Cho rằng khu tái định cư (TĐC) không đảm bảo về môi trường do gần khu vực này trước đây được bố trí xây dựng kho chứa hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV), hơn nữa nơi này cách xa nơi ở cũ, gây khó khăn cho việc đi lại nên nhiều người dân thuộc diện giải tỏa tại Khu công nghiệp Điềm Thụy (Phú Bình) lo ngại khi chuyển đến nơi ở mới.
Gia đình ông Lưu Văn Đúc, xóm Trung 2 và khoảng 20 hộ dân khác cùng xóm và xóm Bình 1, xã Điềm Thụy hiện nằm trong diện giải phóng mặt bằng để phục vụ cho dự án Khu công nghiệp Điềm Thụy (phần diện tích 180ha). Đến thời điểm này, phần diện tích đất sản xuất nông nghiệp của gia đình ông và những hộ dân khác đã được kiểm đếm, bồi thường. Phần đất ở và tài sản trên đất cũng đang được tiến hành kê khai, thực hiện các quy trình thu hồi theo quy định. Theo chủ trương, những hộ dân này sẽ được bố trí tại khu TĐC thuộc xóm Bình 2, xã Điềm Thụy. Tuy nhiên, nhiều người còn lo ngại và chưa thực sự đồng tình. Lý do người dân đưa ra là khu TĐC được xây dựng gần kho chứa hóa chất BVTV trước đây nên nhiều người sợ sẽ tác động xấu đến cuộc sống, sức khỏe và sinh hoạt. Mặt khác, nơi đây cách xa nơi ở cũ tới 5-6km, đường sá đi lại còn khó khăn trong khi nhiều người vẫn còn một phần ruộng đất sản xuất nông nghiệp.
Tìm hiểu về vấn đề này chúng tôi được biết, kho chứa hóa chất BVTV ở núi Căng xã Điềm Thụy (cách khu TĐC khoảng 1km) được xây dựng từ năm 1992. Năm 2011, việc ô nhiễm môi trường ở khu vực này đã được xử lý triệt để bởi 1 dự án do Chi cục Bảo vệ Môi trường Thái Nguyên làm chủ đầu tư theo quyết định của UBND tỉnh. Dự án có tổng mức đầu tư trên 2 tỷ đồng.
Năm 2014, trước khi bước vào các giai đoạn xây dựng hạ tầng khu TĐC này, Chủ đầu tư là Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh đã cho tiến hành quan trắc, lấy các loại mẫu đất, nước (nước ngầm và nước mặt), không khí... (tại nhiều vị trí khác nhau) đem phân tích, so sánh để đánh giá tác động môi trường. Kết quả cho thấy, các vật mẫu đều nằm trong giới hạn cho phép.
Đến khu TĐC nằm trên địa phận xóm Bình 2, xã Điềm Thụy chúng tôi nhận thấy nơi đây nằm ngay bên đường tỉnh 261 đoạn Phú Bình - Phổ Yên. Đơn vị thi công đang tiến hành mở rộng thêm mặt bằng cho khu TĐC (do điều chỉnh mở rộng diện tích đất ở theo nguyện vọng của người dân). Xung quanh khu TĐC, vẫn có các hộ dân sinh sống hàng chục năm nay. Ông Dương Văn Chinh, một trong các hộ sinh sống ngay tại khu TĐC (nay cũng trong diện giải phóng mặt bằng phục vụ xây dựng khu TĐC) cho biết: Gia đình tôi sinh sống ở đây nhiều năm, mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường, không thấy mùi hôi khó chịu hay nguồn nước bị ô nhiễm bởi ảnh hưởng của kho thuốc BVTV.
Theo ông Chinh, chúng tôi cùng đi về phía núi Căng, nơi trước đây có kho chứa hóa chất BVTV. Qua quan sát cho thấy, khu vực này có khá nhiều hộ dân đang sinh sống. Ngay cả chỗ được coi là “thủ phủ” chôn cất thuốc BVTV cũng đã thành nền nhà dân. Phía ngoài, hiện vẫn còn bể xây chìm dưới đất mà ngày trước được sử dụng làm nơi tập kết, xử lý thuốc BVTV, đất nhiễm hóa chất bước đầu trước khi chuyển đi nơi khác tiêu hủy.
Gia đình ông Dương Đình Sồi (70 tuổi), người đã sinh sống ở đây từ đầu những năm 1970 và cũng là hộ có đất bị thu hồi để phục vụ dự án xử lý ô nhiễm hóa chất BVTV năm 2011 cho biết: Sau khi được các cấp, ngành chuyên môn tiến hành xử lý, hóa chất và đất ô nhiễm được thu gom và chuyển đi tiêu hủy, mọi thứ đã trở nên bình thường. Chúng tôi và nhiều hộ dân khác yên tâm an cư, chưa kể một số người đang tiến hành xây dựng nhà cửa tại khu vực. Còn khu TĐC cách đây khoảng 1km nên càng không bị ảnh hưởng.
Như vậy, nỗi lo mà những hộ dân trong diện giải phóng mặt bằng phục vụ cho dự án khu công nghiệp Điềm Thụy cho rằng bị ô nhiễm bởi thuốc BVTV đã được giải đáp. Còn về tuyến đường 261 đã được UBND tỉnh phê duyệt phương án nâng cấp, cải tạo và hiện đang chờ vốn để triển khai. Hạ tầng cho khu TĐC được xây dựng đảm bảo phục vụ tốt cho cuộc sống của người dân. Còn về nước sinh hoạt, các hộ dân sẽ được sử dụng nguồn nước do Nhà máy nước sạch cung cấp.
Theo ông Phùng Thanh Xuyên, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Bình, để thực hiện dự án Khu công nghiệp Điềm Thụy, có 80 hộ dân nằm trong diện di dời chỗ ở. Năm 2014, 39 hộ đã nhận quyết định giao nhận đất tại khu TĐC và nhận mặt bằng sạch. 21 hộ đang trong quá trình làm thủ tục bàn giao. Trong số 21 hộ này đã có một số hộ nhận đất, xin chỉ giới và triển khai xây dựng nhà tại khu TĐC. Những hộ còn lại (trong đó có hộ ông Lưu Văn Đúc và các hộ khác) đang được Hội đồng bồi thường xây dựng phương án bố trí nơi ở mới tại khu TĐC (về giá, diện tích) chờ UBND tỉnh phê duyệt. Những vấn đề băn khoăn, thắc mắc của các hộ dân, UBND huyện đã tổ chức các hội nghị, đối thoại, giải thích. Về cơ bản, các hộ đều đồng tình. Tuy nhiên, để các dự án được triển khai một cách thuận lợi, tạo điều kiện tốt nhất cho việc thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương, rất cần sự ủng hộ, đồng tình của tất cả mọi người dân. Trước mắt là sự tin tưởng, yên tâm đối với khu TĐC đã được quy hoạch.
