Xét nghiệm HIV sớm tại cộng đồng

Hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng được triển khai tại Thái Nguyên từ năm 2015 với sự hỗ trợ của Cục Phòng, chống HIV/AIDS và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam.

Hoạt động này được triển khai tại 5 nhóm tiếp cận cộng đồng (CBO): Chân trời mới, Niềm tin mơ ước, Niềm tin Phổ Yên, Thành Công Phú Lương và Family; năm 2016, mở rộng thêm 2 nhóm là Sắc màu và Cầu vòng khuyết.

Các nhóm hoạt động trên địa bàn toàn tỉnh song tập trung nhiều ở T.P Thái nguyên, các khu công nghiệp và các trường đại học.

Thời gian đầu bắt đầu triển khai hoạt động, 10 cán bộ y tế tuyến tỉnh và huyện, thành, thị đã được tập huấn về tư vấn xét nghiệm tại cộng đồng, nhằm thực hiện hỗ trợ giám sát hoạt động của các nhóm tại địa bàn đơn vị mình. 19 thành viên của các nhóm tự lực được đào tạo tư vấn xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng và được cập nhật kiến thức mới hằng năm. Đến nay, số nhân viên tiếp cận cộng đồng đã được tập huấn về xét nghiệm và tự xét nghiệm HIV tại cộng đồng lên tới 30 nhân viên.

Nhờ môi trường thân thiện, khách hàng tiếp cận dễ dàng, thoải mái và không sợ bị kỳ thị, nên tính từ thời điểm triển khai đến nay, các nhóm cộng đồng đã tư vấn xét nghiệm cho hơn 2.000 khách hàng, trong đó có 188 khách hàng dương tính với HIV và đã được chuyển tiếp thành công tới các phòng khám ngoại trú điều trị HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

Quá trình triển khai hoạt động có những thuận lợi: Được sự quan tâm và chỉ đạo của Sở Y tế Thái Nguyên, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, nay là Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh, cán bộ y tế của Trung tâm và các huyện, thành, thị; các thành viên của các nhóm tiếp cận tại cộng đồng cũng rất nhiệt tình, năng nổ, chịu khó học tập, tích lũy kiến thức, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm. Tuy nhiên, trong thời gian triển khai hoạt động cũng gặp những khó khăn bởi địa bàn rộng, một số khách hàng ở vùng sâu, vùng xa gặp nhiều khó khăn khi đi lại; sự kỳ thị và tự kỳ thị, phân biệt đối xử với người sử dụng ma túy; quan hệ đồng giới (nam) còn nhiều nên cũng gặp khó khăn trong việc tiếp cận những khách hàng này. Thêm vào đó, kiến thức, kỹ năng của một số nhân viên tiếp cận cộng đồng còn hạn chế.

Hiện nay, việc xét nghiệm HIV tại cộng đồng được thực hiện rất dễ dàng và nhanh chóng, xét nghiệm sử dụng sinh phẩm OraQuick (dịch miệng) và sau 20 phút là có kết quả. Việc đi xét nghiệm cũng đơn giản và dễ dàng vì có thể xét nghiệm tại các câu lạc bộ tại cộng đồng; các nhóm tiếp cận cộng đồng đều có dịch vụ xét nghiệm cho tất cả các khách hàng và việc xét nghiệm bảo đảm bí mật, an toàn và hoàn toàn miễn phí, giúp cho nhiều người sớm biết được tình trạng nhiễm HIV của mình.

Do vậy, ngành Y tế khuyến cáo với những người có nguy cơ cao sớm tiếp cận dịch vụ xét nghiệm tại cộng đồng để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời. Đây là cách tốt nhất trong quá trình điều trị HIV hiện nay.