Đảm bảo quyền lợi cho người dân vùng dự án

Tháng 3-2018, Công ty cổ phần (CP) Đầu tư khai khoáng Bình Sinh được cấp giấy phép khai thác Mỏ sét cao lanh Phú Lạc (Đại Từ) bằng phương pháp lộ thiên. Mặc dù thời gian thông báo khai thác mỏ chưa lâu nhưng đã có nhiều ý kiến băn khoăn của người dân địa phương về vấn đề ô nhiễm môi trường; việc quy hoạch khai thác mỏ chồng lấn với quy hoạch nông thôn mới sẽ gây lãng phí các công trình hạ tầng nông thôn.

Tìm hiểu thực tế tại Mỏ sét cao lanh Phú Lạc, chúng tôi nhận thấy chủ đầu tư đã tổ chức giải phóng mặt bằng, bóc tách phần đất mặt và thực hiện khai thác trên một diện tích nhỏ tại xóm Phương Nam 2, xã Phú Lạc. Do đang là thời điểm mùa mưa nên khu vực moong khá sâu và trũng đọng nước. Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Đông, người dân xóm Phương Nam 2 bày tỏ băn khoăn: Doanh nghiệp khai thác moong sâu rất có thể khiến các giếng khơi xung quanh khu vực mất nước vào thời điểm mùa khô. Ngoài ra, bà con trong xóm cũng lo rằng khi mở rộng quy mô khai thác sẽ gây ra tình trạng bụi bẩn, ô nhiễm môi trường.

Rõ ràng, với các dự án khai thác khoáng sản thì việc tác động đến môi trường xung quanh là không thể tránh khỏi và băn khoăn của người dân là hoàn toàn có cơ sở. Khi được nhóm phóng viên phỏng vấn, đại diện phía Công ty CP Đầu tư khai khoáng Bình Sinh cũng không phủ nhận điều này. Do vậy, để khắc phục những ảnh hưởng, ngay từ khi mới khai thác, phía Công ty đã thường xuyên tưới nước tuyến đường vận chuyển sét cao lanh để tránh bụi khi trời nắng, bơm nước rửa đường vào ngày mưa. Đồng thời, đầu tư khoan 14 giếng nước cho các hộ trong vùng bị ảnh hưởng nhằm đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân.

Cùng với những lo lắng về môi trường bị tác động, một vấn đề khác đang được dư luận quan tâm, đó là lãng phí các công trình hạ tầng nông thôn. Cụ thể là Nhà văn hóa xóm Phương Nam 2 và đường giao thông liên xã Phú Lạc - Bản Ngoại. Ông Trương Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lạc giải thích: Tại cuộc họp bàn giải pháp thực hiện Nhà văn hóa xóm Phương Nam 2 ngày 17/5/2018, đại diện Công ty CP Đầu tư khai khoáng Bình Sinh đã chấp thuận phương án xây dựng nhà văn hóa trên vị trí cũ. Đồng thời, cam kết khi nào thu hồi đến đất thì sẽ tìm vị trí mới có diện tích 500m² và bỏ kinh phí xây dựng lại nhà văn hóa cho xóm theo thiết kế của UBND huyện Đại Từ để trả lại cho nhân dân. Với tuyến đường liên xã Phú Lạc - Bản Ngoại, do một phần của tuyến đường nằm trong vùng quy hoạch của mỏ sét cao lanh (chiều dài khoảng 250m) nên trước khi triển khai đại diện các sở, ngành của tỉnh, cơ quan chuyên môn của huyện, UBND xã đã kiểm tra thực địa và đề nghị trong quá trình khai thác mỏ thì giữ lại tối đa con đường để phục vụ nhu cầu đi lại cho nhân dân. Trường hợp làm ảnh hưởng đến con đường thì đề nghị Công ty CP Đầu tư khai khoáng Bình Sinh làm tuyến đường tránh khác. Để đảm bảo quyền lợi cho người dân vùng Dự án, xã Phú Lạc đã đề xuất và được huyện Đại Từ nhất trí chủ trương quy hoạch chi tiết khu tái định cư để phục vụ Dự án khai thác mỏ sét cao lanh Phú Lạc, thuộc địa phận xóm Cây Nhừ, xã Phú Lạc.

Giống như nhiều dự án khai khoáng khác, việc triển khai khai thác Mỏ sét cao lanh Phú Lạc sẽ có tác động nhất định đến môi trường và đời sống của người dân. Để hài hòa lợi ích doanh nghiệp, người dân và đảm bảo môi trường thì phía Công ty CP Đầu tư khai khoáng Bình Sinh cần thực hiện nghiêm túc những nội dung cam kết. Chính quyền địa phương cũng phải có trách nhiệm phối hợp và giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp để đảm bảo quyền lợi cho người dân vùng dự án.