Với đặc thù tâm lý lứa tuổi, các thế lực thù địch luôn xác định giới trẻ là đối tượng đặc biệt để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” ở Việt Nam. Trong đó, chúng sử dụng các thủ đoạn tinh vi, thâm độc hòng thúc đẩy quá trình “tự diễn biến” “tự chuyển hóa”, gây mục ruỗng từ bên trong; kích hoạt các biểu hiện mơ hồ chính trị, bào mòn lý tưởng và gây xuống cấp đạo đức, lối sống trong thanh niên.
Chính vì vậy, trong khi chúng ta đẩy mạnh cuộc đấu tranh tư tưởng với các thế lực chống phá cách mạng, phải đồng thời triển khai quyết liệt nhiệm vụ ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận giới trẻ hiện nay.
1. Khi tháng ba-Tháng Thanh niên sục sôi với nhiều hoạt động chính trị xã hội (CTXH) giàu ý nghĩa của tuổi trẻ cả nước, thì trên các diễn đàn mạng xã hội (MXH), nhiều tài khoản ở nước ngoài và bloger trong nước đã “trải lòng” bằng những bài viết có nội dung bịa đặt, ngụy tạo ra bức tranh viễn tưởng, rằng: Đảng Cộng sản Việt Nam và hệ thống chính trị Việt Nam hiện chưa coi trọng vai trò của tuổi trẻ; cho rằng tiếng nói của tuổi trẻ chỉ là những âm thanh “thấp cổ, bé họng” trong xã hội, dù đã được “gắn” cái mác là “lực lượng tiên phong” hay “cánh tay phải đắc lực của Đảng”.
Thế nhưng, điều đáng bàn và đáng buồn ở đây chính là sự cổ xúy, a dua... một cách mù quáng của không ít bạn trẻ trên không gian MXH. Dù chưa biết rõ trắng-đen, đúng-sai về thông tin bài viết, một số bạn trẻ vẫn tích cực ủng hộ, comment, chia sẻ. Một số bạn đã “bày tỏ tâm huyết” trước quan điểm, nội dung các bài viết, cho rằng: Tuổi trẻ ở Việt Nam hiện không được cơ cấu vào bất kỳ vị trí công tác quan trọng nào trong hệ thống chính trị.
Do đó, các bạn ủng hộ việc phát đi thông điệp, kêu gọi giới trẻ không nên để tâm, quan tâm đến chính trị, mà chỉ nên hướng vào một việc duy nhất là tự chăm lo, vun vén cho lợi ích bản thân. Các bạn hồn nhiên và mặc nhiên bày tỏ quan điểm cá nhân, hùa theo tư tưởng phản động, nói xấu chế độ... mà không hề biết đã mắc bẫy các thế lực thù địch. Hậu quả là, vì phút nông nổi, kém hiểu biết lại bỗng trở thành những kẻ tội đồ-“nối giáo cho giặc”.
Thực tế trên cho thấy, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã hình thành khá rõ nét trong một bộ phận giới trẻ. Đây là dấu hiệu và mầm móng của nhiều căn bệnh tư tưởng, tâm lý đặc biệt nguy hiểm. Nó như những luồng khí độc lan tỏa; từng bước nhồi nhét vào đầu không ít bạn trẻ những nghĩ suy lệch chuẩn về vai trò, vị trí của bản thân và thế hệ trẻ đối với công việc chung của Đảng, Nhà nước, dân tộc. Đó cũng chính là nguyên nhân lý giải vì sao, nhiều bạn trẻ dù được học tập, trở thành sinh viên các trường đại học, cao đẳng, có học vị và trình độ cao... nhưng không nhận thức đúng, đủ về các vấn đề chính trị của đất nước.
Cá biệt, nhiều bạn trẻ không tích cực tham gia công tác Đoàn và các hoạt động cộng đồng giàu ý nghĩa nhân văn; một số thanh niên không muốn vào Đảng hoặc động cơ vào Đảng thiếu lành mạnh, đúng đắn; một số thanh niên còn chối bỏ trách nhiệm công dân với Tổ quốc, dân tộc, bằng mọi giá trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự. Lại có một số thanh niên chưa thực sự vững tin vào tương lai phát triển của đất nước, giảm sút ý chí phấn đấu vươn lên, ngại khó khăn, gian khổ, lệch lạc trong suy nghĩ và hành động.
