Là một trong ba trung tâm giáo dục - đào tạo lớn nhất của cả nước, hệ thống các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp, với các chuyên ngành đào tạo đa dạng, phong phú, những năm qua, Đại học Thái Nguyên (ĐHTN) đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, góp phần nâng cao vị thế của đại học vùng. Chuẩn đội ngũ, chuẩn đầu ra và công bố kết quả nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào cuộc sống đang thu hút ngày càng nhiều nhà khoa học quốc tế của các trường đại học có uy tín trên thế giới hợp tác, liên kết nghiên cứu, đào tạo, góp phần mở rộng cánh cửa hội nhập quốc tế.
ĐHTN ra đời cùng các Đại học Quốc gia và Đại học Vùng là thực hiện chủ trương của Đảng nhằm hình thành nên những trung tâm đào tạo lớn, đa ngành, đa cấp, chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chiến lược phát triển kinh tế theo vùng. Đồng thời, trong xu thế hội nhập quốc tế, ĐHTN còn có vai trò hết sức quan trọng là nâng cao khả năng “cạnh tranh” về giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ.
Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực và đất nước
Trong 20 năm qua, Đại học đã đào tạo và cung cấp cho Vùng và đất nước trên 110.000 cán bộ có trình độ cao đẳng, đại học và trên đại học, trong đó có gần 6.000 cán bộ có trình độ thạc sĩ và tiến sĩ, hàng trăm bác sĩ chuyên khoa cấp I và cấp II, Bác sĩ nội trú, hàng nghìn cán bộ có trình độ trung cấp và công nhân nghề. Phần lớn cán bộ do Đại học đào tạo ra đã nhanh chóng tìm kiếm được việc làm và phát huy tốt kiến thức được đào tạo vào thực tiễn sản xuất, quản lý và đời sống, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của Vùng và đất nước. Nhiều đồng chí đã trưởng thành trở thành những cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước. Đến năm 2015, ĐHTN đã có trên 280 chuyên ngành đào tạo từ cao đẳng đến trình độ tiến sĩ.
Hiện, ĐHTN có 24 đơn vị thành viên, trong đó có 11 đơn vị đào tạo và 13 đơn vị nghiên cứu, phục vụ đào tạo, với tổng số 4.430 cán bộ viên chức, trong đó tỷ lệ cán bộ giảng dạy có trình độ tiến sĩ đạt gần 20% với 503 tiến sĩ, trong đó có 06 Nhà giáo Nhân dân tiến sĩ với 10 Giáo sư; 109 Phó Giáo sư; 6 Nhà giáo Nhân dân; 70 Nhà giáo Ưu tú và 9 Thầy thuốc Ưu tú. Riêng trong năm học 2014-2015, ĐHTN có 1 đơn vị (Trường Đại học Sư phạm) được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, 2 nhà giáo được công nhận chức danh Giáo sư và 10 nhà giáo được công nhận chức danh phó giáo sư, 1 nhà giáo được vinh dự nhận giải thưởng Kovalevskaia, 1 nhà giáo được nhận danh hiệu Anh hùng Lao động, 39 cán bộ bảo vệ thành công luận án tiến sĩ.
ĐHTN đã chuyển đổi 100% ngành học ở tất cả các bậc học sang phương thức đào tạo theo học chế tín chỉ. Tuyển sinh đại học, cao đẳng chính quy đạt từ 90% chỉ tiêu trở lên, trong đó có nhiều ngành học có sức hút lớn, luôn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra; tuyển sinh sau đại học đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Quy mô đào tạo đại học, cao đẳng chính quy được ổn định và giữ vững, quy mô đào tạo sau đại học tăng trưởng với tốc độ 7,6%/năm. Mở ngành, chuyên ngành mới đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Cụ thể, đã mở được 13 chuyên ngành tiến sĩ (vượt 160% chỉ tiêu); 9 chuyên ngành thạc sĩ và tương đương; 30 ngành đại học; 9 ngành cao đẳng; 2 ngành trung cấp chuyên nghiệp và 03 ngành đào tạo nghề.
