Thời gian gần đây, dư luận đã có những phản ánh trái chiều xung quanh việc triển khai thực hiện Dự án xây dựng cống số 1, số 6 đê Chã và cống số 8 đê Sông Công nằm trên địa bàn huyện Phổ Yên.
Để bạn đọc có thêm kênh thông tin cũng như hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi đã xuống thực tế tại công trình, đồng thời làm việc với chủ đầu tư Dự án, các cơ quan liên quan và lãnh đạo UBND tỉnh.
Theo Quyết định số 2281/QĐ-UBND ngày 25-10-2013 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Dự án xây dựng cống số 1, số 6 đê Chã và cống số 8 đê Sông Công thì tổng mức đầu tư Dự án là trên 29 tỷ đồng từ vốn ngân sách Trung ương và địa phương (sau điều chỉnh xuống còn hơn 13 tỷ đồng, trong đó gần 9,2 tỷ đồng xây lắp, còn lại là chi phí khác). Chủ đầu tư Dự án là Chi cục Thủy lợi và phòng chống lụt bão (PCLB) tỉnh. Nhà thầu được lựa chọn là Công ty CP Xây dựng và Thương mại Thái Nguyên đảm nhận toàn bộ gói xây lắp. Thời gian thi công từ ngày 26-10-2014 đến ngày 6-5-2015. Đơn vị tư vấn giám sát là Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng và Chuyển giao công nghệ Việt Nam.
Sau hơn 3 tháng triển khai thi công, dư luận bắt đầu đặt dấu hỏi xung quanh việc có hay không chủ đầu tư hợp thức hóa thủ tục để thanh toán tiền vượt quá khối lượng xây lắp đã nghiệm thu cho đơn vị thi công? Theo một số nguồn tin phản ánh thì tại thời điểm đầu tháng 2-2015 khi nhiều hạng mục còn dở dang, có hạng mục chưa thi công thì chủ đầu tư đã thanh toán trên 41% giá trị gói thầu. Hơn nữa, một số thông tin cũng cho rằng UBND tỉnh mới chỉ ra văn bản (mà không phải là quyết định) về việc cho phép xẻ đê xây cống mà chủ đầu tư đã vội triển khai thi công. Như vậy là "vượt mặt" UBND tỉnh... Sau một thời gian lắng xuống, những ngày gần đây, một lần nữa những phản ánh trái chiều xung quanh Dự án này lại xuất hiện trên một số trang mạng khiến dư luận không khỏi nghi ngại.
Chiều 3-6, có mặt tại các cống số 6 đê Chã và cống số 8 đê Sông Công, chúng tôi nhận thấy các hạng mục xây lắp cơ bản đã được hoàn tất. Theo phía đơn vị thi công thì hiện các công trình đã hoàn thành 98% khối lượng, riêng các hạng mục phòng lũ hoàn thành trước ngày 30-4-2015, phấn đấu đến ngày 10-6 này sẽ hoàn thành toàn bộ công trình để nghiệm thu thanh quyết toán. Phía chủ đầu tư cho biết, dù gần hoàn thành công trình nhưng đơn vị thi công mới được thanh toán trên 41% giá trị.
