Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc có tổng diện tích 19.276ha. Yêu cầu của Chính phủ đặt ra đối với các bộ, ngành liên quan và UBND tỉnh Thái Nguyên là xây dựng và phát triển Khu du lịch này đáp ứng các tiêu chí của khu du lịch quốc gia trước năm 2025, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên và vùng trung du miền núi phía Bắc...
Theo Quyết định số 2228/QĐ-TTg ngày 18/11/2016 của Thủ tướng Chính phủ, Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc được xây dựng và phát triển liên kết về không gian, kết nối hạ tầng khung với định hướng phát triển của tỉnh Thái Nguyên, Vườn Quốc gia Tam Đảo và Vùng Thủ đô Hà Nội.
Dự án được triển khai nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội khu vực hồ Núi Cốc và các vùng lân cận để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương. Đồng thời, Dự án còn bảo tồn và phát huy được các lợi thế sẵn có của khu vực về vị trí địa lý và tài nguyên thiên nhiên, như: Hệ sinh thái rừng phòng hộ, hệ sinh thái hồ, đảo (gồm 89 hòn đảo và diện tích 2.500ha mặt nước hồ Núi Cốc), hệ sinh thái vùng trồng chè đặc sản Tân Cương... nhằm khai thác, phát triển du lịch hiệu quả và bền vững.
Sau hơn 5 năm thực hiện Quyết định số 2228/QĐ-TTg, công tác quy hoạch Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc đã được triển khai nhiều bước. Trong đó, Bộ Xây dựng đã phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên tiến hành quy hoạch phân khu chức năng và các nội dung khác theo quy định của pháp luật.
Do vậy, đến cuối năm 2018, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 1577/QĐ-TTg phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chung Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc đến năm 2030 với tổng số vốn đầu tư 15.000 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn lực của các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, các điều kiện về cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc, như: Giao thông, điện, viễn thông… mới đang trong quá trình triển khai. Trong đó, khó khăn nhất hiện nay là đường giao thông tiếp cận, giao thông bao quanh hồ Núi Cốc đã, đang được triển khai nhưng đứt đoạn, một số dự án kéo dài thời gian thi công gây lãng phí, chưa phát huy được hiệu quả.
Đơn cử như Dự án Đường du lịch ven hồ Núi Cốc nối tuyến bờ Bắc Nam đã được UBND tỉnh quyết định đầu tư 123 tỷ đồng từ năm 2015. Theo tiến độ được UBND tỉnh phê duyệt, Đường du lịch hồ Núi Cốc sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng trước năm 2020, nhưng đến hết tháng 6-2022 vẫn còn một số hạng mục chưa hoàn thành, cầu nối xã Phúc Xuân và xã Phúc Trìu (TP. Thái Nguyên) đã xây dựng, thông tuyến nhưng lan can bảo vệ 2 bên chưa có nên nguy hiểm cho người tham gia giao thông.
Việc sạt lở lớn khối lượng đất đá xuống lòng đường qua địa phận xóm Đá Dựng (xã Phúc Trìu) đã nhiều tháng nay chưa được xử lý, do 2 hộ dân ngăn cản đơn vị thi công di dời vật liệu, đòi hỏi phải thu hồi toàn bộ diện tích ngoài ranh giới của Dự án.
Một số đoạn đường ven hồ Núi Cốc thường xuyên sạt lở gây nguy hiểm cho người đi lại.
Cùng với đó là tuyến đường từ trung tâm xã Phúc Tân (TP. Phổ Yên) vào xóm 11 đã thi công xong theo tiêu chuẩn đường cấp 4 miền núi nhưng giờ là đường cụt vì chưa đủ vốn để thi công tiếp 4km kết nối với xã Vạn Thọ (Đại Từ).
Ông Trần Như Ngọc, Quyền Chủ tịch UBND xã Phúc Tân, cho biết: Đường giao thông được kết nối từ trung tâm xã qua hồ Núi Cốc tới xóm 11 đã tạo ra nhiều điều kiện, cơ hội trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong xã đề nghị cấp trên quan tâm, tiếp tục đầu tư xây dựng 4km đường giao thông từ xóm 11 của xã tới xóm 10 của xã Vạn Thọ để thông thương, khai thác hiệu quả quỹ đất ven hồ Núi Cốc…
Tại huyện Đại Từ, các dự án giao thông phục vụ phát triển Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc đang được triển khai, như: Đường nối từ ĐT 270 qua địa xã Bình Thuận tới ĐT 261; tuyến nối từ ĐT 261 tới khu vực đền Gàn của xã Vạn Thọ; khảo sát báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét đầu tư kết nối giao thông từ Đường liên kết vùng qua xã Cát Nê, tiếp cận Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc từ phía Tây Bắc.
Các công trình giao thông nêu trên hoàn thành sẽ khép kín giao thông bao quanh hồ Núi Cốc. Đặc biệt, hệ thống giao thông hoàn thiện sẽ rút ngắn khoảng cách từ sân bay Nội Bài tới Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc còn trên 50km; kết nối Khu du lịch này với tỉnh Vĩnh Phúc và các tỉnh vùng Tây Bắc…
