Trên địa bàn tỉnh hiện có 3 cơ sở đủ năng lực xét nghiệm COVID-19 là Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên; Bệnh viện A Thái Nguyên và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. Trong đó, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã được Bộ Y tế cho phép thực hiện xét nghiệm khẳng định COVID-19. Thời gian qua, các đơn vị đã làm tốt công tác xét nghiệm (Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên là đơn vị thực hiện nhiều mẫu xét nghiệm nhất). Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy việc thanh toán chi phí xét nghiệm COVID-19 vẫn còn những vướng mắc.
Ở giai đoạn đầu (trước tháng 7-2020), hoạt động xét nghiệm của các đơn vị khá thuận lợi, chủ yếu làm miễn phí do số mẫu xét nghiệm ít, nguồn vật tư phục vụ cho công tác này được một số đơn vị, doanh nghiệp sản xuất, cung ứng thiết bị, vật tư y tế tài trợ. Tuy nhiên từ cuối tháng 7-2020, khi dịch bệnh bùng phát trở lại ở Đà Nẵng, số người đi, đến từ vùng dịch về Thái Nguyên đông, nhu cầu xét nghiệm tăng cao nên chi phí đầu tư cho hoạt động này của Bệnh viện cũng tăng lên.
Tiến sĩ, bác sĩ Bùi Thị Thu Hương, Trưởng khoa Miễn dịch - Di truyền phân tử (Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên) cho hay: Để thực hiện 1 xét nghiệm sàng lọc và khẳng định nhiễm virus SARS-CoV-2, chúng tôi phải sử dụng 3 bộ sinh phẩm; hóa chất tách chiết RNA, đó là chưa tính đến vật tư tiêu hao và nhân lực thực hiện công việc này.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, giá mỗi bộ sinh phẩm dao động từ 396.000 đến 509.000 đồng; chi phí cho hóa chất tách chiết RNA khoảng từ 90.000 đến 140.000 đồng/mẫu; vật tư tiêu hao tiêu tốn từ 80.000 đến 100.000 đồng/mẫu. Do đó, với số vật tư, hóa chất sử dụng cho một lần xét nghiệm, chi phí dành cho 1 mẫu xét nghiệm là khá lớn.
Trên thực tế, bộ sinh phẩm xét nghiệm có thể tiết kiệm được nếu có nhiều mẫu để thực hiện cùng một lúc. Tuy nhiên, vì yêu cầu cấp bách trong công tác phòng, chống dịch bệnh nên cứ có mẫu đến đâu là các đơn vị lại tiến hành xét nghiệm và trả kết quả ngay đến đó. Có trường hợp lấy mẫu trong đêm và phải trả kết quả ngay nên dù chỉ có 1 mẫu, việc xét nghiệm vẫn được cơ sở y tế thực hiện theo quy trình. Có những trường hợp nghi ngờ phải tiến hành xét nghiệm 2 thậm chí 3 lần nên chi phí xét nghiệm càng tăng lên.
Trong khi đó, ngày 30/7/2020, Bộ Y tế ban đã hành Công văn số 4051/BYT-KHTC, gửi BHXH Việt Nam về việc thanh toán chi phí xét nghiệm COVID-19. Theo đó, quy định dịch vụ số 1735 xét nghiệm vi khuẩn, virus, vi nấm, ký sinh trùng Real- time PCR là 734.000 đồng/mẫu xét nghiệm đối với trường hợp xét nghiệm bằng phương pháp Real-time PCR. Và như vậy, chi phí cho một mẫu xét nghiệm trên thực tế cao hơn so với mức thu theo quy định của Bộ Y tế. Vì vậy, với những đơn vị tiến hành mẫu xét nghiệm COVID-19 với số lượng lớn chắc chắn sẽ phải tự cân đối kinh phí và cấp bù cho hoạt động này khá nhiều tiền.
Hiện nay, dịch COVID-19 trên thế giới, trong nước vẫn đang diễn biến rất phức tạp, đặc biệt là dịp giáp Tết, số người nhập cảnh về Việt Nam theo hướng Cao Bằng, Lạng Sợn tăng mạnh, số người dân được đưa vào khu cách ly tập trung trên địa bàn Thái Nguyên và các tỉnh lân cận khá lớn. Vì lẽ đó, hoạt động xét nghiệm COVID-19 vẫn tiếp tục được thực hiện và dự kiến số mẫu xét nghiệm sẽ tăng cao bởi theo ông Đặng Ngọc Huy, Giám đốc Sở Y tế, trong thời gian cách ly tập trung, công dân thực hiện xét nghiệm 3 lần: lần 1 được lấy vào ngày thứ nhất, lần 2 vào ngày thứ 6 và lần 3 vào ngày thứ 14 của đợt cách ly.
Với chức năng nhiệm vụ được giao, các cơ sở y tế nêu trên vẫn đang rất tích cực “vận hành” hoạt động xét nghiệm COVID-19, góp phần cho công tác phòng, chống dịch bệnh một cách hiệu quả nhất.
Tuy nhiên theo chúng tôi, về lâu dài, những đơn vị thực hiện số lượng lớn các mẫu xét nghiệm COVID-19 trên địa bàn có thể sẽ gặp khó khăn vì phải cấp bù kinh phí cho các mẫu xét nghiệm. Bởi vậy, để tạo điều kiện cho các cơ sở y tế thực hiện xét nghiệm cũng như làm tốt hơn nữa công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, trong thời gian tới, tỉnh nên cân đối nguồn kinh phí hỗ trợ những cơ sở thực hiện số lượng lớn các mẫu xét nghiệm thông qua các chương trình, dự án phục vụ cho công tác phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm này.
Bên cạnh sự hỗ trợ của tỉnh, nhiều đơn vị rất mong các cấp, ngành chức năng của Trung ương sớm hoàn thiện thể chế và có hướng dẫn cụ thể trong việc thanh toán chi phí xét nghiệm COVID-19 đối với các đối tượng như: người bị áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế tại các cơ sở y tế; người có thẻ BHYT đến khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh BHYT được chỉ định xét nghiệm COVID-19 theo hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh viêm đường hô hấp…
