Người thầy khuyến học

Thầy giáo Trịnh Trúc Lâm được Chủ tịch nước phong tặng anh hiệu Nhà giáo Ưu tú vào năm 1990. Sáu năm sau (1996), ông được phong tặng danh hiệu cao quý Nhà giáo Nhân dân. Sau khi được nghỉ hưu năm 1998, thầy vẫn tham gia giảng dạy tại Trường THPT Thái Nguyên và Trường THPT Lương Thế Vinh. Năm 2000, thầy tham gia Ban vận động thành lập Hội Khuyến học tỉnh. Sau Đại hội thành lập Hội năm 2001, thầy được bầu làm Phó Chủ tịch Thường trực tỉnh Hội (đây cũng là vị trí mà thầy đảm nhiệm trong suốt 20 năm, đến năm 2020). Ở vị trí này, để có thể dành toàn bộ thời gian và tâm huyết cho công việc khuyến học, thầy phải gác lại công tác đứng lớp của mình.

Nhà giáo Nhân dân Trịnh Trúc Lâm

Ở cái tuổi 85, bước đi của thầy đã có phần chậm chạp, mái tóc trắng như cước càng làm tôn nên nét phúc hậu trên gương mặt của người thầy đáng kính với biết bao thế hệ học trò. Tuy dấu vết thời gian của 85 năm đã hằn in trên gương mặt thầy, nhưng sự minh mẫn của một người đã ở tuổi 85 vẫn khiến bất kỳ ai cũng phải trầm trồ, ngưỡng mộ. Với những hậu bối như chúng tôi, mỗi lần được nói chuyện với thầy là mỗi lần chúng tôi như được khai mở thêm tầm nhìn còn hạn hẹp của chính mình. Dù thầy nói chuyện rất giản dị và khiêm nhường, nhưng đủ để chúng tôi hay bất kỳ ai ngồi đối diện thầy cảm nhận được sự am hiểu ở nhiều lĩnh vực như không có biên giới của thầy.

Ngược thời gian trở về đầu những năm 2000, công việc của Hội Khuyến học bận rộn, một mặt phải hướng dẫn các huyện, thành, thị xây dựng được tổ chức hội, mặt khác thày phải tranh thủ vận động những nhà giáo, những người có tâm huyết với sự nghiệp khuyến học tham gia công tác hội nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ hội vững mạnh. Cái khó trong công tác vận động ở chỗ, lúc bấy giờ những người làm công tác khuyến học như thầy không có bất kỳ khoản thù lao hỗ trợ nào. (Cho đến năm 2014, cán bộ làm công tác khuyến học mới bắt đầu được nhận thù lao hỗ trợ).

 

Vượt qua những khó khăn ấy, bằng uy tín cá nhân, bằng sự hăng say, nhiệt huyết của mình, Nhà giáo Nhân dân Trịnh Trúc Lâm đã lan toả được tinh thần cống hiến vì cộng đồng vì học trò đến rất nhiều người. Chỉ sau đúng một năm, từ khi Ban vận động thành lập Hội khuyến học tỉnh ra đời, đã có 6 huyện, thành, thị ra mắt được Hội Khuyến học của địa phương vào năm 2021 và nhanh chóng phủ kín các địa phương còn lại không lâu sau đó. 

 

Cùng với việc vận động các địa phương, với vị trí Phó Chủ tịch Thường trực Hội, thầy là người có những đóng góp quan trọng trong việc vận động thành công nhiều tổ chức, doanh nghiệp ủng hộ, đồng hành cùng chương trình khuyến học, hỗ trợ học sinh nghèo hiếu học. Có thể kể đến một số đơn vị như: Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn; Công ty Gang thép Thái Nguyên, Tổng Công ty Thái Hưng, Tổng Công ty Y tế Hà Tuyên và nhiều tổ chức khác…

 

Để công tác Hội ngày càng đi vào thực chất, trong công tác điều hành, thầy đã thảo các văn bản hướng dẫn các Hội cơ sở thực hiện việc số hoá các các báo cáo sơ tổng kết hàng năm. Như vậy tránh được việc các báo cáo na ná nhau, chung chung, khó kiểm đếm công việc cụ thể. 

 

Để lan tỏa và khích lệ phong trào khuyến học, trong quá trình công tác, Nhà giáo Nhân dân Trịnh Trúc Lâm còn thường xuyên tham gia viết bài đăng báo Trung ương  và địa phương. Cùng với đó, thầy cũng chính là chủ biên các tạp san khuyến học, chủ biên cuốn sách Kỷ yếu 15 năm xây dựng và phát triển Hội Khuyến học tỉnh và biên tập 300 trang sách về gương các mô hình học tập tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. 

 

Muốn vận động được người khác thì trước hết mình phải làm gương đã. Với suy nghĩ ấy, thầy đã luôn chú trọng gia đình mình trở thành gia đình hiếu học, gia đình học tập. Không phụ sự dạy bảo, dìu dắt của thầy, nối bước ông, cha, con, cháu của thầy nhiều người đã trở thành những tấm gương mẫu mực và tiêu biểu về tinh thần, ý chí vươn lên trên con đường chinh phục tri thức. Trong gia đình thầy, người con cả Trịnh Thanh Hải được phong Phó Giáo sư, hiện đang giảng dậy tại Trường Đại học Khoa học Thái Nguyên. Cháu gái Trịnh Phương Thảo cũng được phong Phó Giáo sư vào năm 2019 khi mới 35 tuổi… Gia đình thầy được tặng Giấy khen đã đạt danh hiệu Gia đình học tập xuất sắc, giai đoạn 2016 - 2020.

 

Với những đóng góp của mình, thầy đã được nhận Bằng khen của UBND tỉnh vào các năm 2015 và 2020. Thầy cũng vinh dự là 1 trong số 15 người trong cả nước được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam và Hội đồng thi đua Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng thầy danh hiệu “Ngôi sao khuyến học”.