Những năm qua, công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh ta đã nhận được sự vào cuộc của các cơ quan, ban ngành và cả cộng đồng. Với chủ đề “Hãy suy nghĩ trước khi bắt đầu”, Tháng hành động Phòng, chống ma túy năm 2019 hướng đến việc tuyên truyền cho cộng đồng tuyệt đối không liên quan đến ma túy dưới mọi hình thức.
Tính đến thời điểm này, tỉnh ta có trên 5.000 người nghiện ma túy. Tuy nhiên, thực tế con số này lớn hơn nhiều do người nghiện thường không cư trú ổn định ở địa phương, nhiều người còn giấu diếm tình trạng nghiện… Một nguyên nhân mới phát sinh trong những năm gần đây là số người sử dụng ma túy tổng hợp, nhất là người trẻ có dấu hiệu gia tăng. Bà Trịnh Thị Nguyệt, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) chia sẻ: Tại các cơ sở điều trị về tâm thần kinh, điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận không ít các trường hợp có biểu hiện sử dụng ma túy tổng hợp. Tình trạng người nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy ngày càng phổ biến, trong đó, tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp ước chừng chiếm khoảng 40%.
Triển khai và hưởng ứng Tháng hành động Phòng, chống ma túy năm 2019, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đối với công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy. Đồng thời, tăng cường tư vấn cho người nghiện ma túy đi điều trị, cai nghiện với hình thức phù hợp; tổ chức tốt việc cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng. Trong đó, chú trọng đến công tác quản lý, giám sát người cai nghiện tại gia đình, cộng đồng và tổ chức dạy nghề, tạo việc làm cho người cai nghiện. Cùng với đó, kiện toàn tổ công tác cai nghiện ma túy; phân công tổ chức, cá nhân tư vấn, hướng dẫn, giúp đỡ người nghiện ma túy trong việc thực hiện kế hoạch cai nghiện; định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra, xét nghiệm các chất ma túy đối với người cai nghiên tại gia đình, cộng đồng...
Ở các huyện, thành, các xã, thị trấn trong tỉnh, việc triển khai, hưởng ứng Tháng hành động Phòng, chống ma túy cũng đã được thực hiện rộng rãi. Các địa phương đã treo các băng zôn tuyên truyền phòng, chống ma túy tại các trục đường trung tâm; phát huy vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội đối với việc phát hiện, quản lý, giúp đỡ người nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng. Tính đến tháng 6-2019, toàn tỉnh đã tổ chức cai nghiện được 845/1.000 người (đạt 84,5%) so với kế hoạch. Trong đó, cai nghiện bắt buộc tại cơ sở cai nghiện tỉnh là 196 người; cai nghiện tự nguyện tại cơ sở là 286 người và cai nghiện tại gia đình, cộng đồng là 363 người. Ông Trịnh Kim Thuỷ, Trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Phú Lương cho biết: Bên cạnh hoạt động tuyên truyền, huyện cũng đẩy mạnh vận động người nghiện đi cai tự nguyện, cai tại cộng đồng hoặc uống thuốc Metadone thay thế các chất nghiện dạng thuốc phiện. Cùng với đó, chúng tôi đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tạo cơ chế mở trong việc tiếp nhận, quan tâm, tạo điều kiện về việc làm, vay vốn sản xuất sau khi cai nghiện.
Với những nỗ lực đó, Thái Nguyên được đánh giá là một trong những điểm sáng trong phòng, chống ma túy. Tuy vậy thực tế cho thấy công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn gặp không ít khó khăn. Tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh và cả nước ngày càng có những diễn biến phức tạp. Chỉ tính riêng năm 2018, Công an tỉnh đã phát hiện bắt giữ 590 vụ, 655 đối tượng phạm các tội về ma tuý (nhiều hơn 102 vụ, 83 đối tượng so với năm 2017); thu giữ gần 45.000g (khoảng 128 bánh hêrôin), trên 5.000g ma túy tổng hợp, hơn 2kg thuốc phiện và một số vật chứng liên quan khác. Trong công tác hỗ trợ người nghiện cai nghiện ma túy, chính sách vay vốn, hỗ trợ việc làm cho đối tượng quản lý sau cai hầu như chưa triển khai. Mặt khác các tổ chức doanh nghiệp, đơn vị sản xuất vẫn còn e ngại, né tránh giúp đỡ tạo việc làm, hỗ trợ việc làm cho đối tượng này. Nhiều gia đình còn bao che, không hợp tác với các cơ quan chức năng, không quan tâm đến việc cai nghiện cho con em, người thân của mình. Thêm nữa, hình thức cai nghiện tự nguyện tại gia đình cho người nghiện chủ yếu cai bo, cai khan không dùng thuốc điều trị cắt cơn, giải độc nên việc cai nghiện không đạt được hiệu quả như mong đợi…
Theo nhận định của cơ quan chức năng, cách hiệu quả nhất để phòng, chống tệ nạn ma túy là hạn chế không để phát sinh người nghiện mới. Để làm được điều đó, công tác tuyên truyền, giáo dục về tác hại của ma túy, nhất là ma túy tổng hợp cần được đẩy mạnh. Đồng thời, cần ích cực phòng ngừa, không để gia tăng số người nghiện mới; nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống tội phạm và tổ chức cai nghiện phục hồi, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy.