Thời gian qua, chính quyền các cấp ở huyện Võ Nhai đã tăng cường ngăn chặn hành vi tự ý xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp. Cùng với đó, cơ quan chức năng tập trung giải quyết các vụ việc vi phạm trong lĩnh vực này đã xảy ra trên địa bàn từ nhiều năm trước.
Trước đây, do việc quản lý đất đai của chính quyền còn lỏng lẻo nên tình trạng người dân ở huyện Võ Nhai tự ý đổ đất xây dựng nhà ở và các công trình dân dụng khác trên đất nông nghiệp diễn ra khá phổ biến. Đây là hành vi vi phạm pháp luật về quản lý đất đai, vì đất nông nghiệp chỉ được sử dụng để canh tác, sản xuất, nghiêm cấm mọi tổ chức, cá nhân thay đổi hiện trạng khi chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền. Trước thực trạng này, thời gian qua, chính quyền huyện Võ Nhai đã chỉ đạo các cơ quan liên quan và UBND các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền pháp luật về lĩnh vực đất đai. Đồng thời, triển khai nhiều biện pháp nhằm kịp thời ngăn chặn và kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm mới, nhờ đó đến nay tình trạng này cơ bản không còn diễn ra.
Để giải quyết những trường hợp người dân đã vi phạm trong lĩnh vực này từ nhiều năm trước, UBND huyện Võ Nhai tiến hành rà soát lại các trường hợp vi phạm để xin ý kiến chỉ đạo của tỉnh. Sau khi tỉnh có văn bản hướng dẫn việc giải quyết những trường hợp xây nhà ở trên đất nông nghiệp, UBND huyện đã hướng dẫn người dân làm các thủ tục cần thiết để chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ông Dương Văn Hào, Ủy viên Thường trực HĐND huyện cho biết: Sau khi Luật Đất đai năm 2013 chính thức có hiệu lực thi hành, Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện đã yêu cầu các đoàn thể chính trị - xã hội, cơ quan chức năng của huyện và 14 xã, thị trấn mở các đợt cao điểm về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai cho nhân dân thông qua nhiều hình thức khác nhau. Qua đó, nhiều người dân đã được nâng cao ý thức pháp luật về đất đai, tình trạng vi phạm cơ bản không còn diễn ra.
Đến nay, đã có trên 100 hộ dân ở các xã, thị trấn như: Đình Cả, Lâu Thượng, Phú Thượng, Tràng Xá, Phương Giao, Dân Tiến, Bình Long, Thượng Nung, Cúc Đường, La Hiên tiến hành làm thủ tục hành chính theo quy định để đề nghị UBND huyện hợp thức mục đích sử dụng đối với những phần diện tích đất nông nghiệp mà người dân đã xây nhà ở trước đó. Theo thống kê của Phòng Tài nguyên - Môi trường Võ Nhai, chỉ trong 2 năm (2014-2015) đã có 91 hộ dân ở 10 xã, thị trấn hoàn tất thủ tục để hợp thức mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở (với tổng diện tích 10.806m2) và còn hàng chục hồ sơ đang tiến hành giải quyết. Nhiều hộ dân rất phấn khởi khi hợp thức xong mục đích sử dụng đất tại khu vực đang ở, vì họ không còn nằm trong danh sách vi phạm pháp luật về đất đai mà UBND cấp xã đưa vào diện phải quản lý chặt chẽ. Bà Bùi Thị Cam, ở xóm La Mạ, xã La Hiên cho biết: Trước đây, tôi cứ nghĩ đất của gia đình thì làm nhà ở chỗ nào chẳng được, nhưng sau khi được cán bộ địa phương tuyên truyền và xem thông tin qua đài, báo thấy ở trên đất nông nghiệp mà chưa được cơ quan chức năng cho phép là vi phạm pháp luật. Do đó, khi huyện Võ Nhai triển khai việc hợp thức cho hộ gia đình đã ở trên đất nông nghiệp từ nhiều năm nay, gia đình tôi đã bỏ ra khoản tiền trên 175,5 triệu đồng để hợp thức mục đích 300m2 đất trồng lúa sang đất ở. Khoản tiền thuế, phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất tương đối lớn nhưng gia đình tôi thấy thoải mái vì mình không còn là trường hợp vi phạm pháp luật. Đặc biệt, chia tách đất cho người thân làm nhà ở hoặc thế chấp vay vốn ngân hàng đều thuận lợi…
Trong 2 năm 2014 và 2015, huyện Võ Nhai đã thu được trên 6,5 tỷ đồng tiền thuế, phí từ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho hộ dân trên địa bàn. Khoản tiền này rất giá trị với một huyện vùng cao còn nhiều khó khăn như Võ Nhai. Tuy nhiên, theo anh Vũ Hồng Dương, cán bộ Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Võ Nhai thì mới có khoảng 30% số hộ làm nhà ở trên đất nông nghiệp tại 14 xã, thị trấn những năm trước đây thực hiện việc hợp thức mục đích sử dụng đất. Số hộ còn lại có nguyện vọng hợp thức mục đích sử dụng diện tích đất đang ở nhưng do khó khăn về kinh tế hoặc chưa phù hợp với quy hoạch khu dân, vướng mắc về hành lang giao thông nên vẫn chưa thực hiện được. Cụ thể là dọc hai bên tuyến Quốc lộ 1B đoạn qua huyện Võ Nhai có nhiều hộ dân đã làm nhà ở trên đất nông nghiệp từ nhiều năm trước đây (có gia đình đã làm nhà ở trên đất nông nghiệp từ trước tháng 10-1993) giờ có nguyện vọng hợp thức mục đích sử dụng đất nhưng hiện trạng không có đường gom dân sinh hai bên và một số hộ nằm trong mốc hành lang giao thông 15m từ tim đường vào nên cơ quan chức năng huyện Võ Nhai chưa tìm được hướng giải quyết…
Hợp thức mục đích sử dụng đất đối với những trường hợp đã vi phạm pháp luật về đất đai những năm trước đây là điều “cực chẳng đã” nhưng Bộ Tài nguyên - Môi trường đã chính thức có văn bản hướng dẫn giải quyết và chính quyền các cấp ở Võ Nhai mạnh dạn thực hiện nên đem lại kết quả nhất định. Vì vậy, trong thời gian tới, các địa phương trong tỉnh còn nhiều trường hợp “sự đã rồi” cần tiến hành ra soát để hướng dẫn người dân làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Đồng thời, tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương.
