Sinh ra và lớn lên tại mảnh đất Quang Vinh (T.P Thái Nguyên) nơi đang công tác, năm 1988 anh Trần Văn Bắc nhập ngũ, đóng quân tại miền biên viễn Cao Bằng. Hết nghĩa vụ quân sự, anh về địa phương bắt tay vào xây dựng cuộc sống mới.
Năm 1998, sau khi xây dựng gia đình với chị Lý Thuý Vương, cuộc sống của hai vợ chồng anh Bắc gặp rất nhiều khó khăn do việc làm không ổn định. Là người có thể chất tốt lại từng được rèn luyện trong môi trường quân đội nên anh Bắc được chọn tham gia lực lượng bảo vệ dân phố của phường. Người giới thiệu và dẫn dắt anh Bắc chính là trung tá Nguyễn Xuân Thanh, hiện là một trong những lãnh đạo của Công an phường Quang Vinh.
Tôi tìm đến nhà anh Bắc vào một buổi chiều hè oi ả. Trong căn nhà xây chưa kịp quét sơn, anh đang xoay trần bên bàn làm việc hì hụi ghi chép. Sau khi mời khách uống trà, anh Bắc trò chuyện: Tối nay họp Tổ bảo vệ dân phố số 2 do mình làm tổ trưởng nên bây giờ phải ngồi chuẩn bị báo cáo. Tình hình tội phạm trên địa bàn thời gian vừa rồi giảm hẳn, nhưng mấy ngày gần đây có một số đối tượng nghiện ma tuý mới ra trại đang lẩn khuất tìm sơ hở của người dân để trộm cắp, nên cần quán triệt anh em tăng cường tuần tra, kiểm soát và thông tin để người dân đề phòng.
Hơn 10 năm tham gia các hoạt động trấn áp tội phạm trên địa bàn, anh Bắc và các anh em dân phòng đã tham gia phối hợp bắt giữ nhiều đối tượng, phá nhiều vụ án, đặc biệt là các vụ án liên quan đến tội phạm ma tuý, trộm cắp, cướp giật tài sản. Nhiều vụ việc và không ít tình huống nguy hiểm xảy đến với anh, để lại những di chứng, thương tật trên cơ thể mà có lẽ suốt đời đeo đẳng, hành hạ anh, nhất là lúc trái gió trở trời.
Đó là năm 2002, anh tham gia bắt đối tượng đặc biệt nguy hiểm là Phan Trần Phú, đang có lệnh truy nã của Công an huyện Võ Nhai vì phạm tội cướp giật tài sản của công dân. Tối hôm ấy, sau khi phát hiện đối tượng Phú đang có mặt tại khu vực Bến xe khách Thái Nguyên, anh Bắc đã thông tin cho lực lượng Công an phường Quang Vinh và phường Quang Trung phối hợp chặn đón và bắt đối tượng ngay tại bến xe. Là người phát hiện rõ đối tượng nên anh Bắc cùng người đồng đội Nguyễn Xuân Thanh nhanh chóng tiếp cận và áp sát đối tượng. Phát hiện thấy lực lượng chức năng, tên Phú vùng bỏ chạy. Không để đối tượng thoát, anh Bắc đuổi theo và nhanh như cắt túm được một bên tay tên Phú, đồng thời dùng khoá số 8 còng tay hắn vào tay mình. Tên Phú ngoan cố chống trả. Hắn rút dao thủ sẵn trong người đâm mấy nhát vào bụng anh Bắc. Ngay sau đó lực lượng công an ập đến trợ giúp và đưa đối tượng về Công an thành phố xử lý, đồng thời đưa anh Bắc đi cấp cứu tại bệnh viện. Lúc này anh Bắc đã bất tỉnh, không còn biết gì nữa. Các bác sĩ của bệnh viện Đa khoa TW Thái Nguyên cho biết, anh Bắc bị đâm thủng ruột non, thương tật 41%. Hiện nay, anh đang được hưởng chế độ chính sách như thương binh hạng 3/4. Chị Lý Thuý Vương, vợ anh Bắc nhớ lại: Lúc đó khoảng 22 giờ, tôi nằm ở nhà đợi anh về, mơ màng thấy chồng mình bị tội phạm chém vào vai. Tỉnh dậy cứ thấy hồi hộp lo sợ. Đến 23 giờ thì có người đến nhà thông báo anh đang nằm viện...
