Qua kết luận của Thanh tra T.P Thái Nguyên và kết quả các cuộc thanh, kiểm tra của ngành 2 năm trở lại đây, Phòng Giáo dục và Đào tạo T.P Thái Nguyên đã phát hiện nhiều sai phạm của các trường học trên địa bàn trong công tác thu chi. Trên cơ sở đó, Phòng đã có nhiều biện pháp chỉ đạo nhằm chấn chỉnh công tác này, nhất là vào dịp đầu năm học.
Lạm thu trên danh nghĩa phụ huynh tài trợ?
Vừa qua, phóng viên Báo Thái Nguyên nhận được phản ánh của một số phụ huynh học sinh lớp 1, Trường Tiểu học Nguyễn Huệ (T.P Thái Nguyên): Vào buổi họp phụ huynh trước năm học mới, ngoài tiền mua sách, họ còn phải nộp tiền mua điều hòa, máy chiếu cho học sinh (riêng khoản tiền này là 1 triệu đồng/học sinh).
Trả lời phóng viên về việc có hay không Nhà trường “gợi ý” để các phụ huynh đóng góp tiền mua điều hòa, máy chiếu và hợp thức hóa dưới hình thức một vài cá nhân đứng ra trao tặng, bà Hà Phong Lan, Hiệu trưởng Nhà trường tỏ ra khá bất ngờ. Bà Lan cung cấp thông tin: Khi họp phụ huynh học sinh lớp 1 trước năm học, có một số người đề nghị tặng điều hòa để đảm bảo điều kiện học tập tốt cho con em họ. Giáo viên chủ nhiệm đã dẫn các phụ huynh này lên gặp Ban Giám hiệu trình bày nguyện vọng và chúng tôi nghiên cứu các văn bản của ngành, sau đó hướng dẫn phụ huynh làm đơn tài trợ. Chúng tôi cũng đã báo cáo UBND phường và Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Ngay sau khi khai giảng, chiều 5-9, các phụ huynh đã lắp 14 máy điều hòa cho 7 lớp 1. Hai năm học trước, Nhà trường cũng tiếp nhận tài trợ 18 máy điều hòa của các phụ huynh cho các lớp học.
Bà Lan khẳng định thêm: Nhà trường nhận tài trợ của các cá nhân, có văn bản cam kết, còn việc họ có huy động tiền đóng góp của các phụ huynh khác trong lớp hay không, chúng tôi sẽ xác minh lại. Nhà trường không phát động thu tiền này từ các phụ huynh.
Mặc dù lãnh đạo Nhà trường giải thích như vậy nhưng theo điều tra của chúng tôi thì các phụ huynh học sinh lớp 1 của Trường này vẫn phải nộp tiền mua điều hòa, máy chiếu trước năm học, khi chưa có phê duyệt các khoản đóng góp từ phía địa phương và Phòng GD&ĐT. Đáng nói là tiền các phụ huynh đóng góp nhưng 1 vài cá nhân lại đứng tên lấy dnah nghĩa tài trợ cho Nhà trường để đối phó với các văn bản quy định của ngành. Hơn nữa, một số phụ huynh chưa đồng tình với cách làm này nhưng lại e ngại không dám có ý kiến trong các cuộc họp với lý do sợ ảnh hưởng đến con họ.
Kiên quyết xử lý, không bao che các trường hợp vi phạm
Về phản ánh của một số phụ huynh Trường Tiểu học Nguyễn Huệ, theo bà Lê Hằng, Trưởng Phòng GD&ĐT T.P Thái Nguyên: Trường đã báo cáo nhanh, các máy điều hòa đều do cá nhân đứng tên tài trợ, có đơn đề nghị, biên bản nhận bàn giao cụ thể. Ngay từ tháng 8-2018, Phòng có công văn hướng dẫn công tác thu chi tới các trường, trong đó quán triệt chấm dứt tình trạng lạm thu dưới hình thức huy động đóng góp tự nguyện. Tuy nhiên, các trường vẫn được nhận ủng hộ, tài trợ của các cá nhân, tập thể theo Thông tư số 29/2012/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT. Trong tháng 10 tới, Phòng GD&ĐT cũng sẽ thành lập các đoàn kiểm tra để nắm bắt tình hình thu chi ở các nhà trường.
