Sau khi các trường đại học công bố điểm chuẩn, công tác xét tuyển Đợt I về cơ bản đã hoàn tất. Đánh giá chung là kết quả tuyển sinh năm 2019 giữ tương đối ổn định như những năm trước. Tuy nhiên, sự phân tầng giữa các trường trong hệ thống thể hiện rõ nét hơn.
Nhiều điểm khác biệt
Năm 2019, các trường đại học sử dụng nhiều phương thức tuyển sinh. Số liệu về kết quả tuyển sinh Đợt I của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy 49% đơn vị có số trúng tuyển từ đủ chỉ tiêu trở lên; 61% đơn vị tuyển sinh đạt từ 70% trở lên so với chỉ tiêu. Có 26% tuyển được dưới 50% chỉ tiêu và 7% không có thí sinh trúng tuyển, không tham gia lọc ảo. Với kết quả này, theo nhận định của Bộ GD-ĐT, có thể nói công tác tuyển sinh 2019 đã gần như hoàn tất.
Công tác tuyển sinh năm nay được đánh giá là giữ ổn định như mọi năm, mặc dù có một số điểm khác biệt đáng chú ý. Đó là mặt bằng điểm trúng tuyển của hầu hết các trường năm nay đều tăng nhẹ so với năm trước. Kết quả tuyển sinh năm nay cũng có một số sự khác biệt.
Từ kết quả điểm trúng tuyển các trường công bố cho thấy có sự phân tầng chất lượng trong cả hệ thống. Bên cạnh một số trường lấy dưới 15 điểm là nhóm những trường lấy ở mức 26-27 điểm.
Các nhóm xét tuyển được mở rộng hơn, có 90 trường phía nam và 53 trường phía bắc tham gia, có sự hợp tác “chuyên nghiệp” hơn và hoạt động hiệu quả. Điều này làm giảm tải công việc cho hệ thống tuyển sinh chung và các trường trong nhóm ít nhiều cũng có lựa nhau để không vượt chỉ tiêu, làm ảnh hưởng đến nguồn tuyển của các trường khác trong nhóm.
Đáng chú ý là điểm trúng tuyển của khối sư phạm đã tăng cùng với mức tăng điểm sàn, trong đó, các trường truyền thống đào tạo sư phạm có mức điểm trúng tuyển cao hơn điểm sàn. Trường đại học Sư phạm Hà Nội có 7 ngành lấy điểm trúng tuyển từ 20 điểm, Trường đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh có 7 ngành lấy từ 19,5 đến 21 điểm.
Năm nay là năm đầu tiên đặt ra điểm sàn đối với khối ngành sức khỏe. Mặt bằng điểm trúng tuyển của các trường đào tạo các ngành sức khoẻ cũng tăng nhẹ và đồng đều hơn so với các năm trước Mức điểm trúng tuyển của các trường đào tạo y khoa được rút ngắn khoảng cách, còn từ 21 đến 26.75 điểm.
Một số trường kỹ thuật cũng có mặt trong nhóm những trường lấy điểm chuẩn cao. Như Trường đại học Bách khoa Hà Nội có 7 ngành lấy từ 24 điểm đến 27,42 điểm. Đa số các trường khác, ngay cả những trường còn thiếu nhiều chỉ tiêu cũng giữ mức điểm trúng tuyển không quá thấp…Điều đó cho thấy các trường kỹ thuật đầu ngành vẫn có sức hút đối với các bạn trẻ.
Điểm chuẩn tạo ra phân khúc giữa các trường
Theo Bộ GD-ĐT, độ chênh về điểm chuẩn giữa các nhóm trường thể hiện chính sách chất lượng của từng trường và sự phân khúc chất lượng của mỗi nhóm trường trong toàn hệ thống. Điều đó cũng phản ánh uy tín của các trường, phản ánh sự minh bạch về chất lượng trong tuyển sinh và đào tạo… Điều này rất cần thiết và hữu ích cho xã hội trong điều kiện tự chủ đại học và tạo ra sự cạnh tranh để nâng cao chất lượng tuyển sinh, chất lượng đào tạo giữa các trường trong toàn hệ thống.
Nhìn chung, điểm trúng tuyển thấp phản ánh chất lượng đầu vào thấp, phần nào thể hiện mức độ uy tín của nhà trường chưa đủ để thu hút thí sinh. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng cần phải nhìn nhận một số nguyên nhân khách quan.
Như đối với những trường thuộc khối lâm nghiệp, nông nghiệp, thuỷ lợi… thì ngay cả những trường đầu ngành vẫn phải xác định điểm trúng tuyển thấp hơn mặt bằng chung vì xã hội cho là không hấp dẫn. Nhóm ngành này, bên cạnh việc nâng cao chất lượng còn cần phải có đầu tư, ưu đãi với người học, người lao động trong ngành và tích cực tuyên truyền để thu hút thí sinh.
Bộ GD-ĐT cho rằng trước hết cần thực hiện biện pháp minh bạch thông tin tới người học và xã hội. Và sự lựa chọn thuộc về người học. Thống kê trong những năm qua cho thấy đa số những trường xác định điểm trúng tuyển thấp lại là những trường có ít sinh viên nhập học. Điều đó cũng phản ánh chính sách công khai, minh bạch thông tin về chính sách chất lượng và các điều kiện bảo đảm chất lượng của các trường đã phát huy tác dụng, để người học lựa chọn những trường có chất lượng và hệ thống không ngừng cạnh tranh để nâng cao chất lượng.
Bộ GD-ĐT đã thanh tra một số trường và sẽ đẩy mạnh hơn hoạt động thanh, kiểm tra, tập trung vào những trường xác định điểm trúng tuyển thấp và các trường có dấu hiệu thực hiện vượt chỉ tiêu tuyển sinh.