Bước tiến lớn trong việc tạo ra vaccine ngừa HIV hiệu quả

Một nghiên cứu mới đây cho thấy các nhà khoa học đã tạo ra một bước tiến lớn trong việc tìm ra vaccine ngừa HIV hiệu quả. 

HIV là virus bậc thầy trong việc lẩn trốn, né tránh hệ miễn dịch. Ảnh minh họa

Mục tiêu chính trong việc phát triển vaccine HIV là thúc đẩy sản xuất các kháng thể trung hòa rộng rãi, bám vào các phần hoặc lớp vỏ bên ngoài của virus, rất giống nhau giữa các chủng HIV khác nhau. Điều này làm cho các kháng thể bảo vệ chống lại nhiều loại chủng khác nhau, bất kể chúng biến đổi thế nào.

Tiến sĩ Barton Haynes, Giám đốc của Viện Vaccine Duke (Mỹ), đồng thời cũng là người đứng đầu cuộc thử nghiệm gần đây cho biết, HIV là virus bậc thầy trong việc lẩn trốn, né tránh hệ miễn dịch bằng cách phủ lên mình một lớp đường giống với đường do cơ thể tạo ra.

Virus HIV cũng biến đổi nhanh chóng, thay đổi hình dạng khiến hệ miễn dịch gặp khó khăn trong việc tạo ra các kháng thể để ngăn chặn sự phát triển của virus.

Trong khi đó, Thomas Hope, giáo sư sinh học tế bào và phát triển, người nghiên cứu về HIV tại Trường Y Feinberg thuộc Đại học Northwestern, Mỹ cho biết, thách thức là những kháng thể này rất hiếm được tìm thấy. "Phải mất vài năm nhiễm trùng thực sự để tạo ra những kháng thể này", GS Thomas Hope cho hay.

Vaccine thường hoạt động bằng cách tạo ra phản ứng miễn dịch tương tự như khi bị nhiễm bệnh thực sự. Nhưng trong trường hợp HIV, các nhà phát triển vaccine phải đẩy nhanh quá trình này, tạo ra kháng thể trong vài tuần mà thông thường phải mất nhiều năm mới xuất hiện.

Trong một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Cell, các nhà khoa học đã chứng minh rằng, kỳ tích này có thể thực hiện được ở người. Các nhà nghiên cứu đã nhắm mục tiêu vào một protein gắn trong vỏ bọc của HIV - cụ thể là một phần của protein được gọi là vùng bên ngoài màng tế bào (MPER).

Ý tưởng đằng sau loại vaccine mới là làm cho những đột biến này dễ xảy ra hơn bằng cách cho hệ miễn dịch tiếp xúc với một loạt chất kích hoạt phản ứng. Những chất này, hay còn gọi là chất gây miễn dịch, chứa các đoạn protein ngắn.

Chiến lược này đã được chứng minh trên nhiều mô hình động vật và nghiên cứu ban đầu trên người nhằm vào các mục tiêu khác ngoài MPER, nhưng thử nghiệm mới này lần đầu tiên đạt được các kháng thể mục tiêu cuối cùng ở người.

Đây là một bước tiến rất quan trọng trong việc tạo ra vaccine HIV hiệu quả. Vaccine lý tưởng sẽ tạo ra 4 loại kháng thể trung hòa rộng rãi khác nhau. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa HIV thoát khỏi sự bảo vệ của vaccine. Bên cạnh đó, kháng thể cần được tạo ra với số lượng lớn và tồn tại trong cơ thể trong thời gian dài.