Triển khai nghiên cứu tích hợp xét nghiệm đo tải lượng virus viêm gan C và HIV

Dự án thí điểm tích hợp xét nghiệm đo tải lượng HCV (viêm gan C) và HIV trên hệ thống GeneXpert được triển khai tại Hà Nội và Cần Thơ nhằm nâng cao công tác xét nghiệm tải lượng HIV, điều trị ARV và chẩn đoán, điều trị viêm gan C; theo dõi điều trị ARV; tư vấn hỗ trợ người bệnh; quy trình thực hiện...

Xét nghiệm virus HIV trong phòng thí nghiệm. Ảnh: Thùy Chi

Để triển khai tốt dự án này, các bác sĩ, điều dưỡng, cán bộ thực hiện dự án được hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị viêm gan C, theo dõi điều trị ARV, xét nghiệm tải lượng HIV, điều trị ARV và chẩn đoán, điều trị viêm gan C…

Dự án nhằm đánh giá tính khả thi và hiệu quả của thí điểm tích hợp xét nghiệm đo tải lượng HCV và HIV trên hệ thống GeneXpert tại cơ sở y tế tuyến huyện, góp phần tăng cường độ bao phủ xét nghiệm tải lượng HCV và HIV, giảm thời gian trả kết quả xét nghiệm.  Từ đó tăng cường chất lượng điều trị HIV, tăng cường tiếp cận chẩn đoán, điều trị viêm gan C. 
Dự án được triển khai đến tháng 12-2024 tại Trung tâm Y tế Nam Từ Liêm, Hà Nội và Bệnh viện quận Thốt Nốt, TP. Cần Thơ.

Đối tượng tham gia nghiên cứu: Từ 16 tuổi trở lên; đang điều trị ARV từ 6 tháng trở lên hoặc điều trị bằng methadone và có anti-HCV dương tính; đồng ý tham gia nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu sẽ giúp cung cấp thêm các bằng chứng cho Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) xây dựng kế hoạch, điều chỉnh kế hoạch triển khai, mở rộng triển khai tích hợp xét nghiệm đo tải lượng HCV và HIV trên hệ thống GeneXpert hiện có và công bố kết quả tại các hội nghị khoa học tại Việt Nam và quốc tế...

Theo số lượng thống kê của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ, lũy tích số người nhiễm HIV phát hiện được là 7.042 người, số còn sống là 4.461 người, tử vong 2.581 người. Ða số người nhiễm HIV tập trung từ 16-49 tuổi; trong những năm gần đây, có dấu hiệu gia tăng ở nhóm từ 16-25 tuổi (chiếm 30%), đáng chú ý gần 20% là học sinh, sinh viên.

Theo Sở Y tế Hà Nội, tổng số trường hợp nhiễm HIV/AIDS hiện đang còn sống trên địa bàn TP. Hà Nội khoảng 19.300; tổng số bệnh nhân nhiễm HIV đã tử vong do AIDS 7.316; 100% quận, huyện, thị xã đều có người nhiễm HIV, 575/579 xã/phường/thị trấn đã phát hiện người nhiễm HIV (99,50%).

Quận, huyện có số người nhiễm HIV lũy tích cao nhất là Đống Đa, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Long Biên, Hoàng Mai…các trường hợp nhiễm HIV tập trung chủ yếu ở các quận nội thành, 10 quận huyện cao nhất chiếm 56,8 % tổng số trường hợp nhiễm HIV.

Các trường hợp nhiễm HIV mới phát hiện chủ yếu là nam giới 82,2%; tập trung chủ yếu tại nhóm tuổi 15-25 và 25-49 với tỷ lệ lần lượt là 22,2% và 68,9%, không có trường hợp thuộc nhóm tuổi dưới 15; đường lây chủ yếu là qua đường máu (26,7%) và quan hệ tình dục (57,8%). Dịch HIV/AIDS tại TP. Hà Nội vẫn trong giai đoạn tập trung trên các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, mặc dù hiện tỷ lệ nhiễm HIV trên các nhóm này có chiều hướng giảm, nhưng còn ở mức cao.

Các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố duy trì, thực hiện công tác giám sát phát hiện theo quy định của Bộ Y tế, tổng số 22.175 người được xét nghiệm HIV tháng 1/2022, trong đó 13.305 trường hợp xét nghiệm tại các TTYT quận, huyện, thị xã, 8.870 trường hợp xét nghiệm tại các bệnh viện, phát hiện được 45 trường hợp dương tính, trong đó 21 trường hợp thường trú tại Hà Nội.

Duy trì các hoạt động chuyên môn như truyền thông thay đổi hành vi, can thiệp giảm tác hại, tiếp cận cộng đồng và tư vấn xét nghiệm HIV, điều trị ARV, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP)… điều trị thay thế theo các hướng dẫn của Bộ Y tế.