Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch (Bộ Công Thương), có chức năng nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng cán bộ, nhân viên cho ngành Thương mại và Du lịch trên phạm vi cả nước.
Được thành lập ngày 11/6/1962, với tên gọi ban đầu là Trường trung cấp Thương nghiệp miền núi. Ra đời chưa được bao lâu, thì chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ xảy ra, Nhà trường phải đi sơ tán tại xã Phủ Lý, huyện Phú Lương (Thái Nguyên). Trong điều kiện cả nước có chiến tranh, ở nơi sơ tán, cơ sở vật chất kỹ thuật thiếu thốn, đời sống vật chất vô cùng khó khăn... thầy trò vừa giảng dạy, học tập, vừa lao động sản xuất, nhưng việc dạy và học vẫn được tổ chức tốt và đảm bảo chất lượng. Thực hiện mục tiêu đào tạo toàn diện và nguyên lý, phương châm giáo dục của Đảng, Nhà trường đã nghiên cứu, quán triệt sâu sắc tính đặc thù của thương nghiệp miền núi, vùng dân tộc thiểu số và đặc điểm tâm lý của đối tượng đào tạo là con em đồng bào các dân tộc, trong đó có các dân tộc ít người ở vùng sâu, vùng xa để xây dựng nội dung chương trình và phương pháp đào tạo phù hợp.
Năm 1975, kết thúc chiến tranh, Nhà trường được về lại thành phố Thái Nguyên ở địa điểm hiện nay. Năm 1978, thực hiện chủ trương phân vùng đào tạo của Bộ Thương nghiệp khi đó, Trường được đổi tên thành Trường trung học thương nghiệp Bắc Thái, có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên thương mại, dịch vụ cho khu vực 9 tỉnh (nay là 11 tỉnh) miền núi phía Bắc. Đây là thời kỳ phát triển mạnh của Nhà trường cả về bề rộng lẫn chiều sâu. Chỉ tính riêng hệ dài hạn tập trung, trong một thời gian ngắn, quy mô đào tạo đã tăng từ dưới 10 lớp trước đó lên tới hơn 20 lớp với khoảng 1.000 học sinh. Ngoài những ngành học truyền thống như Kế toán, Thống kê, Kế hoạch... Trường đã mở thêm những ngành học mới như Nghiệp vụ kinh doanh thương mại (hàng Công nghệ phẩm và hàng Nông sản thực phẩm...), đồng thời cũng xác định rõ hơn hình mẫu người cán bộ thương nghiệp miền Núi, từ đó rà soát lại và xác định rõ hơn mục tiêu đào tạo, kế hoạch giáo dục, nội dung chương trình của từng chuyên ngành, đưa chất lượng đào tạo lên một bước mới.
Năm 1990, để phân biệt các trường thuộc Bộ, ngành Trung ương với các trường địa phương, Trường được đổi tên thành Trường trung học Thương mại TW 4). Thời gian này, Trường đã đi sâu nghiên cứu để đổi mới căn bản và toàn diện công tác đào tạo của Trường. Thực hiện chủ chương xây dựng trường đa ngành nghề, đa cấp học và đa dạng hóa các loại hình đào tạo, ngoài những ngành, chuyên ngành, nghề đào tạo cũ, Trường đã mở thêm nhiều chuyên ngành đào tạo mới như: Quản trị doanh nghiệp thương mại; Nghiệp vụ kinh doanh xăng- dầu; Nghiệp vụ kinh doanh Nhà hàng- Khách sạn... đồng thời đẩy mạnh đào tạo tại chức, bồi dưỡng, đào tạo ngắn hạn ở cả tại Trường và các địa phương theo phương châm “đưa lớp học về gần người học”. Trường đã chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ, giáo viên, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, cải thiện điều kiện giảng dạy, học tập và sinh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho người dạy và người học.
Từ năm 2000 đến nay, trong cơ chế thị trường, cạnh tranh, Trường đã được Bộ chủ quản, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép trở lại tuyển sinh và đào tạo trên phạm vi cả nước. Nhờ các hoạt động đổi mới, tích cực nêu trên cùng với việc mở rộng phạm vi đào tạo, Nhà trường không những đã tồn tại được trong cơ chế thị trường mà còn phát triển lên tầm cao mới theo hướng đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Ngày 27/3/2006, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Quyết định số 1534 thành lập Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch trên cơ sở Trường trung học Thương mại Trung ương 4. Đây là sự chuyển biến về chất, là mốc son đánh dấu sự phát triển toàn diện cả về cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý cũng như quy mô và chất lượng đào tạo của Nhà trường. Sự thay đổi vị thế buộc Nhà trường phải tập trung cao độ trí tuệ, thời gian, công sức để xây dựng mới toàn bộ nội dung chương trình các ngành, chuyên ngành đào tạo và đề cương các môn học theo hướng nâng cao kiến thức, cập nhật kiến thức tiên tiến, hiện đại và đổi mới phương pháp đào tạo, giảng dạy, nâng cao kỹ năng thực hành, tăng tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Nhờ sự nỗ lực đó, đến nay Trường đã mở được hầu hết các ngành, chuyên ngành đào tạo có trong lĩnh vực Thương mại và Du lịch. Các chương trình đào tạo của Nhà trường được các doanh nghiệp, các đối tác và dư luận xã hội đánh giá tốt, cung cấp cho người học khá đầy đủ những kiến thức cần thiết, thời lượng học chuyên môn nhiều, đảm bảo cho sinh viên ra trường có thể làm việc được ngay. Thực tế những năm qua cho thấy hầu hết sinh viên tốt nghiệp đã tìm được việc làm phù hợp với ngành nghề đào tạo hoặc thi liên thông lên học các trường đại học đỗ tỷ lệ cao.
Trải qua 50 năm xây dựng và trưởng thành, Nhà trường đã đào tạo hàng vạn cán bộ, nhân viên đáp ứng được yêu cầu kinh doanh, phục vụ và góp phần hoàn thành nhiệm vụ của Ngành trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước. Nhiều người trưởng thành đã, đang giữ các chức vụ chủ chốt ở các đơn vị và địa phương.
Với những thành tích đó, Nhà Trường đã được Nhà nước tặng thưởng: 1 Huân Chương Độc Lập Hạng ba, 03 Huân chương Lao động (Nhất, Nhì, Ba), được Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành tặng nhiều cờ thi đua, bằng khen và nhiều năm liên tục đạt danh hiệu Trường tiên tiến xuất sắc.
Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng và phát triển, để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế, Nhà trường đã, đang và tiếp tục rà soát, đổi mới toàn bộ nội dung chương trình đào tạo các chuyên ngành - nghê; tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, phát triển số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý, mở rộng quy mô và ngành nghề đào tạo, đổi mới phương pháp đào tạo theo hướng tích cực - lấy người học làm trung tâm, đẩy mạnh hợp tác với các trường trong và ngoài nước, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện nhằm cung cấp cho xã hội nguồn nhân lực có chất lượng cao, qua đó nâng cao vị thế và khẳng định thương hiệu Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch - một địa chỉ đào tạo tin cậy của xã hội.
Hiện nay, cán bộ, công nhân viên và học sinh, sinh viên của Trường đang thi đua dạy tốt, học tốt, công tác tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học và quyết tâm phấn đấu để Nhà trường tiếp tục phát triển toàn diện, đủ điều kiện nâng cấp thành Trường Đại học Thương mại và Du lịch trong tương lai gần.
