Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thành Long, Trưởng Phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác quốc tế, Trưởng bộ môn Cơ điện tử, Trường Đại học Kỹ thuật công nghiệp (Đại học Thái Nguyên) đã nghiên cứu, sáng chế thành công nhiều sản phẩm công nghệ hiện đại, tiện ích, hữu dụng được xã hội thừa nhận. Két sắt cơ điện tử của ông là một trong số sản phẩm như vậy.
Ông chia sẻ: Trên thị trường hiện có nhiều loại két sắt, thuộc nhiều hãng khác nhau trong nước và nước ngoài sản xuất. Mỗi hãng lại sử dụng một công nghệ khác nhau, từ cơ khí đơn thuần cho đến điện tử kết hợp, nhưng cơ bản chưa bảo đảm an toàn. Để khắc phục những hạn chế này, tôi bắt tay vào việc nghiên cứu công trình khoa học “Két sắt cơ điện tử”. Đây là công trình thiết kế kỹ thuật có tính năng bảo mật tuyệt đối. Vì két sắt cơ điện tử được thiết kế trên nguyên lý vận dụng các kỹ thuật đa nền tảng, tạo nên nhiều thách thức và rào cản kỹ thuật hơn bất cứ công nghệ nào trước đây.
Năm 2017, ông chính thức trình làng bản thiết kế khóa cơ thay thế các nguyên lý truyền thống đã có từ hàng chục năm trước. Khóa có đặc điểm tạo ra những chuyển động tiếp tuyến giữa các bộ phận cơ khí. Tiếng ồn được triệt tiêu, hacker không thể sử dụng ống nghe để dò tìm mã khóa. Các kết cấu vành tải của khóa ổn định, giúp tải trọng tay xoay mã cơ không xê dịch. Đặc biệt là ổ khóa không để lỗ khóa, do đó bộ khóa gần như không có điểm yếu nào với các khóa cơ hiện thời. Việc xác định vị trí tay xoay được thiết kế dựa trên nguyên lý quang học, nên người ngoài muốn xâm nhập két cũng không thể dò nổi mã khóa. Sau nhiều lần thực nghiệm đều cho kết quả có khả năng bảo mật cao, đồng thời mang lại nhiều tiện ích cho người sử dụng.
Để thực hiện thành công ý tưởng của mình, ông đã nghiên cứu, thiết kế chia chìa khóa thành các phần, gồm phần thực và phần không có thực. Phần thực có phần cơ khí và phần điện tử. Phần không có thực nằm ở giữa 2 phần thực. Phần quan trọng của chìa khóa nằm ở chính phần không có thực, vì thế phần này bắt buộc phải có thì mới hoàn thiện được chìa khóa. Đây cũng chính là nguyên do mà ngay cả hacker bỏ tiền mua khóa, tháo dời khóa để nghiên cứu, tìm hiểu cũng không thể làm nhái được một chìa khóa khác cho két sắt. Và cả khi có chìa khóa trong tay, nhưng để mở được két sắt cơ điện tử còn đòi hỏi phải thao tác đúng thứ tự và thói quen của chủ nhân. Một khác biệt của két sắt cơ điện tử là khóa có một nửa thao tác mở phải tiến hành từ bên trong két. Khóa có thiết kế như vậy đã tạo thêm một thách thức, trở ngại lớn với đối tượng xấu khi thực hiện hành vi thâm nhập két sắt... Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Ngọc Pi, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp tâm đắc: Két sắt cơ điện tử của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thành Long là một sản phẩm của thời đại công nghệ 4.0. Đây cũng là một sản phẩm dùng để “khóa kẻ gian”, vì mọi quá trình thử nghiệm mở, phá khóa mang tính dự đoán của đối tượng đều bị gián đoạn, không cho kết quả rõ ràng, buộc kẻ gian phải bỏ cuộc.
Để chúng tôi hiểu hơn về sản phẩm két sắt cơ điện tử, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thành Long đưa chúng tôi đến phòng nghiên cứu, thực nghiệm của Khoa. Tại đây, ông say sưa giới thiệu với chúng tôi về các công trình khoa học, các đề tài sau nghiên cứu được ứng dụng vào thực tế, như: Hộp giảm tốc bánh răng sóng ứng dụng trên robot công nghiệp; máy đo góc nghiêng bánh răng kiểu cơ điện tử; máy đo PCMM cấu hình xách tay; máy đo tốc độ vòng quay không tiếp xúc dựa trên nguyên lý cộng hưởng tần số; mô hình nhà thông minh; hệ thống vườn thông minh... Ông đưa chúng tôi đi từ thán phục này đến thán phục khác, rồi vô tư quay trở lại với sản phẩm két sắt cơ điện tử. Một sản phẩm thông minh được ứng dụng cộng nghệ hiện đại nhất. Chủ két sắt có thể thực hiện mở khóa bằng vân tay, bằng điện thoại, hoặc bằng một thiết bị kỹ thuật khác...
Ông tâm đắc: Két sắt cơ điện tử được sử dụng nhiều ứng dụng tiện ích, ví như việc tôi không có nhà, kẻ gian đột nhập, chạm vào ổ khóa, két sẽ gọi vào số điện thoại của tôi. Sau 3 hồi chuông không thấy tôi trả lời, báo động tự tìm đến máy điện thoại của vợ tôi. Rồi con tôi… bao giờ có đáp lại thì tín hiệu báo động mới ngừng phát. Như thế, mọi nguy cơ can thiệp đến két sắt khi chủ nhân vắng mặt đều được ngăn ngừa triệt để.
Nhưng với người dùng cũng có thể mở được két sắt từ xa, hoặc hướng dẫn người khác mở từ xa thông qua liên lạc viễn thông. Đây là các đặc điểm làm cho khóa thông minh hơn các loại khác trên thị trường hiện nay. Điểm đặc biệt nhất của khóa không giống với bất cứ hãng nào khác, đó là nếu khách hàng đã đổi mã cơ khỏi mã xuất xưởng mà quên mất mã cơ khí, ngay cả nhà sản xuất cũng không có cách nào mở lại được két nữa. Điều này thể hiện nguyên tắc bảo mật ở mức độ cao nhất, đạt đến tính khoa học trong thiết kế bảo mật - chỉ có một chủ nhân duy nhất sử dụng được đồ vật của mình. Đây là các đặc điểm làm cho két sắt cơ điện tử thông minh hơn các loại khác trên thị trường hiện nay. Cũng qua ông chúng tôi được biết thêm: Két sắt cơ điện tử còn có đặc điểm vượt trội khác, đó là sản phẩm mang tính sở hữu duy nhất. Bởi ngoài chủ nhân thực sự sẽ không có người thứ hai có thể mở được khóa - kể cả nhà sản xuất.
Từ những ưu điểm vượt trội, nên sản phẩm két sắt cơ điện tử của ông tham dự Cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Thái Nguyên năm 2018 đã được Ban Tổ chức trao giải Nhất; được UBND tỉnh tặng Bằng khen. Thêm một thông tin vui là két sắt cơ điện tử của ông đã xuất hiện trên 4 chương trình truyền hình khoa học, công nghệ cấp Quốc gia và hàng chục triển lãm khoa học, công nghệ trên cả nước. Mới đây, ngày 27/4/2019, két sắt cơ điện tử của ông đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp Bằng sáng chế và được ghi trong Sách Vàng sáng tạo Việt Nam.