Dự án xây dựng hồ chứa nước Vân Hán được khởi công năm 2017, ảnh hưởng đến đất và tài sản trên đất của 37 hộ dân thuộc xóm Vân Hán, xã Văn Hán (Đồng Hỷ). Dự án này được thực hiện theo hình thức xây dựng đến đâu giải phóng mặt bằng đến đó. Do đơn vị chủ đầu tư gặp khó khăn về nguồn vốn thực hiện giải phóng mặt bằng nên đến nay nhiều hộ dân chịu ảnh hưởng chưa nhận đủ tiền đền bù. Việc này đã gây không ít khó khăn cho các hộ dân.
Gia đình bà Vũ Thị Hao là 1 trong 30 hộ dân nằm trong diện di dời nhà ở để xây dựng hồ chứa nước Vân Hán. Qua kiểm đếm lần 1, số tiền đền bù mà gia đình bà được nhận là trên 2,4 tỷ đồng. Đầu năm 2018, gia đình bà đã được chi trả hơn 869 triệu đồng tiền đền bù. Số tiền còn lại, theo chủ đầu tư của Dự án sẽ trả trong quý II/2018. Để có đất xây nhà, bà Hao đã dùng số tiền đền bù mới nhận cùng với hơn 800 triệu đồng tiền vay lãi để mua đất. Tuy nhiên, đến nay, chủ đầu tư Dự án vẫn chưa chi trả nốt số tiền còn lại đã khiến gia đình bà Hao gặp nhiều khó khăn vì mỗi tháng phải trả tới hơn 10 triệu đồng tiền lãi. Bà Hao cho biết: Tôi nghĩ chỉ trong vài tháng sẽ nhận nốt tiền đền bù nên mới đi vay thêm tiền để mua đất, sau đó sẽ xây nhà nhưng đến nay thì vẫn chưa được thanh toán.
Gia đình chị Đỗ Thị Phương, ở xóm Vân Hán cũng giống như hộ bà Hao. Chị Phương cho biết: Theo đơn vị chức năng thông báo, gia đình tôi được đền bù hơn 3,1 tỷ đồng nhưng đến nay mới nhận được hơn 1,5 tỷ đồng. Cứ nghĩ số tiền còn lại sẽ được trả luôn sau đó vài tháng nên gia đình tôi đi vay gần 1 tỷ đồng, trong đó, một nửa số tiền phải chịu lãi để mua đất, xây nhà. Nay, mỗi tháng gia đình phải trả tới 10 triệu đồng tiền lãi nên rất khó khăn.
Được biết, Dự án xây dựng hồ chứa nước Vân Hán được UBND tỉnh phê duyệt theo Quyết định số 2981/QĐ-UBND ngày 30/10/2015. Tổng kinh phí xây dựng là 90 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2016-2018. Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh được giao đại diện chủ đầu tư. Mục đích của Dự án là để đảm bảo nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tổng diện tích đất thu hồi của người dân để xây dựng là gần 30ha, 37 hộ dân ở xóm Vân Hán chịu ảnh hưởng phải bàn giao đất, tài sản trên đất, trong đó có 23 hộ phải di chuyển chỗ ở.
Dự án này được thực hiện theo hình thức xây dựng đến đâu giải phóng mặt bằng đến đó. Từ nguyên nhân chưa trả hết tiền đền bù nên khi đơn vị thi công tiếp tục thu hồi đất của người dân để triển khai dự án thì bị phản đối. Việc này đã làm ảnh hưởng đến tiến độ của Dự án (Theo kế hoạch, Dự án sẽ đưa vào sử dụng trong năm 2018). Công trình xây dựng dở dang cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của bà con, nhất là việc đi lại, lao động sản xuất. Anh Trần Văn Ngân, người dân trong xóm cho biết: Gia đình tôi thuộc diện thu hồi đất của Dự án. Để giao đất cho Dự án, năm ngoái, gia đình tôi phải đi ở nhờ nhà anh trai để chờ tiền đền bù nhưng đến nay vẫn chưa nhận được tiền. Hiện nay, đường xá đi lại rất khó khăn vì chúng tôi vẫn đang ở trong khu vực thi công lòng hồ. Mỗi khi có mưa là đường đi ngập ngụa bùn, nước; nương chè hơn 4 sào của gia đình tôi cạnh đó cũng vì thế mà luôn bị ngập, ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất và việc thu hái. Ông Vi Ngọc Thi, Chủ tịch UBND xã Văn Hán cho biết: Chính quyền địa phương và người dân đều đồng tình ủng hộ Dự án xây dựng hồ. Tuy nhiên, người dân chưa nhận đủ tiền đền bù nên không đồng thuận bàn giao đất. Hiện trong số 23 hộ phải di chuyển chỗ ở thì đến nay mới có 9 hộ di dời. Trước những khó khăn trên, xã Văn Hán đã báo cáo với huyện đề nghị chủ đầu tư bố trí vốn chi trả cho người dân nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và PTNT - đơn vị đại diện chủ đầu tư Dự án, cho biết: Dự án xây dựng hồ chứa nước Vân Hán thuộc nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nên việc phân bổ vốn để xây dựng công trình cũng như chi trả tiền đền bù cho người dân được thực hiện theo từng đợt (chia làm 3 đợt). Hiện nay, trong hơn 40,6 tỷ đồng được phân bổ thì tiền đã chi trả bồi thường cho người dân là gần 27,3 tỷ đồng (trong đó, 16 hộ đã đã nhận hết tiền đền bù, còn lại mới nhận một phần).
Ông Thịnh cho biết thêm: Bên cạnh lý do trên, người dân chưa được nhận hết tiền bồi thường là vì số tiền đền bù trên thực tế sau kiểm đếm so với quyết định phê duyệt đầu tư ban đầu bị chênh lệch, từ gần 30 tỷ đồng lên hơn 42 tỷ đồng. Nguyên nhân là do khâu lập dự toán ban đầu chưa sát và đơn giá đền bù thay đổi qua từng năm. Hiện nay, khi dự án xây dựng gần xong đã phát sinh thêm một số hạng mục cần đầu tư, đòi hỏi sẽ cần lấy thêm đất của người dân. Số tiền bồi thường giải phóng mặt bằng cho các hạng mục phát sinh sẽ tăng thêm khoảng 16 tỷ đồng. Chúng tôi đang trình UBND tỉnh phê duyệt. Còn về số tiền bồi thường còn lại của bà con (theo Quyết định số 4448/QĐ-UBND ngày 28/8/2017 và Quyết định số 6225/QĐ-UBND ngày 14/11/2017 của UBND huyện Đồng Hỷ phê duyệt phương án dự toán bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án hồ chứa nước Vân Hán đợt 1, 2), vì chưa bố trí được nguồn vốn nên tỉnh đang đề nghị các sở, ngành liên quan cân đối ưu tiên chi trả cho các hộ dân.
Thực tế hiện nay cho thấy, đời sống của người dân vùng chịu ảnh hưởng của Dự án hồ chứa nước Vân Hán đang gặp rất nhiều khó khăn. Người dân rất mong mỏi các đơn vị liên quan giải quyết để sớm ổn định cuộc sống.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
