“Cẩm nang” xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng các hoạt động xây dựng, hoàn thiện, hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), hướng tới sự đồng bộ, khả thi, minh bạch và ổn định, Sở Tư pháp đã biên soạn cuốn “Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL”. Đây là cuốn “cẩm nang” cần thiết, hữu ích để các cá nhân, cơ quan, đơn vị nghiên cứu, tham khảo trong quá trình tham mưu cho chính quyền các cấp xây dựng VBQPPL.

Những nội dung được trình bày trong cuốn Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL đã gúp cán bộ tham mưu xây dựng VBQPPL của Sở Tài chính thuận lợi, dễ dàng hơn.

Theo bà Lê Thị Minh Hiếu, Trưởng Phòng Xây dựng và Kiểm tra VBQPPL (Sở Tư pháp): Những năm qua, tỉnh luôn quan tâm đến việc nâng cao chất lượng xây dựng, kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL để hướng tới sự đồng bộ, khả thi, minh bạch và ổn định. Tỉnh ủy đã ban hành chỉ thị và UBND có đề án triển khai thực hiện nội dung này. Là cơ quan chủ trì thực hiện các nội dung chính của đề án, chúng tôi đã chủ động phối hợp; hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá kết quả, tác động của đề án đối với năng lực, hiệu quả của công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL do các cơ quan có thẩm quyền ban hành. Đặc biệt, để giúp cho việc xây dựng các VBQPPL được thống nhất, hiệu quả, Sở đã biên soạn cuốn Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL, phổ biến đến các sở, ngành, địa phương.

Cuốn sổ tay gồm 4 phần, hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về các vấn đề nghiệp vụ  xây dựng, kiểm tra, xử lý, rà soát hệ thống hóa VBQPPL... Trong mỗi phần, cuốn “cẩm nang” khái quát từ vấn đề chung, quy trình thực hiện, thể thức, kỹ thuật trình bày đến mẫu các VBQPPL.

Cụ thể như trong phần nghiệp vụ xây dựng VBQPPL, cuốn sổ tay trình bày từ khái niệm, thẩm quyền ban hành; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trong xây dựng, ban hành; hiệu lực của văn bản; nguyên tắc đặt tên cho dự thảo văn bản…

Hoặc như trong trình tự, thủ tục ban hành nghị quyết của HĐND, UBND các cấp, “cẩm nang” nêu từ cơ sở pháp lý về thẩm quyền, nhận diện tính chất của nghị quyết đến quy trình thực hiện, xây dựng mẫu nghị quyết của HĐND, UBND từ cấp tỉnh đến cấp xã…

Ông Đàm Ngọc Huân, Phó Trưởng Phòng Xây dựng và Kiểm tra VBQPPL (Sở Tư pháp), cho biết: Việc biên soạn Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL đã được Sở Tư pháp quan tâm xây dựng từ giai đoạn trước để phù hợp, sát với Luật Ban hành VBQPPL theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, đến năm 2020, Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) đã có những thay đổi, bổ sung một số quy định, quy trình… khiến cho không ít ngành, địa phương gặp khó khăn, lúng túng trong xây dựng, ban hành VBQPPL, điều này thấy rõ qua công tác rà soát, thẩm định VBQPPL. Trên cơ sở nghiên cứu các quy định của pháp luật, thực tiễn thi hành và tổng hợp các ý kiến tham gia góp ý của các sở, ngành, địa phương, Sở Tư pháp tiếp tục biên soạn cuốn sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL.

Với 1.750 bản in, cuốn “cẩm nang” được cung cấp đến hầu khắp các sở, ngành, địa phương. Từ khi phát hành đến nay với hơn 2 năm được áp dụng, cuốn “cẩm nang” đã giúp cho việc xây dựng, ban hành VBQPPL của các sở, ngành, địa phương trở nên dễ dàng và có hiệu quả, hiệu lực cao hơn. Những khó khăn, lúng túng, vướng mắc trong quá trình soạn thảo, xây dựng VBQPPL của các cơ quan, đơn vị, địa phương đã giảm xuống rõ rệt. Bởi trong đó, mọi quy định, quy trình, căn cứ, kỹ thuật trình bày... cho từng loại văn bản, từng cấp, ngành, địa phương đã có hướng dẫn cụ thể kèm theo mẫu sẵn.

Bà Phạm Thị Ngọc, Phó Giám đốc Sở Tài chính, chia sẻ: Khi Luật Ban hành VBQPPL có hiệu lực với nhiều thay đổi so với trước, việc xây dựng VBQPPL của đơn vị có phần lúng túng, mất nhiều thời gian. Từ khi có cuốn Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tham mưu xây dựng chính sách pháp luật nghiên cứu, tra cứu của cơ quan trở nên thuận lợi, dễ dàng hơn. Bởi vậy, đơn vị đã phổ biến đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là người làm công tác tham mưu xây dựng VBQPPL. Nhờ đó, quy trình xây dựng VBQPPL của Ngành được thực hiện đầy đủ, đúng quy định, năng lực của cán bộ tham mưu xây dựng VBQPPL cũng được nâng lên.

Trong 2 năm 2021 và 2022, Sở Tài chính đã tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành 35 VBQPPL có liên quan đến lĩnh vực về tài chính ngân sách, phí, lệ phí... Hệ thống văn bản do Ngành tham mưu đảm bảo kịp thời, chất lượng, có tính khả thi, không bị chồng chéo.

Có thể thấy, cuốn “cẩm nang” hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng VBQPPL đã góp phần hoàn thiện thể chế về công tác xây dựng và ban hành VBQPPL của tỉnh, phát huy vai trò và hiệu lực của hệ thống văn bản được ban hành theo thẩm quyền.

Điều này cũng giúp cho cơ sở dữ liệu pháp luật của tỉnh dần được hoàn thiện, đảm bảo kịp thời cụ thể hóa chủ trương, chính sách, pháp luật, đóng góp quan trọng vào thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.