Nguy cơ bùng phát bệnh lao sau đại dịch COVID-19

Sáng 24-3, Chương trình chống lao quốc gia đã tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng, chống lao 24-3 với chủ đề “Việt Nam chiến thắng bệnh lao”.

Toàn cảnh buổi lễ.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đại dịch COVID-19 đã có tác động nghiêm trọng đến công tác chẩn đoán và điều trị lao trong những năm vừa qua. Toàn bộ những tiến độ đã đạt được tính đến năm 2019 đã bị chậm lại, đình trệ. Do đó, mục tiêu thanh toán bệnh lao toàn cầu đã bị chệch hướng. Cùng với đó, số ca tử vong do bệnh lao đã tăng lên trong hai năm liên tiếp và lần đầu tiên, ước tính số người mới mắc bệnh lao hằng năm cũng đã tăng lên sau hơn một thập kỷ.

Phát biểu tại buổi lễ, TS Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Lao phổi trung ương nhấn mạnh, Việt Nam vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao và lao kháng đa thuốc cao nhất trên thế giới. Cũng không nằm ngoài bối cảnh chung trên thế giới, 2 năm diễn ra dịch COVID-19, công tác phòng, chống lao tại Việt Nam chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cụ thể, số bệnh nhân lao phát hiện năm 2021 giảm 22% so với năm 2020 và giảm 24,5% so với năm 2019, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có mức độ giảm phát hiện bệnh lao cao nhất toàn cầu do ảnh hưởng của đại dịch. Số lượng và tỷ lệ tử vong do lao ở Việt Nam được ước tính là 12.000 người, tăng 35,8% với năm 2020.

Năm 2022 đã chứng minh cho sự phục hồi mạnh mẽ của Chương trình chống lao quốc gia với số phát hiện bệnh lao tăng gần 31% so với năm 2021 và tăng 1,8% so với năm 2020 là năm chưa bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Dù vậy, nước ta cũng chỉ mới phát hiện được 60% số bệnh nhân lao ước tính trong cộng đồng.

“Chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng. Đây là một trong những nguyên nhân Chương trình chống lao quốc gia phải đánh giá lại các mục tiêu của chương trình, thực hiện cập nhật kế hoạch chiến lược phòng, chống lao quốc gia và đề xuất điều chỉnh lộ trình chấm dứt bệnh lao vào năm 2035”, TS Đinh Văn Lượng cho biết.

Chăm sóc bệnh nhân mắc lao tại bệnh viện.

Trước tình hình việc phòng, chống bệnh lao đối mặt với nhiều thách thức sau đại dịch COVID-19, Chương trình chống lao quốc gia dự kiến điều chỉnh thời gian chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, phù hợp với Chiến lược chấm dứt bệnh lao toàn cầu.

Để đạt được mục tiêu này, theo các chuyên gia tại buổi lễ, Chương trình chống lao quốc gia cần được đầu tư nhiều nguồn lực để bảo đảm tất cả bệnh nhân lao được khám, phát hiện và điều trị, ưu tiên tăng cường phát hiện bệnh lao trên toàn quốc, đặc biệt là phát hiện chủ động trong cộng đồng, phát hiện tích cực tại cơ sở y tế, kết hợp phát hiện thường quy. Tiếp đến là bảo đảm chất lượng quản lý điều trị, mở rộng hệ thống xét nghiệm nhanh, chính xác để kịp thời phát hiện sớm bệnh nhân mắc lao và ngăn chặn nguồn lây.