gây ra lại rất đa dạng và ngày một nặng dần.
Những biến chứng thường gặp nhất do THA gây nên:
Tim: Dầy thất trái, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim.
Mắt: Tổn thương xuất huyết, xuất tiết ở đáy mắt, phù gai thị,rồi có thể mù lòa.
Não: Nói ngọng, méo miệng, sụp mi, liệt nửa người, hôn mê và thậm chí có thể gây tử vong luôn.
Thận: Gây ra protein niệu rồi suy thận.
Các mạch máu lớn: Phình hoặc phình tách thành động mạch chủ.
Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Cirulation năm 2015 thì THA sẽ làm tăng từ 2 - 4 lần nguy cơ gây bệnh động mạch vành, đột quỵ, suy tim,THA là nguyên nhân chính trong 62% các trường hợp đột quỵ, 25% trong nhồi máu cơ tim, 56% trong các bệnh thận mạn tính…
Khi kiểm soát tốt được số đo huyết áp và các yếu tố nguy cơ tim mạch khác thì sẽ giảm được các biến chứng và tỷ lệ tử vong do THA gây nên. Để có thể phòng chống được bệnh THA, mọi người chúng ta cần phải chú ý điều chỉnh để có một lối sống hợp lý. Cụ thể là:
Với chế độ ăn uống: Cần chú ý đến chế độ ăn giảm muối (chỉ nên ăn < 5gr muối mỗi ngày). Hạn chế các thức ăn có nhiều mỡ bão hòa, các thực phẩm chế biến sẵn. Tăng cường các loại rau, quả trong khẩu phần ăn hàng ngày. Hạn chế uống rượu bia, tuyệt đối không hút thuốc lá, thuốc lào.
Tăng cường các hoạt động thể lực nhẹ nhàng (Nên tập đều từ 30 - 45 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày/ 1 tuần).
Chú ý điều chỉnh cân nặng, tránh béo phì.
Hạn chế tối đa các stress: Sống thanh thản, hòa nhập với cộng đồng, tránh lo âu hay căng thẳng, bực tức quá mức…
Khám sức khỏe định kỳ để xác định rõ mức huyết áp của mình, đồng thời phát hiện sớm các bệnh lý khác như rối loạn lipit máu, tiểu đường, bệnh thận… để được điều trị kịp thời.
Nếu đã bị THA , cần điều chỉnh tốt lối sống của mình, nên tuân thủ uống thuốc điều trị tăng huyết áp theo đúng như phác đồ mà bác sĩ đã kê đơn. Tăng huyết áp không tự khỏi được mà cần có sự điều trị lâu dài, liên tục.