Rất đáng lo ngại khi một số bạn trẻ bị ảnh hưởng lối sống thực dụng, khơi dậy ham muốn bản năng, không chịu học tập, làm việc, cống hiến. Căn bệnh “nhạt Đảng, khô Đoàn, chán chính trị” đang là hiện trạng có thật ở một số ít người trẻ tuổi. Và một khi sự ham muốn bản năng trở thành mục đích duy nhất thì tất yếu dẫn đến sao nhãng quá trình học tập và rèn luyện; sự bồng bột, thiếu thực tế, dễ dao động, dễ bị lôi kéo, ảnh hưởng của lối sống đua đòi, dẫn đến một bộ phận giới trẻ coi trọng lối sống vật chất, xem nhẹ giá trị tinh thần; trở nên bàng quang, vô cảm, không đấu tranh với cái sai và cũng không ủng hộ, bảo vệ cái đúng.
2. Tất nhiên, cần thấy rằng, trong điều kiện mới, nhất là những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, sự trải nghiệm cuộc sống của giới trẻ chưa đủ để có thể sàng lọc, miễn dịch trước những tiêu cực xã hội đa chiều, phức tạp. Hơn nữa, với dã tâm có sẵn, các thế lực thù địch lợi dụng những đặc điểm của tâm lý tuổi trẻ là dễ tiếp cận cái mới, thích khẳng định mình, nhưng nhận thức các vấn đề CTXH còn non kém, chưa đủ độ chín, đã tìm mọi cách tuyên truyền, kích động, mua chuộc; gieo rắc virus độc hại, gây mầm bệnh cho “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Do đó, để giải quyết tận gốc những lệch lạc trong suy nghĩ và hành động của giới trẻ, toàn Đảng và hệ thống chính trị cần quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục đoàn viên, thanh niên, người trẻ tuổi về vai trò, nhiệm vụ của thanh niên trong thời đại mới. Cần nhắc nhớ và khắc sâu lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Một dân tộc muốn hồi sinh, trước hết phải hồi sinh thanh niên...".
Thực tiễn lịch sử cho thấy, trải qua các giai đoạn cách mạng, tuổi trẻ Việt Nam luôn là lực lượng đi đầu, chủ yếu trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; khẳng định rõ vai trò là "rường cột nước nhà"; được Đảng, Nhà nước trọng dụng, sử dụng, phát huy cao nhất trách nhiệm, trí tuệ và sức mạnh nội sinh. Đảng Cộng sản Việt Nam đã trải qua 13 kỳ đại hội, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng đều hoạch định những chủ trương sát đúng để lãnh đạo phát huy vai trò, quy tụ sức mạnh của tuổi trẻ tham gia vào sự nghiệp cách mạng; đồng thời lãnh đạo, chỉ đạo để tuổi trẻ hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình trước Đảng, Tổ quốc và nhân dân.
Trong thời điểm trước, trong và sau Đại hội lần thứ XIII của Đảng, tiếng nói của cán bộ trẻ và tuổi trẻ Việt Nam được Đảng ta đặc biệt lắng nghe, ghi nhận. Trước đại hội, dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng được gửi đến tổ chức đoàn các cấp để xin ý kiến với sự kỳ vọng lớn lao về những ý tưởng mới, giải pháp đột phá mạnh mẽ mà tuổi trẻ đề xuất, hiến kế. Chính điều đó mang đến một thực tế hoàn toàn khác xa, trái ngược với những luận điệu lật lọng, quy chụp mà các lực lượng thù địch cố tình bịa đặt và những suy nghĩ, nhận thức lệch lạc của một bộ phận nhỏ trong giới trẻ hiện nay.
3. Để nâng cao nhận thức của tuổi trẻ, các cấp ủy, chính quyền cần đẩy mạnh quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật Nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên, tạo sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động. Phải giáo dục để tuổi trẻ nhận thức rõ việc chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước; là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài của toàn dân và cả hệ thống chính trị.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26-3-1931/ 26-3-2021) ngày 23-3 vừa qua, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói: "Đảng ta đã nhiều lần xác định: Thanh niên là lực lượng nòng cốt của dân tộc, là chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước".