Về nội dung chủ đầu tư thanh toán vượt quá khối lượng xây lắp đã nghiệm thu, qua tìm hiểu chúng tôi được biết, ngay sau khi có dư luận trên, đầu tháng 2-2015 trực tiếp lãnh đạo UBND tỉnh đã đến tận công trình kiểm tra, đồng thời chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT với trách nhiệm của ngành thành lập ngay đoàn kiểm tra để xem xét quá trình triển khai Dự án trên, báo cáo cụ thể với tỉnh. Ngày 8-2, Đoàn kiểm tra của Sở do ông Bùi Tiến Chính, Phó Giám đốc dẫn đầu cùng các thành phần gồm Chánh Thanh tra Sở, lãnh đạo Phòng Quản lý xây dựng công trình thuộc Sở, chủ đầu tư Dự án, nhà thầu thi công, đã tiến hành kiểm tra quá trình triển khai thủ tục liên quan, rà soát tại thực địa và đi đến kết luận: "Đoàn kiểm tra xác định khối lượng nhà thầu đã thực hiện hoàn thành tại hiện trường đạt khoảng 50% khối lượng hợp đồng". Như vậy, việc chủ đầu tư thanh toán trên 41% giá trị hợp đồng là đúng thực tế, không vượt so với khối lượng xây lắp đã nghiệm thu giống như dư luận đặt dấu hỏi. Tiếp đó, ngày 14-5-2015, Sở Nông nghiệp và PTNT lại thành lập Tổ kiểm tra xác minh công tác quản lý Dự án trên. Ông Dương Minh Tuấn, Chánh Thanh tra Sở là tổ trưởng. Qua kiểm tra xác minh hồ sơ hoàn công, nhật ký thi công, hóa đơn chứng từ nguyên vật liệu, nhật ký giám sát và đối chiếu với hồ sơ thanh toán khối lượng hoàn thành lần I và lần II, Tổ xác minh kết luận: "Khối lượng đã được thanh toán lần I, lần II là những khối lượng đã được thi công và nghiệm thu theo đúng trình tự thủ tục được quy định tại Nghị định 15/2013/NĐ-CP ngày 6-2-2013 của Chính phủ... Tại thời điểm kiểm tra các hạng mục khác về cơ bản đảm bảo yêu cầu kỹ, mỹ thuật và chất lượng... Về cơ bản chủ đầu tư đã thực hiện đầy đủ các trình tự thủ tục về đầu tư xây dựng trong công tác thực hiện các hợp đồng và nghiệm thu, thanh toán".
Về việc dư luận cho rằng, UBND tỉnh chưa có quyết định cho phép xẻ đê mà chủ đầu tư đã tự ý triển khai, chúng tôi đã đặt vấn đề trên với đồng chí Đặng Viết Thuần, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và được đồng chí giải thích: Căn cứ Luật Đê điều, Quyết định phê duyệt đầu tư Dự án của UBND tỉnh, Công văn thỏa thuận cắt đê xây cống của Tổng cục Thủy lợi và PCLB, xét đề nghị của Chi cục Thủy lợi và PCLB tỉnh xin cấp phép cắt đê để thi công xây dựng các hạng mục cống nói trên, ngày 20-11-2014, UBND tỉnh đã có văn bản số 3199/UBND-KTN đồng ý cho cắt đê thi công xây dựng cống số 6 đê Chã và cống số 8 đê Sông Công. Trong đó, yêu cầu chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện. Thời gian cho phép thi công cắt đê bắt đầu từ 1-12-2014 đến 30-4-2015. Việc UBND tỉnh có văn bản cho phép cắt đê là hoàn toàn phù hợp với những quy định trong Luật Đê điều số 79/2006/QH11 ngày 29-11-2006. Theo quy định tại khoản 3, điều 25 của Luật Đê điều, đối với các hoạt động liên quan đến đê điều, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm "cấp giấy phép hoặc trả lời bằng văn bản...". Như vậy, không nhất thiết UBND tỉnh phải ra Quyết định mà chỉ cần có văn bản cho phép là có thể triển khai thực hiện.
Trong quá trình kiểm tra, xác minh cho thấy, không phải Dự án trên không có những tồn tại, thiếu sót. Cụ thể, ngày 19-5-2015, Báo cáo về việc kiểm tra, xác minh của Sở Nông nghiệp và PTNT cho thấy: Cán bộ trực tiếp giám sát thi công xây dựng công trình của đơn vị tư vấn giám sát chưa có chứng chỉ hành nghề giám sát thi công; bản vẽ hoàn công theo giai đoạn của nhà thầu có lập nhưng một số chỗ chưa chính xác; mái đất đắp thượng lưu cống số 6 tại vị trí mang cống chưa đạt yêu cầu so với hồ sơ thiết kế; một số tấm lát mái đúc sẵn chưa đạt yêu cầu về kỹ, mỹ thuật; thời gian thực hiện hợp đồng không đảm bảo, phải xin gia hạn thêm 40 ngày... Trao đổi về nội dung này, ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và PCLB tỉnh cho biết: Những tồn tại, thiếu sót trên đã được chủ đầu tư và các bên liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm và cho khắc phục kịp thời.
Thông qua bài viết này chúng tôi muốn thông tin những tư liệu mang tính khách quan đã thu thập được với hy vọng giúp bạn đọc có điều kiện tiếp cận vấn đề trên một cách đa chiều và toàn diện hơn.