Nghiên cứu, chuyển giao khoa học và công nghệ là cầu nối hội nhập quốc tế
Số đề tài nghiên cứu cấp nhà nước, nghiên cứu theo Nghị định thư, các chương trình chuyển giao KH-CN vào sản xuất, đời sống tăng. Cụ thể, ĐHTN đã chủ trì triển khai 23 đề tài cấp Nhà nước; 94 đề tài, nhiệm vụ khoa học công nghệ, dự án cấp Bộ; 327 đề tài cấp Đại học; 1.283 đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên. Số lượng và chất lượng các bài báo khoa học được công bố trên các tạp chí quốc tế tăng nhanh. Đã có 3 sản phẩm nghiên cứu được đăng ký sở hữu trí tuệ, bản quyền sáng chế; 60 công trình nghiên cứu được tặng giải thưởng khoa học, trong đó có 2 giải thưởng Kovalevskaia và 3 giải nhất “Tài năng khoa học trẻ”. Chuyển giao công nghệ đã bám sát vào yêu cầu của sản xuất, đời sống và phục vụ đắc lực cho đào tạo; bước đầu hình thành doanh nghiệp khoa học công nghệ trong Đại học. Chỉ tính riêng năm học 2014-2015, ĐHTN đã đăng gần 1.000 bài báo trên tạp chí Khoa học công nghệ trong nước và hơn 150 bài báo công bố trên tạp chí quốc tế. Đồng thời, chủ trì triển khai 3 đề tài khoa học và công nghệ cấp Nhà nước, 67 đề tài nhiệm vụ cấp bộ, 8 đề tài nghiên cứu cơ bản và 8 đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh. Nội dung nghiên cứu khoa học được gắn kết với thực tiễn sản xuất và có những giải pháp cụ thể thúc đẩy công tác chuyển giao công nghệ.
Hiện, Đại học có 5 viện nghiên cứu; 1 công ty trách nhiệm hữu hạn, 5 trung tâm nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Doanh số các hợp đồng chuyển giao khoa học công nghệ hằng năm gần 20 tỷ đồng. Đến nay ĐHTN đã ký kết văn bản hợp tác về khoa học kỹ thuật với 10 tỉnh. Cùng với đó, nội dung hợp tác quốc tế cũng được đặc biệt coi trọng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, giảng viên và sinh viên của Đại học cũng như mở rộng cơ hội hợp tác với các đối tác nước ngoài, trong năm vừa qua, ĐHTN đã ký và hợp tác được với trên 20 quốc gia và các tổ chức quốc tế trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Đại học đã ký kết hơn 10 văn bản thỏa thuận hợp tác và xây dựng chương trình hợp tác với các trường đại học uy tín như: Đại học Wollongong, Đại học Newcastle, Đại học Swinburn, Đại học Edith Cowan của Úc…
Hợp tác quốc tế tiếp tục phát triển theo hướng chuyển dần sang quan hệ hợp tác, đối tác, các bên cùng có lợi; liên kết đào tạo quốc tế, nhập khẩu và phát triển chương đào tạo chất lượng cao được củng cố và tăng cường; kinh phí thu được từ hoạt động hợp tác quốc tế đạt trên 30 triệu USD, tăng 35,9% so với nhiệm kỳ trước. Cơ sở vật chất phuc vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học được tăng cường theo hướng hiện đại, đồng bộ. Với chiến lược phát triển đào tạo theo nhu cầu của xã hội, phù hợp với từng vùng, miền, bước sang năm 2016, ĐHTN chính thức triển khai thực hiện Đề án thành lập Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại tỉnh Lào Cai theo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê chuẩn ngày 24/12/2015. Đây chính là bước tiến mới với quyết tâm xây dựng ĐHTN không ngừng lớn mạnh, xứng tầm là đại học vùng, đại học trọng điểm của khu vực và quốc gia.
