.jpg)
Đồi Khởi nghĩa là một điểm di tích lịch sử văn hóa nằm ở tổ dân phố 4, phường Mỏ Chè (T.P Sông Công). Đây là nơi diễn ra cuộc mít tinh của khoảng 300 người dân trong vùng ngay sau thời điểm giành được chính quyền từ tay thực dân - phong kiến, cuối tháng 8-1945.
Theo các tài liệu và nhân chứng, khu vực phường Mỏ Chè và vùng lân cận trước đây thuộc xã Niệm Quang, huyện Đồng Hỷ. Bất mãn với ách thống trị hà khắc của chế độ thực dân – phong kiến, được cán bộ Việt Minh vận động, một số quần chúng nhân dân trong vùng đã sớm có cảm tình và bí mật ủng hộ cách mạng. Khi thời cơ giành chính quyền đến, ngày 17-8-1945, đồng chí Minh Đức (tức Võ Văn Sĩ) là cán bộ của Tổng bộ Việt Minh đã đến đây bí mật họp bàn với nhóm cán bộ hoạt động cách mạng tại địa phương; thống nhất tổ chức cướp chính quyền tại huyện lỵ Phổ Yên, chọn nơi tổ chức mít tinh công bố chủ trương, đường lối của Việt Minh với quần chúng nhân dân.
Ít ngày sau đó, khi giành được chính quyền, cán bộ Việt Minh đã tổ chức cuộc mít tinh với sự tham gia của khoảng 300 quần chúng đến từ khắp các xã trong vùng; địa điểm là tại đồi Bãi Đỗ, xóm Lương Châu (nay là Đồi Khởi nghĩa thuộc tổ dân phố 4, phường Mỏ Chè). Tại đây, quần chúng đã được cán bộ Việt Minh thông báo việc lực lượng cách mạng đã giành được chính quyền tại huyện lỵ Phổ Yên, thành lập chính quyền mới; tuyên truyền các chủ trương, chính sách của chính quyền mới, kêu gọi mọi người tích cực tham gia ủng hộ cách mạng. Ngay sau cuộc mít tinh này, nhiều quần chúng đã giác ngộ cách mạng và xung phong tham gia Vệ quốc quân…
Ông Dương Văn Khải (81 tuổi) sinh ra và lớn lên tại đây nhớ lại: Lúc diễn ra cuộc mít tinh, tôi gần 10 tuổi và bế theo người em ra xem. Khí thế sục sôi, mọi người đều rất phấn khởi khi biết đã thoát khỏi ách thống trị của thực dân – phong kiến… Sau này, khi làm các bộ Hợp tác xã An Châu, rồi làm lãnh đạo chủ chốt của phường, hiểu được giá trị lịch sử của Đồi Khởi nghĩa, tôi đã đề xuất xây dựng Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ của phường ngay tại đó để làm nơi giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng cho hậu thế…
Hiện nay, khu vực Đồi Khởi nghĩa gồm có Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ phường được xây dựng khang trang từ 20 năm trước (ảnh) và nhà văn hóa liên tổ 3 – 4, phường Mỏ Chè, tổng diện tích khuôn viên khoảng 5.000m2. Điểm di tích lịch sử này cũng đã được ngành Văn hóa tỉnh khảo sát, lập hồ sơ quản lý.
