Thúc đẩy sinh viên nghiên cứu khoa học

Nghiên cứu khoa học (NCKH) gắn bó mật thiết với việc nâng cao chất lượng học tập, phát huy khả năng, sức sáng tạo của sinh viên (SV), giúp SV tạo ra những sản phẩm có giá trị. Chính vì vậy, cùng với nhà trường, các cấp Hội SV trong tỉnh luôn chú trọng triển khai những hoạt động hỗ trợ, thúc đẩy SV tham gia NCKH.

Những năm gần đây, hoạt động NCKH của SV được các trường đại học, cao đẳng trong tỉnh coi như một nhiệm vụ quan trọng, bên cạnh quá trình đổi mới nội dung và phương pháp dạy học. Hoạt động NCKH đã được nhiều trường triển khai, phát triển theo nhiều hình thức khác nhau để dẫn tới hiệu quả cao nhất. Sự thúc đẩy phong phú, hiệu quả đã tác động mạnh tới không ít SV, khơi dậy trong SV những đam mê tìm tòi sáng tạo, mong muốn chinh phục kiến thức, khám phá trên nhiều lĩnh vực khoa học kỹ thuật. Cùng với số lượng SV tham gia NCKH ngày càng nhiều thì các công trình NCKH cũng để lại giá trị, dấu ấn, có chất lượng.

Minh chứng cho điều đó, thời gian gần đây, nhiều công trình, đề tài NCKH của SV các trường đại học, cao đẳng trong tỉnh đã liên tiếp dành các giải thưởng cao về sáng tạo khoa học kỹ thuật, tiêu biểu như: Đề tài “Chế tạo các hạt nano phát quang trong dung dịch trên cơ sở chấm lượng tử” của nhóm SV Khoa Vật lý, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đạt giải Nhì tại Cuộc thi “SV NCKH toàn quốc”; Dự án “Ngừng đổ lỗi – Hãy thấu hiểu” của nhóm SV Khoa Truyền thông Đa phương tiện, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Thái Nguyên lọt vào top 5 cuộc thi sáng kiến truyền thông “Không đổ lỗi” năm 2018; Đề tài “Giải pháp giám sát chất lượng nguồn nước và tự động thu thập dữ liệu về chỉ số nước tiêu thụ cho các nhà máy nước tại Việt Nam” của nhóm SV Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thái Nguyên đoạt giải Nhất cuộc thi Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp SV Start-up Students Ideas lần thứ nhất do Trung ương Hội SV Việt Nam tổ chức…

Chúng tôi có dịp gặp Phan Thị Hồng Mai, SV ngành Kỹ thuật cơ khí, thuộc Khoa Quốc tế, Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp (Đại học Thái Nguyên). Đây là 1 trong 20 nữ sinh xuất sắc trên toàn quốc vừa được nhận phần thưởng Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực Khoa học công nghệ năm 2018 do Trung ương Đoàn phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trao tặng tháng 12 vừa qua.

Ngoài thành tích xuất sắc trong học tập, Mai còn khẳng định mình ở lĩnh vực NCKH. Tháng 5-2018, em đã có công bố kết quả NCKH tại Hội thảo Quốc tế về vật liệu, máy móc và phương pháp phát triển bền vững. Tại Hội thảo này, Mai xuất sắc đạt giải bài báo hay nhất với đề tài “Điều khiển và năng lượng trong phát triển bền vững”. Bên cạnh đó, em còn có đề tài NCKH cấp trường đã nghiệm thu: “Thiết kế và chế tạo bộ cánh tuabin gió kiểu trục thẳng đứng công suất nhỏ hơn 100W”.

Mai cho biết: “Chương trình em đang theo học tại trường là chương trình tiên tiến, học hoàn toàn bằng tiếng Anh với các thầy cô giáo từ nước ngoài, vì vậy đòi hỏi sự nỗ lực của bản thân rất lớn. Khi bắt tay vào nghiên cứu các đề tài ở mảng này, em cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu tham khảo nghiên cứu cũng như thiết kế. Được sự hỗ trợ, tư vấn tích cực của các thầy, cô và các thành viên Câu lạc bộ NCKH SV Khoa Quốc tế của trường, em đã cố gắng hoàn thành được các đề tài đó”. Mới đây, Mai đã xuất sắc giành học bổng toàn phần trường Đại học Quốc gia Gyeongsang (Hàn Quốc), bậc thạc sỹ. Dự kiến tháng 3 tới, Mai sẽ lên đường du học.

Xác định đẩy mạnh phong trào NCKH trong SV là một nội dung công tác trọng tâm, cùng với sự chỉ đạo của nhà trường, các cấp Hội SV trong tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động, mô hình nhằm tạo môi trường, điều kiện học tập, nghiên cứu, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của SV, giúp SV thích ứng với phương thức đào tạo mới. Trong đó, việc phát triển các câu lạc bộ, tổ, đội, nhóm tập thể SV tự học, NCKH được cơ sở Hội triển khai đã góp phần tập hợp SV, thúc đẩy tinh thần thi đua học tập và nghiên cứu, tạo không gian để SV chia sẻ quan điểm, trao đổi kiến thức, giáo trình, học liệu.

Từ năm 2013 đến nay, các cấp Hội toàn tỉnh đã phát triển và duy trì 1.100 câu lạc bộ, tổ, đội, nhóm học thuật tại các trường đại học, cao đẳng với gần 23.000 SV tham gia. Cùng với đó, Hội đã tổ chức trên 100 diễn đã chia sẻ phương pháp học tập, NCKH và các buổi gặp gỡ, nói chuyện với các nhà khoa học, thu hút cho trên 66.000 SV. Cũng trong giai đoạn, toàn tỉnh có 899 đề tài NCKH trong SV, trong đó có 130 đề tài dự thi đạt giải thưởng.

Mặc dù đạt được những kết quả nhất định, thế nhưng, phong trào NCKH trong SV vẫn đang gặp phải một số khó khăn, như trang thiết bị cho nghiên cứu còn hạn chế, nguồn kinh phí hỗ trợ cho các đề tài còn chưa cao, việc tìm kiếm thông tin, xử lí các công việc của SV còn phụ thuộc nhiều vào sự hướng dẫn của thầy, cô giáo. Nhiều bạn SV nhận thức chưa đầy đủ về hoạt động nghiên cứu, thiếu năng động và tự lập trong quá trình học tập, dễ dàng hài lòng với những kiến thức được trang bị sẵn và ít có nhu cầu tạo ra hay khám phá kiến thức ở chiều sâu hơn hay ở tầm rộng hơn.

Chị Nguyễn Thị Hồng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Sinh viên tỉnh chia sẻ: Thời gian tới, các cấp Hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của SV về vai trò, tầm quan trọng của NCKH. Đồng thời triển khai các hoạt động khuyến khích, tạo môi trường, điều kiện để SV tham gia NCKH, liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp có giải pháp hỗ trợ thiết thực những đề tài có tính ứng dụng cao vào thực tiễn.