Thực tế, qua phản ánh của nhiều cơ quan báo chí, trong tháng 10-2017, Phòng GD&ĐT Thành phố đã thành lập 3 đoàn kiểm tra, kiểm tra tại 46 trường mầm non, tiểu học, THCS để làm rõ việc xây dựng kế hoạch, thực hiện quy trình thu và sử dụng các khoản thu, huy động tự nguyện từ cha mẹ học sinh năm học 2017-2018. Qua đó phát hiện, vẫn còn tình trạng một số trường nhận thức sai về khoản tiền huy động của phụ huynh nên chưa thực hiện đúng quy trình thu, chi một số khoản như: Tiền vệ sinh lớp học, cắt tỉa cây cảnh, bồn hoa của lớp, sửa chữa điện, rèm cửa (Trường THCS Phú Xá, Tiểu học Phú Xá, Tiểu học Đội Cấn, Mầm non 19/5 Thành phố, Tiểu học Lê Văn Tám, Tiểu học Trung Thành). Còn có trường thực hiện thu một số khoản khi chưa được phê duyệt, đã được yêu cầu dừng thu và trả lại phụ huynh (Các trường THCS: Phú Xá, Chu Văn An, Tiểu học Phú Xá)…
Còn theo thống kê 11 cuộc thanh tra công tác quản lý tài chính và các nguồn thu khác của Thanh tra T.P Thái Nguyên từ năm 2016 đến tháng 5-2018 tại các trường học trên địa bàn, một số trường có sai phạm, như: Trường Tiểu học Tích Lương 1 lập khống chứng từ để rút tiền ngân sách Nhà nước (số tiền vi phạm gần 58 triệu đồng); Trường Tiểu học Lê Văn Tám sử dụng sai mục đích quỹ khuyến học, thu tiền mua bàn ghế, điều hòa, máy chiếu của phụ huynh nhưng không báo cáo UBND phường Tân Thịnh và Phòng GD&ĐT Thành phố...
Trên cơ sở các vi phạm của các nhà trường trong công tác thu chi thời gian, Phòng GD&ĐT Thành phố chỉ đạo các trường có cá nhân, tập thể sai phạm kiểm điểm trước hội đồng sư phạm nhà trường, nhất là với người đứng đầu và cán bộ kế toán, với quan điểm không hề bao che. Từ những sai phạm trong công tác quản lý tài chính, ban giám hiệu các trường trên địa bàn đã rút ra bài học kinh nghiệm sâu sắc, đồng thời có những chấn chỉnh kịp thời ngay khi năm học 2018-2019 bắt đầu. Cụ thể như không huy động tiền đóng góp tự nguyện, không cào bằng các mức thu với học sinh.
Bà Phan Thị Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đội Cấn cho biết: Năm vừa qua, sau khi có ý kiến của các phụ huynh, Nhà trường đã xây dựng lại dự toán thu chi, bãi bỏ các khoản dự toán thu bất hợp lý như tiền mua bàn ghế bán trú cho học sinh lớp 1, tiền mua điều hòa... Đồng thời, hoàn trả trên 115 triệu đồng tiền mua bàn ghế bán trú cho 177 phụ huynh đã đóng.
Còn bà Đặng Thị Hồng Anh, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Văn Tám cho biết: Rút kinh nghiệm từ các sai phạm trong quản lý tài chính ở những năm học trước, bước vào đầu năm nay chúng tôi đã lập dự toán kế hoạch thu chi, công khai với các phụ huynh. Các khoản thu theo thỏa thuận, như tiền nước uống, tiền tin học, tiếng Anh, tại cuộc họp với phụ huynh vừa qua, chúng tôi cũng đưa ra xin ý kiến và được các phụ huynh đồng tình cao.
Mặc dù các cấp, ngành trên địa bàn Thành phố đã chỉ đạo quyết liệt trong việc kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm việc thu chi trong các nhà trường, song theo phản ánh của không ít phụ huynh ở một số trường vẫn tồn tại việc lạm thu những khoản tiền ngoài quy định trên danh nghĩa phụ huynh tài trợ. Dư luận đang mong chờ sự kiểm tra sát sao hơn, xử lý quyết liệt hơn nữa từ phía Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT Thành phố để chấm dứt tình trạng này tại các cơ sở giáo dục.