Cùng với đó, phải sớm cung cấp thông tin, đẩy mạnh đối thoại trực tiếp và tổ chức các diễn đàn, hội thảo... vạch trần bản chất âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; nhận diện những biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở giới trẻ trong giai đoạn hiện nay.
Đồng thời, mọi cấp, mọi ngành, địa phương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt việc tập hợp thanh niên vào các tổ chức đảng, đoàn thể và tổ chức CTXH. Đây là một phương thức quan trọng được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta rất quan tâm trong giáo dục chủ nghĩa yêu nước cho thanh niên qua các thời kỳ cách mạng. Tập hợp thanh niên vào tổ chức sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để họ học tập, rèn luyện, phát triển và cống hiến; coi trọng giáo dục ý thức cách mạng để thanh niên biết nhận diện, đề phòng và tránh xa những cám dỗ vật chất tầm thường.
Cũng qua thực tiễn, cần đẩy mạnh các hoạt động, phong trào thi đua yêu nước trong giới trẻ; coi trọng việc tiếp nhận, ghi nhận, trân trọng những ý kiến, ý tưởng sáng tạo của tuổi trẻ; phát huy cao nhất tính tiên phong của thanh niên trong một số lĩnh vực có thế mạnh, nhất là lĩnh vực công nghệ và khoa học. Kịp thời tôn vinh những tập thể, cá nhân năng động, sáng tạo, có thành tích; từ đó lan tỏa những giá trị tốt đẹp ra cuộc sống, tạo động lực tinh thần để giới trẻ cống hiến, trưởng thành.
Tập hợp giới trẻ trong điều kiện xã hội số hiện nay cần phải đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của họ trên không gian MXH. Theo đó, phải quy tụ người trẻ tuổi tham gia vào các câu lạc bộ, diễn đàn xã hội một cách có tổ chức theo hướng tích cực. Cần quản trị, quản lý tốt các tài khoản cá nhân trên các tiện ích công nghệ; kết hợp với kết nối, tạo nhóm cộng đồng xã hội để duy trì các hoạt động vừa phục vụ nhu cầu chia sẻ, giao tiếp cá nhân, vừa tạo môi trường học tập, làm việc, cống hiến lành mạnh.
Khi sử dụng MXH, người trẻ tuổi cần nắm bắt, thực hiện nghiêm túc, triệt để các quy định của pháp luật, vừa phải chấp hành nghiêm các điều lệ, quy định của tổ chức mà mình là thành viên, trên cơ sở đó định hình thái độ và cách hành xử đúng đắn trên MXH. Trong quá trình đó, cấp ủy, tổ chức quần chúng, cơ quan chức năng... cần tăng cường các biện pháp quản trị, quản lý; kịp thời định hướng, động viên, kết hợp với xử lý nghiêm các vi phạm quy định pháp luật và những nguyên tắc cần tuân thủ khi tham gia MXH.
Thiết thực quan tâm, chăm lo thế hệ trẻ, thời gian qua, Đảng ta đã và đang quyết liệt đổi mới tư duy trong việc sử dụng, trọng dụng cán bộ trẻ nói riêng, nguồn lực trẻ nói chung, phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Đảng đã sáng tạo huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia vào quá trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ, tạo việc làm, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống cho giới trẻ.
Trong thời gian tới, bám sát tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tổ chức đại diện của giới trẻ cần tiếp tục làm tốt công tác tham mưu các chính sách trọng dụng tài năng trẻ, tạo bước đột phá trong sử dụng cán bộ trẻ trên các lĩnh vực; nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho tuổi trẻ, để họ thực sự là lực lượng chủ đạo và chủ động trong quá trình hội nhập quốc tế...
Đặc biệt, để tuổi trẻ thật sự quan tâm thiết thân đến các vấn đề chính trị, thì ngay từ những bài học chính trị ở mái trường XHCN phải có sự đổi mới quyết liệt về nội dung, phương pháp, hình thức; quyết tâm đẩy lùi tâm lý ngại học chính trị vì “khô, khó, khổ”. Cần làm tốt việc định hướng chính trị bằng việc tạo ra môi trường, điều kiện để tuổi trẻ thích học tập, nghiên cứu về chính trị và tham gia hoạt động chính trị.
