Sáng 29/8, tại "Hội thảo Quốc gia về ứng dụng Công nghệ thông tin trong giáo dục", Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết, về lâu dài công nghệ thông tin sẽ giúp rút ngắn thời gian học và học đại học có thể chỉ còn 3 năm. VnExpress.net trao đổi với ông về vấn đề này.
- Phó thủ tướng có thể cho biết tại sao Bộ GD&ĐT lại chọn chủ đề của năm học này là "Đẩy mạnh triển khai ứng dụng Công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy và học"?
- Để nâng cao hiệu quả giáo dục, từng thời điểm phải chọn biện pháp ít tốn kém nhưng lại hiệu quả nhất. Hai năm trước ngành không chọn Công nghệ thông tin làm chủ đề năm học bởi lúc đó quan trọng nhất là thiết lập môi trường sư phạm. Sau khi thực hiện "Hai không", nền tảng giáo dục được thiết lập, ý chí học tập cũng tăng lên, chúng ta mới có điều kiện để đưa công cụ vào giảng dạy để người học tiếp thu tốt hơn.
- Trước thực trạng thiếu thốn về cơ sở hạ tầng, cũng như giáo viên Tin học, vậy làm thế nào để giáo viên và học sinh nhận thức được tầm quan trọng của công nghệ thông tin?
- Hồi xưa, giáo viên không dùng máy tính nhưng chúng tôi vẫn thành học sinh giỏi. Học bằng đèn dầu, dưới nửa tầng hầm, vậy mà vẫn làm được Tiến sĩ. Vấn đề cốt yếu chính là động lực người học và phương pháp dạy học.
Phương pháp là gốc còn công cụ công nghệ thông tin là cái đi kèm. Nếu dạy theo phương pháp thụ động thì tôi có thể chiếu lên tường tất cả các thứ nhưng học trò cũng chỉ nhìn chứ không thảo luận, không phân tích. Còn nếu tôi khuyến khích các em thảo luận mà không có máy tính thì tôi vẫn có thể viết lên bảng hoặc vẽ ra giấy cho các em xem. Nhưng nếu, có công nghệ thông tin thì việc giảng dạy tăng tốc độ hơn nhiều. Trong một giờ có thể đưa ra nhiều ví dụ mà nếu viết những thứ đó lên bảng sẽ rất lâu. Hoặc có thể đưa dữ liệu để các em cùng suy nghĩ, gợi mở mà lúc đó không cần nói.
Như vậy, công nghệ thông tin làm cho công nghệ giáo dục tăng tốc độ và tăng hiệu quả hơn. Về lâu dài, bản chất của việc học sẽ ngắn đi bởi khối lượng và nội dung truyền đạt trong một giờ học tăng lên. Thay vì học 4 năm, sau này có thể học 3 năm đại học. Nhiều nước đã học 3 năm rồi. Dùng công nghệ thông tin, lúc đầu sẽ hơi vất vả nhưng cuối cùng công việc hiệu quả thì nhà giáo và học sinh sẽ chọn.
- Bộ GD&ĐT đã chuẩn bị như thế nào cho mục tiêu này?
- Bộ xác định, để thực hiện hiệu quả phải có 4 chuẩn. Về chuẩn nhận thức, sau 2 năm vận động chung, hy vọng năm nay nhận thức sẽ chuyển biến. Về chuẩn kỹ năng, hiện còn hạn chế nhưng nếu sớm hướng dẫn sẽ đạt được và giáo viên ở mỗi cấp đều dùng được máy tính.
Chuẩn thứ ba cũng là chuẩn rất khó là chuẩn hạ tầng kèm theo chi phí. So với 2 năm trước, dịch vụ viễn thông hiện rẻ hơn, nhiều công ty đưa ra các gói cước rất rẻ nên mới có điều kiện áp dụng toàn quốc. Chuẩn thứ tư là có các công cụ phần mềm thực hiện. Ngoài các phần mềm mua, hiện còn có các phần mềm mở miễn phí và chúng ta có thể vận động giáo viên dùng các phần mềm này.
Với mục tiêu sau 2010, toàn ngành phải bước vào tư thế hội nhập, nếu chúng ta khởi động bây giờ thì vẫn có 2 năm chuẩn bị để đạt trình độ như vậy. Tuy nhiên, Bộ đã phải chuẩn bị trước một năm để Cục Công nghệ Thông tin nghiên cứu thực tiễn, tìm đối tác cung cấp hạ tầng nên năm nay mới triển khai được. Ngày 1/9, tôi sẽ ký chỉ thị về tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học đến năm 2012.
