Phú Lương hiện có 60 trường mầm non, tiểu học và THCS. Những năm qua huyện được ngành Giáo dục- Đào tạo đánh giá cao về công tác y tế trường học (YTTH), tuy nhiên thực tế hoạt động YTTH ở đây vẫn gặp không ít khó khăn.
Phú Lương có 60 trường mầm non, tiểu học và THCS. Theo đồng chí Nguyễn Tiến Tuệ, Trưởng phòng Giáo dục huyện: "Từ 1/5/2007, huyện đã ký hợp đồng với 41 người vào làm cán bộ YTTH cho 43 trường tiểu học và THCS. 4 trường tiểu học và THCS ở 2 xã Phú Đô và Yên Trạch có ít học sinh nên cán bộ YTTH ở đó đảm nhiệm công việc ở cả 2 trường. Các trường mầm non hiện nay chưa có cán bộ YTTH. Sau khi tuyển cán bộ YTTH, Phòng Giáo dục đã phối hợp với Phòng Y tế huyện tổ chức cho đội ngũ YTTH về Trường CĐ Y tế Thái Nguyên tập huấn 3 tháng về công tác YTTH. Đồng thời, chỉ đạo các nhà trường dành ra 1 phòng để cán bộ YTTH làm việc. Thế nhưng, ngoài một số trường đã đạt chuẩn Quốc gia có phòng riêng cho YTTH, còn lại hầu hết đều khó khăn về cơ sở vật chất, nên phòng làm việc của cán bộ YTTH phải sinh hoạt ghép cùng phòng Đoàn, Đội. Nhu cầu về trang thiết bị y tế nhà trường rất lớn, nhưng chưa được trang bị để đáp ứng công tác khám, chữa bệnh ban đầu". Hiện nay, nguồn kinh phí chi cho hoạt động của YTTH chỉ trông vào 17-20% phí bảo hiểm y tế tự nguyện được trích lại. Trong khi đó số học sinh mua bảo hiểm tự nguyện không nhiều. Những trường hợp không mua bảo hiểm chỉ phải nộp từ 3000 đồng tiền nha học đường. Số tiền trên, các trường chỉ đủ mua các loại kháng sinh thông thường mà thôi. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ YTTH rất thiếu các tài liệu phục vụ cho quá trình tuyên truyền, giáo dục sức khoẻ cho học sinh. Qua trao đổi cùng chúng tôi, chị Dương Thị Như Hoa, cán bộ YTTH Trường Tiểu học Yên Đổ I cho biết: "Hiện nay do Nhà trường chưa có phòng nên YTTH phải ghép chung với phòng Đội. Trang thiết bị của YTTH của phòng chỉ có 1 chiếc bàn, ghế nhỏ, 1 chiếc giường và 1 tủ thuốc. Số học sinh tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện thấp, nên số tiền trích lại và thu tiền nha học đường mỗi năm chỉ được khoảng 1,2 triệu đồng. Với số tiền ít ỏi trên, ngoài mua dụng cụ y tế, chúng tôi chỉ mua một số loại kháng sinh về giảm đau, thuốc điều trị về đường tiêu hoá, bông băng là hết tiền. Trong khi đó ở bậc tiểu học phần lớn các em hay mắc các bệnh như: Đau đầu, đau bụng giun, sốt... tỷ lệ sâu răng chiếm từ 30-40% học sinh, tật khúc xạ gần 10%... nhưng không có thuốc điều trị. Nên cách tốt nhất mà chúng tôi làm là tuyên truyền cho các em giữ gìn vệ sinh răng miệng, ngồi học đúng tư thế. Còn về chế độ tiền lương của cán bộ YTTH thì rất thấp, chúng tôi được 85% của hệ số lương 1,86". Trường THCS Yên Đổ tuy có khá hơn Trường tiểu học Yên Đổ I là dành riêng 1 phòng cho cán bộ YTTH làm việc. Nhưng theo cô Nguyễn Thị Liên, cán bộ YTTH của Trường thì: "Các điều kiện của 1 phòng YTTH chưa đảm bảo. Phòng hẹp, thiếu ánh sáng, dụng cụ y tế và các loại thuốc đều thiếu thốn, trong khi học sinh thường mắc các bệnh như viêm lợi, sâu răng, cận thị.... nhưng không có thuốc điều trị do thiếu kinh phí mua. Đặc biệt ở lứa tuổi này, học sinh rất cần được tuyên truyền về sức khoẻ sinh sản vị thành viên, cách phòng chống tai nạn thương tích... nhưng chúng tôi rất thiếu tài liệu để tuyên truyền".
Năm học 2008-2009, Bộ GD-ĐT phát động phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phấn đấu 80% các trường có đủ điều kiện về vệ sinh học đường, lớp học, có sân chơi, công trình vệ sinh, nước sạch, xây dựng trường đạt tiêu chí về y tế trường học. Thiết nghĩ những khó khăn về công tác YTTH ở huyện Phú Lương cũng là tình trạng chung của các huyện, thành, thị trong toàn tỉnh. Vì thế, ngành Giáo dục cần tiếp tục phối hợp với ngành Ytế trong việc chỉ đạo thống nhất công tác chăm sóc sức khoẻ cho học sinh trong các nhà trường. Đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị, xây dựng các phòng YTTH đạt chuẩn. Phát triển mạng lưới YTTH gắn liền với mạng lưới y tế xã. Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ YTTH nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, phục vụ công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho học sinh. Cũng như biên soạn các tài liệu giáo dục sức khoẻ theo chuyên đề cung cấp cho YTTH. Mặt khác, cần thiết xây dựng các tiêu chuẩn thi đua khen thưởng cho các đơn vị, cá nhân có thành tích trong công tác YTTH. Có chế độ khen thưởng cho nhân viên YTTH... Đối với các nhà trường cần đẩy mạnh công tác xã hội hoá YTTH, tổ chức tuyên truyền cho học sinh tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện để làm nguồn hỗ trợ cho công tác YTTH. Có như vậy, hoạt động YTTH mới thực sự phát huy hiệu quả trong việc chăm sóc sức khoẻ ban đầu, cũng như trang bị cho học sinh những kiến thức cần thiết về phòng, chống các bệnh học đường.