Trò chuyện với chúng tôi, anh Bắc nhớ như in những lần tham gia bắt tội phạm gần đây. Tháng 1- 2010, anh trực tiếp cùng anh em dân phòng phối hợp bắt đối tượng Nguyễn Văn Hai, trú tại xóm Quyết Tiến 2 (Quang Vinh) khi tên này đang trên đường đi tiêu thụ ma tuý, khám trong người phát hiện 0,65g hêrôin. Tháng 6 năm 2010, anh tham gia bắt đối tượng Đỗ Tiến Cửu, trú tại xã Đồng Bẩm (T.P Thái Nguyên) khi tên này đang mua ma tuý về bán lại cho đối tượng nghiện ở khu vực cư trú. Gần đây nhất, tháng 6 năm 2011, tổ bảo vệ phối hợp bắt đối tượng Mạnh Quang Trung, trú tại tổ Quang Vinh 2 khi hắn giả dạng bán bánh cuốn tại quán để lén lút cung cấp ma tuý cho con nghiện. Lực lượng phục kích và ập vào bất ngờ bắt quả tang làm đối tượng không kịp tẩu tán.
Vợ anh Bắc là người tảo tần, ngày đi nấu thuê cho một tiệm cơm ngoài phố, tối về tranh thủ dạy con học và chăm lo mọi chuyện để chồng có thời gian đi tuần tra an ninh. Hơn 10 năm anh gắn bó với Ban bảo vệ dân phố thì ngần ấy thời gian chị và đứa con trai nhỏ tuổi phải hứng chịu bao nhiêu lời đe doạ, ném đá của các thành phần bất hảo. Khi chồng đi vắng, có đối tượng đến tận nhà chỉ thẳng vào mặt chị dọa sẽ thuê người phá nhà, làm hại mẹ, con, người thân. Chị Vương tâm sự: Cứ mỗi lần anh ấy ra ngoài dù có đi làm hay không là tôi lại lo lắng, bao giờ anh ấy về thì mới vững tâm trở lại. Bao lần khuyên anh nên từ bỏ nghề ấy đi để làm việc khác nhưng anh không nghe. Dường như công việc ấy đã ngấm vào máu của chồng mình rồi. Do đó, mình đành phải động viên, dặn dò anh ấy cẩn thận mỗi khi đi làm.
Trấn áp tội phạm đúng là nghề nguy hiểm mà nhiều khi các anh không thể lường hết được diễn biến tâm lý của đối tượng phạm tội. Anh Bắc kể: Quang Vinh từng là một trong những địa bàn nóng bỏng về tệ nạn ma tuý của Thành phố. Trong quá trình bắt giữ tội phạm, nhiều đối tượng đã dùng bơm kim tiêm chống cự lại, nhưng chúng tôi kiên quyết xử lý, không làm mất lòng tin của nhân dân. Còn nhớ hôm tôi và đồng nghiệp vào phố Quyết Tiến bắt tên Vũ Hồng Công khi đối tượng này đã bẻ khoá trốn khỏi trại cai nghiện. Đối tượng đã dùng bơm kim tiêm hút máu ở cánh tay của mình và yêu cầu đội dân phòng tránh ra không sẽ đâm. Sau khi thuyết phục không hiệu quả, tôi đã quyết định sử dụng vũ lực khống chế, khoá tay đối tượng, sau đó giải về đồn công an xử lý.
Với lòng dũng cảm, tận tâm cống hiến quên mình vì sự bình yên của phố phường, anh Trần Văn Bắc, trú tại tổ Điện lực 2, phường Quang Vinh những năm qua vinh dự được tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen của các bộ, ngành TW và các cấp chính quyền địa phương. Đó là: Bằng khen của Bộ Công an tặng năm 2003 vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết liên tịch về phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên; UBND tỉnh tặng Bằng khen vì đạt thành tích xuất sắc trong công tác vận động toàn dân xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc 5 năm 1998-2002 và Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc 5 năm 2000-2005 cùng nhiều giấy khen của Công an tỉnh, thành phố, phường…