HIV tồn tại ở đâu trong các bộ phận ở cơ thể người?

Chúng ta được truyền thông về thông điệp “Không phát hiện bằng Không lây truyền” (K=K), nhưng chúng ta lại thắc mắc, vậy sau khi HIV trong máu được hạ đến mức thấp nhất thì virus HIV đi đâu, cư trú chỗ nào trên cơ thể người? Liệu chúng có thể “vùng dậy” bất cứ lúc nào không?

Hiểu về cách thức hoạt động của HIV trên cơ thể con người là rất quan trọng đối với các nỗ lực chữa bệnh. Mục tiêu này đã bị cản trở bởi những khó khăn kỹ thuật và thách thức để có được các mô sống trên một người sống.

Mới đây các chuyên gia nghiên cứu khoa học Mỹ đã tiến hành nghiên cứu trên cơ thể được hiến tặng của những người nhiễm HIV mắc bệnh nan y, để tìm ra nơi ẩn náu của HIV trong cơ thể người, nhằm đưa ra hướng điều trị tốt hơn và thậm chí có thể chữa khỏi HIV.

Biết rằng HIV tồn tại trên khắp cơ thể con người, các nhà nghiên cứu hướng đến việc chữa khỏi HIV không hiểu làm thế nào HIV xâm nhập vào các mô sâu. "Thật không may, chúng tôi không thể biết câu trả lời cho đến khi một người chết và phải khám nghiệm tử thi. Sự chậm trễ giữa cái chết và khi các mô được thu thập có nghĩa là virus suy thoái, che khuất nơi HIV thực sự ẩn náu", Davey Smith, MD, Trưởng khoa truyền nhiễm và sức khỏe cộng đồng toàn cầu tại UC San Diego cho biết.

Để lấp đầy khoảng trống này, nhóm nghiên cứu đã chuyển sang những người bị bệnh nan y, những người tình cờ nhiễm HIV và được sự đồng ý của họ, nhóm đã thu thập được máu trong khi người đó còn sống và sau đó thực hiện khám nghiệm tử thi nhanh chóng vào lúc họ qua đời. "Đây là nghiên cứu đầu tiên về HIV trên những cơ thể được hiến tặng. Việc này cho phép chúng tôi khám phá tất cả những nơi ẩn giấu HIV, ngay cả trong quá trình điều trị khi virus khó phát hiện trong các xét nghiệm máu tiêu chuẩn".

"Những người nhiễm HIV chết vì một bệnh khác như ung thư đã phải trải qua rất nhiều điều tồi tệ, nhưng họ vẫn muốn để lại một di sản lớn hơn phía sau là giúp tìm ra cách chữa trị HIV. Đó là một món quà tuyệt vời từ cả những người tham gia và gia đình của họ", Sara Gianella, MD, Giáo sư tại UC San Diego Health, đồng tác giả nghiên cứu cho biết.

Nghiên cứu quan sát này đã đánh giá 6 người nhiễm HIV (4 người bị ức chế virus bằng liệu pháp kháng virus và 2 người bị nhiễm virus đã “hồi phục” sau khi ngừng điều trị), những người đã cung cấp máu huyết thanh trước khi chết và cơ thể họ được khám nghiệm tử thi nhanh chóng. Các “bể chứa” HIV được thực hiện bởi kỹ thuật số PCR và khuếch đại bộ gen đơn và giải trình tự HIV bao bọc toàn bộ (FL). Các phương pháp thực vật học tái tạo lại sự lây lan HIV và các mô hình tuyến tính tổng quát đã được thử nghiệm cho các yếu tố của virus liên quan đến sự phân tán.

Kết quả cho thấy, các nhà điều tra nghiên cứu đã tìm thấy HIV ở trong số 30 cơ quan mà họ nghiên cứu, ngay cả khi người tham gia quá cố đang dùng liệu pháp điều trị HIV. Khi virus được tìm kiếm, một số virus có khiếm khuyết di truyền, điều đó có nghĩa là nó không hoạt động hoặc có khả năng "chết", nhưng hầu hết virus dường như còn nguyên vẹn và có thể phát triển trở lại.

Antoine Chaillon, MD, GS. TS tại Khoa Truyền nhiễm và Sức khỏe Cộng đồng Toàn cầu tại UC San Diego và tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Đúng như dự đoán. HIV còn nguyên vẹn cũng được tìm thấy trong não, gan, lá lách, thận, về cơ bản ở khắp mọi nơi".

Dường như virus HIV sinh sống trong tất cả các mô này đều có thể gây ra vấn đề, ngay cả khi ai đó đang điều trị HIV và đạt được ngưỡng 'không thể phát hiện' trong máu. Không phát hiện được trong máu có nghĩa là liệu pháp điều trị HIV của một người về cơ bản đã ngăn chặn sự phát triển của HIV trong máu.

Mặc dù liệu pháp kháng virus có thể ngăn chặn HIV nhân lên, nhưng nó không ngăn chặn tất cả các vấn đề liên quan đến HIV. Những người nhiễm HIV có nhiều bệnh liên quan đến viêm, như đau tim, đột quỵ và ung thư hơn những người không nhiễm HIV.

Tiến sĩ Gianella cho hay: "Chúng tôi nghĩ rằng khi HIV cố gắng tái phát ở mô nào đó khi nó nằm im, nó có thể gây ra phản ứng viêm. Mặc dù liệu pháp kháng virus giữ cho nó không được sao chép hoàn toàn, nhưng nó vẫn gây ra tổn thương cục bộ. Ví dụ, một nửa số người nhiễm HIV bị suy giảm thần kinh ngay cả khi dùng liệu pháp HIV tốt nhất. Làm thế nào HIV gây ra viêm cục bộ trong não, ngay cả trong khi điều trị".

Tiến sĩ Chaillon cho hay: "Điều này có nghĩa là chúng ta cần liệu pháp mới loại bỏ HIV khỏi nơi ẩn náu của nó".

Để tìm ra giải pháp mới, BS Gianella cho hay, họ đã thu thập máu của người tham gia trước và sau khi ngừng trị liệu, trong khi họ còn sống, và sau đó thu thập tất cả các mô sau khi họ đã chết. Vì HIV tiến triển nhanh chóng trong một người, nên nhà nghiên cứu có thể xác định được cùng loại virus đã tái tạo lại trong máu, sau khi người đó ngừng điều trị trong tất cả các mô của họ sau khi chết.

Nhóm nghiên cứu cũng đã sử dụng các phương pháp phân tích mới, để tìm ra nguyên lý di chuyển của virus giữa các mô trong cơ thể. Kết quả cho thấy các tế bào trong máu, ruột dường như là nguồn gốc của hầu hết virus HIV trong phần còn lại của cơ thể. Điều quan trọng là, làm thế nào để xóa những ổ dịch này vẫn là câu hỏi đang bỏ ngỏ, mà các chuyên gia nghiên cứu đang tìm lời giải đáp.