"Ma túy mới" trong thuốc lào, thuốc lá, thuốc lá điện tử: Hậu quả khó lường!

Những mẫu ma túy này được phát hiện sau khi một số phụ huynh ở Hà Nội gửi về đề nghị phân tích do thấy con em mình có những biểu hiện bất thường. Hiện tượng này tuy mới là cá biệt ở một số trường học, nhưng sẽ gây những hậu quả khó lường nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.
 

Công khai giao dịch

Cuối tháng 3 vừa qua, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Văn A., 14 tuổi, ở quận Hoàng Mai, nhập viện vì sử dụng thuốc an thần có thành phần kích thích, tăng ảo giác. Bệnh nhân được đưa đến Trung tâm Chống độc trong tình trạng hoang tưởng, ngộ độc do sử dụng quá liều trong một thời gian dài.

Tại một trường trung học cơ sở ở Hà Nội (xin được giấu tên), có một học sinh bị ngất trong giờ học do dùng thuốc lá điện tử có tên gọi là Vape. Học sinh này cho biết, em bị một số bạn bè lôi kéo hút thử.

Hay câu chuyện người bố nhận thấy những thay đổi bất thường của con trai, rồi tìm thấy gói thuốc lào trong túi áo của con và thử hút thì có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, không đứng dậy được. Ông bố đã tìm đến Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học hình sự "nhờ" kiểm tra. Kết quả có chất gây nghiện trong gói thuốc lào...

Tìm hiểu các giao dịch thuốc Vape trên mạng xã hội phóng viên báo Hànộimới được biết, Vape có cấu tạo chung gồm hai phần là phần đầu lọc và phần thân. Phần đầu lọc gồm bình hút chứa tinh dầu và ống hút. Phần thân gồm bộ vi mạch xử lý, điều khiển, pin và đèn. Khi máy bật sẽ tạo nhiệt làm tinh dầu bốc hơi để người sử dụng hút. Có nhiều mức giá khác nhau, từ 199 nghìn đồng đến vài triệu đồng/gói sản phẩm, gồm máy và tinh dầu. Có máy Vape lẻ giá từ 200 nghìn đồng đến 3 triệu đồng; tinh dầu có giá từ 150 nghìn đồng/lọ. Vì vậy, học sinh dễ dàng mua Vape giá rẻ để hút theo trào lưu đang lan truyền ở một số trường trung học cơ sở và trung học phổ thông. Bên cạnh đó, gần đây "cư dân mạng" giao dịch rất rầm rộ các gói thuốc lá thơm chỉ với 25-30 nghìn đồng/gói mà "phê đến 2-3h tội gì không thử"...

Cần chế tài kiểm soát chặt chẽ

PGS.TS Nguyễn Xuân Trường, Giám đốc Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) cho biết: Sau khi phân tích một số mẫu tinh dầu dùng trong thuốc lá điện tử thu được của học sinh tại một số trường học trên địa bàn Hà Nội, trung tâm xác định có hoạt chất 5F-MDMB-PICA, là loại cần sa tổng hợp được pha chế từ các dung dịch hóa học, mục đích mang lại ảo giác. Mẫu thuốc lào của vị phụ huynh mang đến cũng có chất 5F-MDMB-PICA. Thực tế, trên thế giới tồn tại 203 chất hướng thần mới và loại trên mới xuất hiện ở Việt Nam gần đây. Từ năm 2016, các đối tượng tung ra thị trường hai chất hướng thần mới là: Cỏ Mỹ - chất cần sa tổng hợp; "muối tắm" - chất Cathinone, gây rối loạn tâm thần, hành vi bạo lực. Khi sử dụng lâu dài hai loại này có thể dẫn tới tâm thần phân liệt.
 

Trước làn sóng gia tăng chất hướng thần mới, ngày 15-5-2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 73/2018/NĐ-CP quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. Trong đó, liệt kê 2 chất 5F-MDMB-PICA và Cathinone vào danh sách chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng. 

Tuy nhiên, thực tế cơ quan chức năng vẫn chưa kiểm soát hết được các chất hướng thần mới đang xâm nhập Việt Nam. Từ tháng 8-2018 đến nay, Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học hình sự đã phát hiện thêm 7 chất hướng thần mới (nâng tổng số lên 9 chất). Điều này cũng được bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cảnh báo: Gần đây, trung tâm tiếp nhận nhiều ca ngộ độc do ăn bánh có trộn cần sa, bánh quy, đồ uống trộn ma túy thế hệ mới. Đặc điểm chung của các ca ngộ độc ma túy thế hệ mới là tình trạng ngộ độc nặng với những biểu hiện vượt quá giới hạn chịu đựng như co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, không kiểm soát được hành vi. Đáng lo ngại là rất khó để tìm ra phác đồ điều trị với người bị ngộ độc khi sử dụng các loại ma túy thế hệ mới này. Theo phân tích của Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), hiện nay, chưa có một phương pháp cận lâm sàng nào giúp chẩn đoán, xác định tình trạng nghiện các chất ma túy mới, chủ yếu được xác định qua định tính nồng độ trong nước tiểu.

Thượng tá Trương Thọ Toàn, Trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (Công an thành phố Hà Nội) cho biết, ma túy tổng hợp có tác dụng kích thích và mức độ độc hại cao. Trong đó, có nhiều chất chưa nằm trong danh mục các chất ma túy do Chính phủ quy định, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý. Trong khi đó, hoạt động tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép ma túy tổng hợp vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp, các đối tượng phạm tội manh động, liều lĩnh, thường xuyên thay đổi tuyến, địa bàn. Đặc biệt, các đối tượng lợi dụng nhiều hình thức (bán rẻ, cho ra đời liên tục các loại ma túy mới...) để lôi kéo một bộ phận thanh thiếu niên sử dụng ma túy tổng hợp, có thể gây hậu quả khó lường. 

Trước nguy cơ liên quan 7 chất hướng thần mới chưa được đưa vào danh sách các chất và tiền chất ma túy bị cấm sử dụng tại Việt Nam, Bộ Công an đã đề xuất Chính phủ tiếp tục bổ sung 7 chất này vào danh mục các chất ma túy để có chế tài kiểm soát chặt chẽ. Tuy nhiên, trước hết, chính mỗi gia đình cần trở thành một "pháo đài" bảo vệ con em mình trước nguy cơ này.