Toàn huyện Phổ Yên có 72 trường, trong đó mầm non 23, tiểu học 28, THCS 17, THPT 3 và 1 trung tâm kỹ thuật tổng hợp hướng nghiệp dạy nghề và giáo dục thường xuyên. Năm 2000, Phổ Yên đã đạt tiêu chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và năm 2003 đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS. Huyện đang tập trung chỉ đạo thực hiện phổ cập giáo dục trung học.
Theo đồng chí Nguyễn Thanh Cao, Trưởng phòng Giáo dục & Đào tạo huyện Phổ Yên: “Với nhận thức sâu sắc về vai trò, tác dụng của việc xây dựng trường chuẩn quốc gia, từ Phòng giáo dục tới các nhà trường đều làm tốt công tác tham mưu, tuyên truyền bằng những mô hình trường chuẩn cụ thể ở các cấp học, để cấp uỷ, chính quyền và nhân dân đều xác định rõ việc xây dựng trường chuẩn không những góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và còn đáp ứng yêu cầu từng bước hiện đại hoá trong nhà trường theo tinh thần Kết luận Hội nghị TW VI khoá IX của Đảng. Sau khi yêu cầu các nhà trường chưa đạt chuẩn xây dựng kế hoạch trên cơ sở kiểm tra lại các chuẩn đối chiếu với tiêu chuẩn theo quy định xây dựng trường chuẩn quốc gia để làm căn cứ phấn đấu tổ chức thực hiện, Phòng lập đề án trình Ban Thường vụ Huyện uỷ phê duyệt, để có kế hoạch huy động các nguồn lực xây dựng trường chuẩn”. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Phổ Yên khoá 27 đã ghi rõ: Phấn đấu đến hết nhiệm kỳ 2010 xây dựng 50% số trường đạt chuẩn quốc gia, tức là có từ 37-43 trường đạt chuẩn. Phòng Giáo dục tham mưu cho UBND huyện thành lập ban chỉ đạo xây dựng trường chuẩn quốc gia với sự tham gia của các phòng chức năng để có trách nhiệm giúp các địa phương thực hiện đề án. Trên cơ sở đề án đã được phê duyệt, căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng trường, bám sát với 5 tiêu chuẩn của trường chuẩn để tập trung chỉ đạo dứt điểm từng chuẩn. Khó khăn nhất trong 5 tiêu chuẩn là chuẩn về cơ sở vật chất trường, lớp học. Một số trường nếu so về diện tích đất không đủ theo tiêu chuẩn tính trên số lượng học sinh. Các nhà trường đã đề xuất với cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương và bàn với hội phụ huynh học sinh sinh huy động các nguồn kinh phí mua lại đất của các hộ dân. Tiêu biểu cho việc làm này là các trường tiểu học Tân Phú, Tiên Phong, Đông Cao... Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng các phòng học và phòng chức năng, một số địa phương đã sử dụng nguồn kinh phí chuyển quyền sử dụng đất để đầu tư xây dựng như thị trấn Ba Hàng, thị trấn Bắc Sơn và các xã Tân Hương, Hồng Tiến. Mặt khác, mỗi năm từ nguồn tiết kiệm chi của ngành giáo dục khoảng trên 2 tỷ đồng được huyện hỗ trợ xây nhà hiệu bộ, mua sắm các trang thiết bị bộ môn, thư viện cho các trường gần cập chuẩn. Bên cạnh đó, phải kể đến nguồn lực huy động từ nhân dân và các tổ chức xã hội, cũng như nguồn vốn kiên cố hoá trường, lớp học giai đoạn I đã đầu tư hàng chục tỷ đồng cho việc xây dựng trường chuẩn. Với sự chỉ đạo sát sao của cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự quyết tâm của các cấp, các ngành và nhân dân địa phương, Phổ Yên đã trở thành đơn vị dẫn đầu trong các địa phương trong tỉnh về công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia. Tính đến thời điểm này, toàn huyện có 7/21 trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia, bằng 33,3%; tiểu học 23/28 trường đạt chuẩn Quốc gia, bằng 82,1%; THCS 6/17 trường đạt chuẩn Quốc gia, bằng 35,2% (tỷ lệ trường tiểu học và THCS Phổ Yên dẫn đầu so với các địa phương trong tỉnh). Những địa phương có 100% số trường đạt chuẩn là thị trấn Bắc Sơn, thị trấn Bãi Bông. Những địa phương có từ 3 trường trở lên đạt chuẩn là: Hồng Tiến 4/5 trường, thị trấn Ba 3/4 trường; Nam Tiến 3/4 trường... Hiện nay, trên địa bàn Phổ Yên còn 2 xã chưa có trường đạt chuẩn Quốc gia là Thuận Thành và Phúc Tân. Huyện đang tập trung chỉ đạo đầu tư xây dựng 2 trường mầm non, 2 tiểu học và 2 THCS, hoàn thiện các hạng mục, phấn đấu trong năm học này có thêm từ 3-4 trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia. Như vậy, so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Phổ Yên đề ra là phấn đấu đến năm 2010 có từ 37-43 trường đạt chuẩn Quốc gia, thì đến thời điểm này toàn huyện đã có 36 trường đạt chuẩn Quốc gia. So với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra mục tiêu đến năm 2010 toàn tỉnh có 50% số trường đạt chuẩn Quốc gia thì huyện Phổ Yên đã đạt kế hoạch.
Tại hội nghị giữa nhiệm kỳ Đảng bộ huyện Phổ Yên đã điều chỉnh chỉ tiêu phấn đấu xây dựng trường chuẩn quốc gia, đến hết năm 2010 có 80% số trường đạt chuẩn quốc gia. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn, nhất là khi từ năm học này tỉnh quyết định không thu quỹ xây dựng của học sinh. Huyện Phổ Yên đang tích cực rà soát từng chỉ tiêu một ở những trường cập chuẩn để đầu tư, xây dựng. Bên cạnh đó, huyện chỉ đạo tập trung sử dụng nguồn vốn kiên cố hoá trường, lớp học, nhà công vụ cho giáo viên để đầu tư cho những trường ở vùng khó khăn. Như vậy, các xã vùng sâu, miền núi của huyện khó khăn trong huy động các nguồn lực trong nhân dân sẽ có điều kiện để phấn đấu đạt trường chuẩn. Và mục tiêu mà hội nghị giữa nhiệm kỳ đề ra sớm hoàn thành nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, sự đồng tình ủng hộ của các cấp, các ngành và toàn thể xã hội.
