Thời gian qua, công tác quản lý và sử dụng đất (SDĐ) trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, song kết quả đạt được vẫn còn thấp so với kế hoạch SDĐ được tỉnh phê duyệt. Nguyên nhân được xác định là do một số dự án lớn có thời gian đầu tư kéo dài nhưng chưa được triển khai đã gây ảnh hưởng đến việc thực hiện kế hoạch SDĐ năm 2018.
Theo kế hoạch SDĐ năm 2018, trên địa bàn tỉnh có 825 công trình, dự án được đăng ký triển khai thực hiện với tổng diện tích đất hơn 3.000ha. Trong đó, UBND tỉnh bổ sung 470 công trình, dự án, với diện tích đất hơn 1.144ha. Đến nay, kết quả thực hiện kế hoạch SDĐ năm 2018 đạt 1.749,31ha (đạt trên 57% kế hoạch). Ông Đàm Văn Đức, Trưởng phòng Quản lý đất đai (Sở Tài nguyên - Môi trường) cho biết: Với kết quả này, so với mặt bằng chung của cả nước thì tỉnh ta thực hiện kế hoạch SDĐ ở mức cao. Tuy nhiên, so với kế hoạch năm 2018 của tỉnh thì kết quả đạt được vẫn thấp...
Nguyên nhân của vấn đề này được xác định là do một số dự án, công trình có nhu cầu mặt bằng lớn chưa được triển khai giải phóng mặt bằng GPMB, như: Dự án xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy (Phú Bình) với diện tích 170ha; Đề án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông (T.P Thái Nguyên ) với diện tích 73,65ha... Đây là những dự án, đề án cần nguồn kinh phí bồi thường GPMB rất lớn. Cùng với đó là nhu cầu bố trí tái định cư, kinh phí chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án cũng rất lớn nên cả chủ đầu tư và chính quyền các địa phương liên quan đều gặp khó khăn khi thực hiện. Mặc dù nhu cầu SDĐ của chủ đầu tư lớn, việc đầu tư được chia thành nhiều giai đoạn và có thời gian triển khai dài.
Theo đánh giá của các chuyên gia, mặc dù so với kế hoạch SDĐ năm 2018 được tỉnh phê duyệt thì kết quả thực hiện chưa cao, song từ thực tế cho thấy đã có những chuyển biến tích cực trong lĩnh vực này trên địa bàn tỉnh. Điều đó được chứng minh qua kết quả thực hiện kế hoạch SDĐ những năm gần đây, như: Năm 2015 đạt 20,37%; năm 2016, đạt 40,71%; năm 2017 đạt 50,34% và năm 2018, đạt 57,07%. Qua đó, có khẳng định việc quy hoạch, kế hoạch SDĐ của tỉnh phù hợp với thực tế phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Qua tìm hiểu thực tế ở các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh, chúng tôi nhận thấy có một số địa phương thực hiện kế hoạch SDĐ năm 2018 đạt tỷ lệ cao, như: T.X Phổ Yên đạt gần 310ha (bằng 60,88% kế hoạch), huyện Võ Nhai đạt 88,09ha (hơn 83%).
Ông Phạm Việt Tiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Võ Nhai cho biết: Ngay từ quý III năm trước, huyện đã phải hoàn thành việc rà soát các công trình, dự án đầu tư của năm tiếp theo để gửi xuống Sở Tài nguyên - Môi trường. Sau đó, Tổ thẩm định của tỉnh sẽ rà soát lại từng danh mục dự án, công trình đầu tư để loại bỏ những công trình dự, án không đủ điều kiện thực hiện. Để thực hiện hiệu quả kế hoạch SDĐ, khâu quan trọng là việc quy hoạch và thực hiện kế hoạch SDĐ phải sát với điều kiện thực tiễn, phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Huyện Võ Nhai đã công khai các công trình, dự án được triển khai thực hiện trong năm.
Còn ông Dương Văn Tám, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp huyện, Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư và Xây dựng Võ Nhai, chia sẻ: Đối với doanh nghiệp, để quá trình triển khai thực hiện dự án được nhanh chóng, thuận lợi thì cùng với vấn đề thủ tục pháp lý, khâu GPMB là quan trọng nhất. Vì vậy, rất cần sự hỗ trộ tích cực từ phía chính quyền địa phương... Qua thực hiện một số dự án xây dựng trên địa bàn huyện Võ Nhai, chúng tôi thấy chính quyền các cấp của huyện vào cuộc rất quyết liệt nên việc triển khai dự án nhanh và bảo đảm tiến độ.
Để bảo đảm việc triển khai thực hiện kế hoạch SDĐ trong năm 2019 đạt kết quả cao, các huyện, thành, thị của tỉnh đã tiến hành rà soát tất cả các công trình, dự án đăng ký thực hiện để gửi danh sách xuống Sở Tài nguyên - Môi trường. Hội đồng thẩm định của tỉnh đã tiến hành thẩm định lại để loại bỏ những nhà đầu tư, dự án chưa có khả năng thực hiện. Đến nay, công tác thẩm định danh sách các công trình, dự án theo kế thực hiện trong năm 2019 đã hoàn thành để trình HĐND tỉnh thông qua. Theo đó, kế hoạch SDĐ năm 2019, trên địa bàn tình có 678 công trình, dự án đăng ký thực hiện, với diện tích đất sử dụng là hơn 3.500ha. Trong đó, có 302 công trình, dự án chuyển tiếp từ năm 2018 sang, với diện tích đất sử dụng là hơn 1.500ha...
Lãnh đạo Phòng Quản lý đất đai (Sở Tài nguyên - Môi trường) cho biết thêm: Đến thời điểm này, Sở Tài nguyên - Môi trường đã tham mưu với UBND tỉnh đưa ra các giải pháp cụ thể, như: Các huyện cần đăng ký cụ thể về những công trình đầu tư và đưa vào nhiệm vụ thực hiện ngay từ đầu năm; công khai các dự án đăng ký đầu tư lên cổng thông tin điện tử của UBND cấp huyện và tỉnh. Trong quá trình thực hiện, Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ tăng cường công tác kiểm tra và hướng dẫn các huyện đôn đốc việc thực hiện các dự án; phối hợp với chủ đầu tư tháo gỡ khó khăn trong việc triển khai các dự án, nhất là công tác GPMB...