Đó là tâm sự của bà Đoàn Thị Kim Xuyến, tổ dân phố số 6, phường Trưng Vương (T.P Thái Nguyên) khi trò chuyện với chúng tôi về tinh thần hiếu học của các con, các cháu bà.
Quê ở thôn Hải Yến, xã Hải Triều, huyện Tiên Lữ (Hưng Yên), năm 1963 bà Đoàn Thị Kim Xuyến kết duyên cùng ông Vũ Văn Tuyển - người cùng quê. Sau khi kết hôn, vợ chồng bà lên công tác tại tỉnh Bắc Thái (nay là Thái Nguyên) và sinh sống trong một gian tập thể của cửa hàng thực phẩm số 1 (phường Trưng Vương) - nơi bà Xuyến công tác. Tại đây, ông bà đã sinh được 4 người con, 2 trai, 2 gái. Ông bà phải chắt chiu từng đồng mới đủ lo cho 4 người con được ăn học đến nơi, đến chốn. Trong những bữa cơm gia đình, ông bà thường động viên các con phải cố gắng học cho giỏi. Có học mới có tri thức để trở thành người có ích cho gia đình, xã hội.
Trong gian nhà tập thể chưa đầy 20m2, ông bà dành những vị trí thuận lợi nhất cho các con mình học bài, người chị lớp trên chỉ bài cho các em học lớp dưới, bài nào bí quá thì hôm sau đến hỏi thầy cô, bạn bè. Chính nhờ tinh thần tự giác vươn lên trong học tập nên 12 năm học 4 người con của ông bà đều là học sinh giỏi. Trong 4 người con, có 3 người thi đỗ vào các trường đại học ở Hà Nội là: Đại học sư phạm, Đại học Tài chính kế toán và Đại học Xây dựng. Đó là trái ngọt mà ông bà đã ngày đêm chăm sóc mới có được. Kết quả mà các con mang lại khiến ông bà rất vui nhưng niềm vui được nhân lên gấp nhiều khi các cháu nội, ngoại của ông bà đã nối tiếp được truyền thống hiếu học của bố mẹ.
Khi nói về thành tích học tập của các cháu nội, ngoại, bà Xuyến đưa chúng tôi xem những tấm huy chương, bằng khen, giấy khen mà bố mẹ các em gửi về... Bà tự hào nói với chúng tôi: “Tôi có tất cả 8 cháu nội, ngoại, trong đó có 2 cháu đang học đại học; 2 cháu học THCS; 2 cháu học Tiểu học và 2 cháu còn nhỏ… Bà Xuyến đưa tay chỉ vào tấm hình: Đây là cháu Trần Vũ Hoàng, sinh năm 1989 - con trai của con gái cả, hiện đang sinh sống tại T.P Thái Nguyên. Suốt 12 năm học cháu đều đạt học sinh giỏi xuất sắc. Năm 2007, cháu đỗ vào khoa Kiến trúc công trình công cộng (Đại học kiến trúc Hà Nội), trong những năm học đại học cháu đều được nhận học bổng. Năm 2010, cháu là Nhóm trưởng của Đội tuyển Nhà trường tham gia Liên hoan sinh viên kiến trúc toàn quốc do Hội kiến trúc sư Việt Nam tổ chức và đã đoạt giải Nhất. Ngồi cạnh tôi là cháu Hà Nam Khánh, sinh năm 1992 - con của cô con gái thứ hai Vũ Thu Thủy, đang sống và công tác tại T.P Thái Nguyên. Cháu Khánh đang là sinh viên năm thứ nhất, khoa Cầu đường (Trường Đại học xây dựng Hà Nội). Trong 12 năm học thì 11 năm cháu là học sinh giỏi. Năm cháu Khánh học tại Trường THPT Chuyên Thái Nguyên, cháu là thành viên tham gia cuộc thi Cải thiện và Bảo vệ nguồn nước, đoạt giải Ba toàn quốc”. Đưa chúng tôi xem tấm hình của cháu nội Vũ Bình Nguyên, con trai của anh Vũ Chí Minh, bà Xuyến giới thiệu: “Cháu Nguyên được sinh ra tại CHLB Đức năm 1996, hiện cháu đang học và sinh sống cùng bố mẹ ở Thành phố Schvwerin CHLB Đức. Cháu Nguyên đang học lớp 8, 8 năm học cháu luôn xếp thứ Nhất của trường. Năm 2009, cháu đoạt giải Nhất Toán của Cuộc thi vùng phía Đông nước Đức. Không chỉ giỏi trong học tập, trong lĩnh vực thể thao, cháu cũng đoạt được thành tích như Cúp bạc Karate, kiện tướng Cờ vua. Với cháu gái Vũ Thanh Mai, sinh năm 1998 con của cậu út, hiện đang sống và công tác tại Thành phố Hà Nội năm nay đang học lớp 7 trường Giảng Võ (Hà Nội), 6 năm đều đạt học sinh giỏi xuất sắc…
Mặc dù ở các nơi khác nhau nhưng mỗi dịp lễ, tết, hoặc những ngày nghỉ cuối tuần, các con, các cháu bà lại cùng trở về ngôi nhà chung - nơi có cha, mẹ, ông, bà, người đã hun đúc cho họ tinh thần hiếu học của gia đình. Và mỗi lần các con, cháu nội, ngoại về thăm, điều đầu tiên ông bà quan tâm, hỏi han đó là kết quả học tập của các cháu. Đồng thời, không quên dặn các con của mình dù bận công việc đến đâu cũng không được lơ là chuyện học của các con. Mặc dù chồng bà - ông Vũ Văn Tuyển đã mất năm 2006 do bị bệnh nhưng nền nếp gia đình bà Xuyến không có sự xáo trộn. Ngồi sát bà ngoại, Hà Nam Khánh nói với chúng tôi: “Em được sống trong môi trường luôn đầy ắp tình yêu thương của ông bà, cha mẹ, trong gia đình em có nhiều người học giỏi, đạt thành tích cao trong học tập… Đó chính là động lực giúp em học tập tốt hơn. Em thường tự nhắc mình, cần phải cố gắng, nỗ lực hơn nữa để đáp lại sự mong mỏi của ông bà, bố mẹ…” Quả thực, một khi có được tình yêu thương, niềm hy vọng của ông bà, cha mẹ và được sống trong không khí gia đình đầm ấm, bình đẳng, dân chủ, biết tôn trọng, thương yêu lẫn nhau sẽ tạo điều kiện để định hướng cho mỗi thành viên, mỗi gia đình hướng tới mục tiêu tốt đẹp.
Nếp nhà đã vững, bà Xuyến còn là người tích cực hưởng ứng các hoạt động ở tổ dân phố, ở phường. Hiện, bà là Chủ tịch Hội Đông y phường Trưng Vương và mở cửa hiệu bốc thuốc nam tại nhà. Gia đình bà Xuyến là tấm gương để mọi người noi theo, không chỉ vì gia đình bà là Gia đình văn hóa tiêu biểu xuất sắc 10 năm liền mà còn vì truyền thống hiếu học, rất đáng trân trọng.